واردات ۲۰ هزار تنی کنسانتره با تولید کم پرتقال صنعتی

مرضیه امیری
عصراقتصاد:صنعت کنسانتره و آبمیوه در صنایع تبدیلی حرف نخست را می زند؛ این صنعت توانسته در بخش های مختلف به شکل مستقیم و غیرمستقیم اشتغالزایی کند. بیشتر کنسانتره و آبمیوه ها در داخل کشور تولید می شود، برخی از مواد اولیه و کنسانتره پرتقال از سایر کشورها وارد می شود. بنا به گفته دبیر انجمن تولید و صادرکنندگان کنسانتره و آبمیوه ایران میزان تولید کنسانتره پرتقال در کشور سالیانه ۵ هزار تن است در حالی که ۲۵ هزار تن میزان مصرفی آن است؛ برای تولید این کنسانتره نیازمند تولید پرتقال صنعتی هستیم اما  به دلیل قیمت پایین آن برای باغداران صرفه اقتصادی ندارد به این دلیل کمتر کشاورزی حاضر است این محصول را تولید کند؛ وی معتقدست برای رفع این مشکل باید وزارت جهادکشاورزی، باغداران و کارخانه ها تلاش کنند تا از واردات کنسانتره پرتقال بی نیاز شویم.

ولی الله داودآبادی، دبیر انجمن تولید و صادرکنندگان کنسانتره و آبمیوه ایران گفت: این انجمن از اواخر دهه ۶۰ فعالیت خود را آغاز کرده و اکنون نیز ۴۰ عضو متشکل از تمامی برندهای مطرح این صنعت دارد.  تعدادی از کارخانه های تولید کنسانتره و آبمیوه طی سال های گذشته به دلیل سرمایه در گردش پایین و … کنار رفتند.

وی افزود: صنعت کنسانتره و آبمیوه در صنایع تبدیلی حرف نخست را می زند زیرا از نظر ماشین آلات پیشرفته بوده و سرمایه گذاری خوبی در این بخش شده است. این صنعت در بخش های مختلف اشتغال ایجاد کرده است و به شکل مستقیم با بخش باغبانی کار می کند و از میوه های سیب، انگور و آلبالو استفاده می کند؛ همچنین در بخش حمل و نقل نیز اشتغال زایی شده  و ارز آوری برای کشور دارد.

واردات کنسانتره میوه های گرمسیری

دبیر انجمن تولید و صادرکنندگان کنسانتره و آبمیوه ایران با اشاره به واردات مقدار کمی مواد اولیه برای تولیدات آبمیوه اظهار کرد: آنزیم و مقداری ژلاتین از کشورهای اسلامی وارد می شود؛ همچنین کنسانتره میوه های گرمسیری مانند انبه، آناناس، موز، بلوبری و … از کشورهای دیگر تهیه می شود چون در داخل این میوه ها کشت نمی شود.

 داود آبادی بیان کرد: پس از انقلاب اوایل سال ۶۳ بود که برای تولید کنسانتره و آبمیوه موافقت اصولی اعلام شد و حدود هفت کارخانه بزرگ در زمینه تولید کنسانتره پرتقال راه اندازی شد اما متأسفانه در این زمینه مطالعه و برنامه ریزی نشده است و اکنون کارخانه ها تعطیل شدند و تنها ۲ کارخانه فعال هستند و با نیمی از ظرفیت خود کار می کنند.

پرتقال های صنعتی باید پوست نازک و آبدار باشند

وی ادامه داد: مصرف سالیانه کنسانتره پرتقال ۲۵ هزار تن است در حالی که ۵ هزار تن در ایران تولید می شود به این دلیل حجم زیادی از کنسانتره پرتقال از کشورهای دیگر وارد می شود. در گذشته پرتقال شهسوار کاشته می شد که پوست آن نازک، آبدار و قیمت آن ارزان بود و در صنعت تولید کنسانتره و آبمیوه استفاده می شد اما اکنون تعداد زیادی از باغ ها به دلیل افزایش قیمت زمین تبدیل به ویلا شده و تعدادی نیز نوع کشت آن تغییر کرده و کیوی می کارند؛ حتی برخی از باغ ها به دلیل مهاجرت صاحبان آنها، رسیدگی نشده و خشک شده است.

تولید پرتقال صنعتی برای باغداران صرفه اقتصادی ندارد

دبیر انجمن تولید و صادرکنندگان کنسانتره و آبمیوه ایران تصریح کرد: بیشتر باغداران به سمت کاشت پرتقال تامسون که لوکس و مجلسی هست رفته اند زیرا قیمت آن بالا است و صرفه اقتصادی بیشتری دارد.

وی ادامه داد: پرتقال تامسون به دلیل آنکه پوست آن ضخیم است و صرفه اقتصادی ندارد نمی توان به عنوان پرتقال صنعتی در تولید کنسانتره پرتقال استفاده کرد. برای تولید پرتقال صنعتی باید وزارت جهاد کشاورزی، باغداران و کارخانه های تولید کنسانتره با هم تلاش کنند و واریته پرتقال را تغییر دهند چون سرمایه گذاری بر روی راه اندازی کارخانه ها و ماشین آلات انجام شده است تا دوباره شاهد تولید بیشتر کنسانتره پرتقال باشیم.

داودآبادی بیان کرد: پرتقال های صنعتی که در کشور تولید می شود باید ارزان تر از پرتقال های وارداتی باشد تا برای تولیدکننده صرفه اقتصادی داشته باشد. بیشتر این نوع پرتقال ها از کشور برزیل و اسپانیا با ارز آزاد تهیه می شود.

