همه ناراضی از قیمت لوازم خانگی
لیلا ابوالفتحی
تولیدکنندگان در چند سال گذشته با انواع و اقسام مشکلات روبه‌رو بوده‌اند، اما هیچ یک از آنها به اندازه افزایش نرخ ارز که تامین مواد اولیه را دشوار و گاه غیرممکن کرده، تولید را به زانو در نیاورده است. صعود قیمت ارز در بازه‌های زمانی کوتاه، چه ناشی از تنگ شدن حلقه تحریم‌ها باشد و چه متاثر از سیاست‌های پولی اشتباه و فعالیت‌های سوداگرانه، نتیجه‌اش برای تولیدکننده جز سخت‌‌تر شدن ادامه فعالیت نبوده است. آمار رو به رشد واحدهای تولید راکد یا تعطیل‌شده، همچنین کاهش ظرفیت‌های تولید و مصادره برخی از واحدهای تولیدی از سوی بانک‌ها، به‌خوبی گویای حال و روز این‌روزهای تولیدکنندگان است. لوازم خانگی
اما نابسامانی تولید صرفا دامنگیر تولیدکنندگان نمی‌شود؛ بلکه این بحران، دیر یا زود در بازار مصرفی خود را نشان می‌دهد، حال یا به صورت افزایش قیمت محصولات یا در شکل کمبود و نایاب‌شدن کالاها. این روزها اگر بخواهیم تصویری کاملا شفاف ببینیم از آنچه به طور همزمان، گریبانگیر تولیدکننده و مصرف‌کننده شده، کافی است سری به آشفته‌بازار لوازم خانگی از در کارخانه تا فروشگاه بزنیم.
خرداد ماه امسال افزایش قیمت لوازم خانگی خبرساز شد. برای نمونه روزنامه صبح نو در گزارشی که آن زمان منتشر کرد از جهش ۳۰ تا ۶۰ درصدی قیمت لوازم خانگی تولید داخل و بیش از ۱۰۰ درصدی لوازم خانگی خارجی خبر داد. این افزایش قیمتها در حالی رخ داد که مصرف‌کننده در کنار چالش کاهش قدرت خرید ناشی از تورم، با معضل بیکاری و کسادی ناشی از کرونا مواجه است. در نهایت سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام کرد که در قیمت‌های لوازم خانگی بازنگری شده، افزایش قیمت تلویزیون حداکثر ۲۰ درصد و سایر لوازم خانگی حداکثر ۲۵ درصد نسبت به بهمن سال گذشته مجاز است. همچنین همه تولیدکنندگان و عرضه کنندگان لوازم خانگی ملزم شدند قیمت‌های خود را در سامانه ۱۲۴ ثبت کنند.
تولیدکنندگان حذف ارز نیمایی و ترجیحی و افزایش قیمت دلار را باعث و بانی افزایش قیمتها و کاهش تولید می‌دانند. به اعتقاد حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران، تامین مواد اولیه یکی از مشکلات مهم تولیدکنندگان لوازم خانگی است، زیرا عرضه کم لوازم خانگی باعث افزایش قیمت آن در بازار می‌شود.
غزنوی می‌گوید: «هر چه عرضه لوازم خانگی در بازار بیشتر شود قیمتها نیز بیشتر تعدیل می‌شود و این نیازمند تامین مواد اولیه، مواد پتروشیمی و ورق‌های فولادی با قیمت مناسب برای تولیدکنندگان است.»
درباره تامین مواد پتروشیمی و ورق‌های فولادی هم که قرار بود در بورس عرضه شود حکایت‌های مختلفی نقل می‌شود. در حالی که تولیدکننده لوازم خانگی به نحوه عرضه مواد اولیه در بورس معترض است و فولادی‌ها هم از قیمت دستوری شاکی‌اند و معتقدند که قیمت عرضه در بورس پایین‌تر از قیمت روز بازار است و باعث ضرر مالی آنها می‌شود.
رفع نارسایی سامانه بهین‌یاب که ماه‌هاست در راس وعده‌های وزارت صنعت قرار دارد، هنوز به سرانجام مطلوبی نرسیده است.
حالا چند روزی است که انجمن صنایع لوازم خانگی تقاضای افزایش قیمت دوباره محصولات را به سازمان حمایت داده است.
دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران از افزایش ۱۳۰درصدی مولفه‌های تولید نسبت به سال گذشته سخن گفته و عنوان کرده است که طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار در سال ۱۳۹۷ صرفا ۲۵ قلم محصولی که از ارز دولتی استفاده می‌کنند مشمول قیمت‌گذاری بوده‌اند و تولیدکنندگان معتقدند طبق مستنداتی که به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ارائه داده‌اند، باید افزایش قیمت داشته باشند.
