راضیه حسینی
دبیر شورای هماهنگی بانکهای دولتی گفت: «اگر فردی بدهی، قسط معوق و چک برگشتی نداشته باشد، در سامانه اعتبارسنجی رتبهبندی میشود و بانک میتواند تا سقف ۶۰ درصد حقوق فرد را برایش ایفای تعهد کند.»
قبول دارید ما مردم ویترینبینی هستیم؟ فکر کنید همین الان به یک فروشگاه رسیدید. روی شیشهاش با فونت درشت نوشته: «حراج بزرگ. اجناس هفتاد، صد و صد و پنجاه هزارتومانی.» وسوسه نمیشوید به داخل سری بزنید؟ در صورتیکه هزار بار با چنین مواردی برخورد کردید. میدانید به محض اینکه وارد میشوید و از جنسی خوشتان میآید فروشنده سر میرسد و میگوید:«خیلی خوش اومدید. این کارمون تو آف نیست…هشتصد و پنجاهه…اون کارها که تو قفسه سمت راسته آف خوردن.» به «اون کارها» که نگاه میکنید میبینید سرجمع، پنج جفت کفش با سایزهای چهل و پنج، چهل و ششاند.
خب برادر من، خواهر من تخفیف نگذار. مسئول محترم وام نده. اصلاً کی از شما تخفیف خواست. کی حرف وام را زد؟ یک جوری گفتید تا سقف صد میلیون تومان که واقعاً فکر کردیم این یکی راست است.
وقتی قرار است شصت درصد حقوق فرد را وام بدهید یعنی به یک کارگر چقدر میرسد؟ البته کارگری که بدهی، قسط معوق و چک برگشتی نداشته باشد. بله درست است مبلغ دو میلیون و چهارصد هزار تومان وجه رایج مملکت که کلاً خرج دو تا دندان خراب هم نمیشود. باید یک چیزی بگذاری رویش و تقدیم دندانپزشک کنی. خرید عید یک خانواده چهارنفره که اصلاً حرفش را نزنید.
هرچند اینها کارهای لاکچری به حساب میآید. آدمی مستحق گرفتن وام است که واقعاً نیازمند باشد. نهاینکه پی کارهای لوکسی مثل درست کردن دندان برود. یا بخواهد لباس نو بخرد. البته آدمی که آنقدر هم نیازمند نباشد که قسط و بدهی داشته باشد. یک چیزی بین این دو حالت. درست است کم پیدا میشوند، ولی حتماً اگر بگردید هستند. کسی که در عین نیازمندی، بینیاز باشد. در عین رفاه، تنگدست.
ما هنوز یک چیز را نفهمیدیم. کسی میداند قفسه وامهای صدمیلیونی کجاست؟ هرجور حساب میکنیم نمیشود. اصلاً کسی که شصت درصد فیش حقوقیاش بشود صد میلیون چه احتیاجی به این وام دارد؟ چرا باید برود توی سامانه اعتبارسنجی. خودش یک پا اعتبار است. اصلاً به کسی داده میشود یا فقط جهت تزئین در ویترین گذاشتهاند؟
اگر امکان دارد فقط یک نفر بین هشتاد و پنج میلیون آدم را نشان بدهید که ازاین وامهای صدمیلیونی گرفته است.