کشور ترکیه خریدار کنسانتره و آبمیوه ایران است

دبیر انجمن تولید و صادرکنندگان کنسانتره و آبمیوه ایران درباره صادارت کنسانتره و آبمیوه گفت: در آغاز راه اندازی این صنعت خریداران محصولات ما کشورهای اروپایی بوده اما به دلیل شرایط کنونی، کشور ترکیه کنسانتره میوه های کشورمان را به خوبی خریداری می کند.

وی افزود: در ایران کنسانتره های سیب، انگور سفید و قرمز، آلبالو و انار تولید می شو کنسانتره لیمو ترش و گریب فروت چون قیمت آن گران است صرفه اقتصادی برای تولیدکنندگان ندارد.

داودآبادی اظهار کرد: قیمت میوه، پاکت های آب میوه، دستمزد کارگران، هزینه های حمل ونقل و … هر سال افزایش می یابد به این دلیل برای ادامه حیات این صنعت باید قیمت محصولات تولیدی نیز افزایش یابد.

اختیارات انجمن ها افزایش یابد

دبیر انجمن تولید و صادرکنندگان کنسانتره و آبمیوه ایران بیان کرد: در تمام دنیا اختیارات انجمن ها زیاد است اما در ایران آنطور که باید نیست هر چند طی چند سال اخیر این اختیارات افزایش یافته است، تعداد زیادی از افراد پیشکسوت عضو انجمن هستند که تجارب خوبی در این صنعت دارند اما متأسفانه کمتر از این تجارب استفاده می شود.

وی افزود: دادن اختیارات سالیان سال زمان می برد نمی دانم چرا این اختیارات از همان زمان تأسیس انجمن به آنها داده نمی شود. زمانی که موافقت اصولی برای راه اندازی کارخانه های کنسانتره می دادند از ما سئوال نمی کنند که آیا در یک استان راه اندازی این تعداد کارخانه با توجه به ظرفیت های موجود ضرورت دارد یا نه؟

داودآبادی تصریح کرد: باید برای تصمیم گیری در هر صنعتی نظرات انجمن ها و اتحادیه های مربوطه در نظر گرفته شود تا باعث ضرر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان نشود. در سال گذشته ورود کنسانتره میوه های گرمسیری بدون جویا شدن نظر انجمن ممنوع اعلام شد و این به ضرر تولیدکنندگان بود؛ خوشبختانه با پیگیری های دوباره انجمن واردات آن آزاد شد. همچنین ارزش گمرکی افزایش یافت و فعالان این صنعت با نوسانات نرخ ارز نمی توانستند محصولات خود را صادر یا ترخیص کنند چون برای آنها صرفه اقتصادی نداشت.

وی افزود: در بخش صادرات مشکلاتی مانند طولانی شدن ثبت سفارش برای تولیدکنندگان ایجاد شد به طوری که برخی از کارخانه ها مجبور شدن یک خط تولید خود را تعطیل کنند.

 دبیر انجمن تولید و صادرکنندگان کنسانتره و آبمیوه ایران ادامه داد: با تشکیل کمیته ای در شهر ارومیه توانستیم ارزش گمرکی را پس از پیگیری های متعدد کم کنیم. چرا باید پیگیری یک موضوع زمان بر باشد تا باعث ضرر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان شود.

شکر به میزان کافی میان تولیدکنندگان  کنسانتره و آبمیوه توزیع نشده است

وی اظهار کرد: در تأمین شکر در این صنعت مشکل داریم هنوز یک کیلوگرم شکر به انجمن برای توزیع میان اعضا داده نشده است هر توزیعی هم که انجام شده توسط استان ها بوده و میزان آن نیز کم بوده است برای تولید کنسانتره و آبمیوه مجبور هستیم شکر ر با نرخ آزاد تهیه و خریداری کنیم.

کنسانتره میوه، حاصل خرید میوه و شستشو و آب‌گیری و فیلتراسیون حداقل در دومرحله و تغلیظ یا پخت آبمیوه و انبار کردن آن در مخازن بزرگ است. به عنوان مثال میوه سیب بعد از آب‌گیری وارد مرحله فیلتراسیون می‌شود این فیلترها یا تحت خلاء بوده یا به صورت سرامیکی عمل می‌کنند.

آب سیب برای شفاف شدن باید تمام فیبرها و آنتی‌اکسیدن‌های خود را در پشت درام فیلترها یا استوانه‌های سرامیکی از دست بدهد و وقتی وارد برج‌های تغلیظ می‌شود کلیه آب (H2O) به علاوه اسانس‌ها و ویتامین‌های خود را در یک برج ۱۵ متری و در درجه حرارت ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد از دست بدهد تا حجم آن به یک شش تا یک هفتم کاهش یابد؛ ماده‌ای که از پایین برج به دست می‌آید کنسانتره نام دارد.

کنسانتره در مخازن یا بشکه نگهداری می‌شود؛ سپس برای تولید آنچه آبمیوه نامیده می‌شود، شش برابر آب، عطر، بو، اسانس و ویتامین از دست رفته را اضافه کرده و بسته بندی می‌کنند. به این دلیل در تابستان آب پرتقال در بازار است که تاریخ تولید آن هیچ ربطی به تاریخ برداشت آن ندارد یا در بهار آب سیب در بازار است.