وجدان کاری و ارزش‌های اخلاقی کارکنان؛ پایه و اساس اجرای کنترل‌های داخلی در سازمان
در برنامه رادیو فولاد این هفته رسول پورسعادت، مدیر حسابرسی داخلی فولاد مبارکه و مهدی نوروزیان، رئیس حسابرسی فرایندهای واحدهای عملیاتی، ضمن حضور در استودیو شیشه‌ای، وظایف و عملکرد این مدیریت را به‌طور مبسوط تشریح کردند.
اهم مسئولیت‌های واحد حسابرسی داخلی را شرح دهید.
رسول پورسعادت، مدیر حسابرسی داخلی:
مأموریت واحد حسابرسی داخلی، ارائه خدمات اطمینان‌دهی و مشاوره‌ای مستقل و بی‌طرفانه به‌منظور ارزش‌افزایی و بهبود عملیات شرکت است. اهم مسئولیت‌های این واحد به شرح ذیل است.
۱- تدوین برنامه سالانه مبتنی بر ریسک و پیشنهاد به کمیته حسابرسی و تأیید نهایی توسط هیئت‌مدیره شرکت با در نظر گرفتن اولویت‌ها و هرگونه ریسک یا ملاحظات کنترلی موردنظر مدیریت شرکت، شامل ارزیابی تحقق اهداف راهبردی شرکت، ارزیابی اثربخشی فرایندهای نظام راهبری، مدیریت ریسک، کنترل‌های داخلی، حفاظت از دارایی‌ها و رعایت قوانین و مقررات؛
۲- اجرای برنامه حسابرسی سالانه مصوب هیئت‌مدیره؛
۳- بررسی و ارزیابی مستمر اثربخشی کنترل‌های داخلی و پیگیری روش‌های بهبود آن؛
۴- انجام خدمات مشاوره‌ای علاوه بر خدمات اطمینان‌دهی و پروژه‌های نظارتی خارج از برنامه به‌صورت موردی.
کنترل داخلی چه مفهومی دارد؟
مهدی نوروزیان، رئیس حسابرسی فرایندهای واحدهای عملیاتی:
سیستم کنترل داخلی دربرگیرنده سیاست‌ها، رویه‌ها، وظایف و فعالیت‌هایی است که با هدف کسب اطمینان معقول از تحقق اثربخشی و کارایی عملیاتی شرکت، رعایت قوانین و مقررات و حفاظت از منابع و دارایی‌های شرکت توسط هیئت‌مدیره، مدیریت و کارکنان شرکت پیاده‌سازی و اجرا می‌شود. این سیستم باید برای هر شرکت به‌گونه‌ای طراحی، مستقر و اجرا شود که شامل پنج رکنِ محیط کنترلی، ارزیابی ریسک، فعالیت‌های کنترلی، اطلاعات و ارتباطات و نظارت باشد.
۱-محیط کنترلی: فضای عمومی و نگرش مدیریت و کارکنان به کنترل‌های داخلی، ارزش‌های اخلاقی و مقررات داخلی شرکت؛
۲- ارزیابی ریسک: شناسایی، اندازه‌گیری و تجزیه‌وتحلیل ریسک‌های مرتبط با دست‌یابی به اهداف شرکت؛
۳-فعالیت‌های کنترلی: خط‌مشی‌ها و رویه‌ها و اقداماتی که برای رویارویی با ریسک‌های شناسایی‌شده طراحی، پیاده‌سازی و اجرا می‌شود؛
۴-اطلاعات و ارتباطات: مسیرهای ارتباطی مناسب و دوسویه بین کارکنان و مدیریت؛
۵- نظارت: فعالیت‌های نظارتی مستمر که باید در روال عادی عملیات، از طریق فعالیت‌های مدیریتی و سرپرستی، حسابرسی داخلی و دیگر اقداماتی که کارکنان برای ایفای نظارت خود انجام می‌دهند، اعمال شود.
استقرار و اثربخشی سیستم کنترل‌های داخلی به‌گونه‌ای برای سازمان بورس و اوراق بهادار دارای اهمیت بوده که هیئت‌مدیره شرکت‌های بورسی باید در گزارشی تحت عنوان «گزارش کنترل‌های داخلی»، نتایج بررسی‌های سیستم‌های کنترل داخلی را از تمامی جنبه‌ها ارائه کنند و حسابرس مستقل شرکت نیز باید در گزارش خود به مجمع عمومی صاحبان سهام در خصوص رعایت استقرار و به‌کارگیری سیستم کنترل‌های داخلی مناسب و اثربخش توسط شرکت مطابق با ضوابط و مقررات مرتبط، اظهارنظر کند.
دیجیتالی شدن حسابرسی داخلی چه ضرورتی دارد و در چه مرحله‌ای است؟
پورسعادت
با توجه به تعدد و گستردگی فرایندهای شرکت فولاد مبارکه، ارزیابی سالیانه تمامی فرایندها هم نیروی انسانی زیادی می‌طلبد و هم بسیار وقت‌گیر است. وظیفه حسابرسی داخلی در مرحله اول پیشگیری است و این امر زمانی محقق می‌شود که بتوانیم در لحظه، کنترل‌های داخلی سازمان را رصد کنیم؛ بنابراین به‌منظور ارزیابی اثربخشی هم‌زمان تمامی کنترل‌های داخلی شرکت و ممانعت از بروز زیان‌های احتمالی، باید جهت پیاده‌سازی حسابرسی و نظارت مستمر (CA) در سطح شرکت با بهره‌گیری از سیستم‌های فناوری اطلاعات و داشبوردهای مدیریتی اقدام کنیم.
با توجه به ماهیت کنترلگری حسابرسی داخلی، آیا کارکنان هم می‌توانند گزارش‌های خود را از روندهای ناقص به‌صورت مستقل به حسابرسی داخلی گزارش کنند؟
پورسعادت
بله. کلیه همکاران محترم در صورت مشاهده هرگونه ضعف و نقاط مستعد بهبود در کنترل‌های داخلی فرایندهای شرکت که موجب کاهش اثربخشی فرایند گردیده، می‌توانند موارد مدنظر خود را از طریق شماره تلفن ۳۳۳۲۳ و یا پست الکترونیک به آدرس In.audit@msc.ir با واحد حسابرسی داخلی در میان بگذارند تا کارشناسان این واحد با ارزیابی مجدد فرایند و تعریف اقدامات اصلاحی در مسیر افزایش اثربخشی فرایندها گام بردارند.
سخن پایانی شما؟
پورسعادت
در پایان از همکارانمان در واحدهای مختلف شرکت، مدیران، کمیته حسابرسی، مدیرعامل و هیئت‌مدیره محترم شرکت که واحد حسابرسی داخلی را در انجام وظایف خود یاری و حمایت می‌نمایند، تشکر و قدردانی می‌کنیم.