عباس هاشمی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرده است که به طور متوسط آلومینیوم۱۵۴درصد ، فولاد ۲۱۲درصد، برنج ۱۳۱درصد و مس ۱۱۷درصد نسبت به سال گذشته افزایش قیمت داشته و این در حالی است که تولیدکنندگان لوازم خانگی در خرداد امسال مجاز به افزایش قیمت ۲۵درصدی بوده‌اند. همچنین با در نظر گرفتن یورو، میانگین نرخ ارز در این صنعت در مهر امسال نسبت به سال گذشته ۱۶۳درصد افزایش داشته است.
رونق فروش از ترس فردا
برای پی بردن به اوضاع این روزهای بازار با چند تن از فروشندگان و خریداران بازار امین‌حضور تهران که مرکز فروش لوازم خانگی در پایتخت است، صحبت کردم.
پیمان مرادی، یکی از فروشندگان بازار امین‌حضور، اطلاعاتی غافلگیرکننده از وضع فروش لوازم خانگی در اختیارمان قرار می‌دهد. او می‌گوید: «فروش ما نسبت به گذشته بیشتر شده است و علت آن ترس مردم از افزایش مجدد قیمت دلار و به تناسب آن افزایش قیمت لوازم خانگی است.»
به گفته این فروشنده لوازم خانگی، برندها با کاهش فروش مواجه شده‌اند اما فروش لوازم خانگی‌های گمنام و غیر برند نسبت به گذشته که متقاضی چندانی نداشتند، بیشتر شده است. او علت این استقبال مردم را بالا بودن قیمت کالاهای برند عنوان کرد.
مرادی درباره تاثیر افزایش مجدد قیمت لوازم خانگی بر فروش یادآوری می‌شود که یک سری از مردم برای تهیه جهیزیه یا خرابی غیرقابل تعمیر برخی لوازم مانند یخچال مجبور به تهیه لوازم خانگی هستند و هر قدر که قیمتها افزایش پیدا کند، چاره‌ای جز خرید ندارند.
این در حالی است که اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی، در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درباره وضع بازار لوازم خانگی، گفته بود که به دلیل مسائلی همچون افزایش بی‌رویه قیمتها و کاهش قدرت خرید مردم، فروش لوازم خانگی افت کرده و بازار تقریباً راکد شده است؛ اوضاع به شکلی است که می‌توان گفت نسبت به سال گذشته، فروش لوازم خانگی ۵۰درصد کاهش یافته است.
سرمایه‌گذاری با خرید لوازم خانگی
امیر مهجوریان، دیگر فروشنده لوازم خانگی، حرف‌‌های رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی را تایید می‌کند و می‌گوید: «به دلیل گرانی و افزایش قیمت، رکود در بازار دیده می‌شود.»
او در واکنش به صحبت‌های پیمان مرادی درباره افزایش فروش لوازم خانگی گمنام در چند ماه اخیر تاکید می‌کند: «این مردم و مصرف‌کنندگان نیستند که برای خرید به بازار مراجعه می‌کنند، بلکه کسبه و بنکدارهایی‌اند که پول اضافی خود را صرف خرید می‌کنند و مانند طلا و دلار و .. به دنبال سرمایه‌گذاری‌اند.»
او درباره میزان کشش بازار برای افزایش مجدد قیمتها این‌گونه می‌گوید: «بازار دیگر کشش ندارد و خرید لوازم خانگی و تبدیل به احسن آنها دیگر از اولویت خانوارها نیست و صرفا در صورت ضرورت و نیاز مبرم خرید می‌کنند.»
آب رفتن جهیزه، قناعت به لوازم قدیمی
ترجیع‌بند سخنان بسیاری از مصرف‌کنندگان نهایی لوازم خانگی چیزی نیست جز اینکه دیگر توان خرید این محصولات وجود ندارد و ترجیح می‌دهند که وسایل قبلی خود را تعمیر کنند یا کالای دست دوم خریداری کنند. بازنشستگان، کارگران و مستمری‌بگیرانی که در این بازار قصد خرید داشتند می‌گویند حقوق آنها دیگر کفاف خرید این محصولات را نمی‌دهد، ترجیح آنها استفاده از کالای قدیمی خودشان است و تا زمانی که قابل استفاده باشد از آنها استفاده خواهند کرد.
اما برخی از مصرف‌کنندگان که قصد تشکیل خانواده دارند، ناگزیر از خرید لوازم خانگی‌اند؛ سراغ چند نوعروس رفتم تا ببینیم آنان در این بازار چگونه خرید می‌کنند. از نارضایتی مشترک نوعروسان از قیمت‌های بالا که بگذریم، برخی از آنان با بیان اینکه مقدار پول در نظر گرفته‌شده برای خرید جهزیه هر روز ارزش خود را از دست می‌دهد، تاکید کردند، مجبورند تعدادی از اقلام لیست خرید خود را حذف کنند.
