پاسخی برای پاسخ دولت

فرزانه طهرانی

این گزارش پاسخی به جوابیه قابل تامل دولت است. پاسخ ارسال شده دولت به روزنامه عصر اقتصاد در خصوص گزارش “عقب نشینی دولت” به اندازه ای قابل تامل و غیرقابل استناد بود که بر آن شدیم پاسخی برای پاسخ دولت آماده کنیم.

موضوع به گزارشی بر می گردد که در تاریخ ۷ آبان در روزنامه عصر اقتصاد به چاپ رسید. روزنامه عصر اقتصاد در این گزارش به وعده ساخت سالانه یک میلیون مسکن، ایجاد سالانه یک میلیون شغل و رایگان شدن اینترنت برای سه دهک اول جامعه پرداخته بود که دولت نتوانسته بود آنها را عملی کند.

رئیس جمهوری چه پیش از انتخابات و چه پس از آن بارها بر وعده ساخت یک میلیون مسکن در سال تاکید کرده بود اما در جوابیه ارسال شده به روزنامه این وعده از اساس تکذیب شده است.

پایگاه اطلاع رسانی دولت عنوان مطلب ارسالی خود را “۳ پاسخ مستند به ۳ ادعای بی سند” انتخاب کرده بود و در بخشی از آن آورده: «عصر اقتصاد در این مطلب، وعده ساخت سالانه یک میلیون مسکن را مورد تمسخر قرار داده است.

در پاسخ باید اعلام کرد که در زمینه ساخت مسکن، وعده آیت‌الله رئیسی ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در ۴ سال بود. اما در این زمینه «عصر اقتصاد» با تحریف این وعده، مدعی شده که آیت‌الله رئیسی وعده ساخت یک میلیون مسکن در هر سال را داده بود.»

نگارنده متن جوابیه دولت اگر پیش از نوشتن در سایت ها عبارت “ساخت یک میلیون مسکن” را جستجو می کرد در همان صفحه نخست گوگل با سخنرانی های متعدد رئیس جمهوری در خصوص وعده ساخت سالانه یک میلیون مسکن مواجه می شد. برای آنکه زحمت دوستان نگارنده کم شود به چند نمونه از این سخنرانی ها اشاره می کنیم:

گفت و گوی ابراهیم رئیسی نامزد سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۴۰۰ که از بخش خبری ۲۰:۳۰ پخش شد:

«باید هر سال یک میلیون مسکن ساخته و زمین‌های دستگاه‌های مختلف در اطراف شهر‌ها آزاد شوند. اگر مسکن سازی به طور گسترده در کشور آغاز شود، می‌تواند مشکلات بسیاری را حل کند و ما امکان مسکن سازی در کشور را داریم. باید هر سال یک میلیون مسکن در کشور ساخته می‌شد، اما نشد. اکنون سالانه ۲۷۰ تا ۳۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور ساخته می‌شود و در واقع ما از ساخت ۷۰۰ هزار مسکن دیگر عقب هستیم که باید این عقب ماندگی جبران شود.»

نامزد انتخابات ریاست جمهوری با طرح این پرسش که آیا امکان ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال وجود دارد؟ گفت: «بله این امکان وجود دارد، زیرا ما زمین کم نداریم و اطراف شهر‌ها پر زمین است که در اختیار دستگاه‌های مختلفی است و این زمین‌ها باید آزاد شود. برای دهک‌های پایین امکان واگذاری رایگان زمین وجود دارد و برای دهک‌های دیگر هم با دادن تسهیلات و تقسیط امکان مسکن سازی برای آن‌ها وجود دارد.»

فیلم صحبت های رئیسی را می توانید با کلیک بر روی اینجا ببینید.

تاکید بعدی روی ساخت یک میلیون مسکن به نخستین جلسه هیات دولت در تاریخ ۴ شهریور ۱۴۰۰ برمی گردد:

«مساله ای که وعده دادیم و می خواهیم در روز اول دولت با حساسیت دنبال کنیم مساله ساخت یک میلیون مسکن در هر سال است که انشالله آقای رستم قاسمی وزیر محترم راه و شهرسازی با حساسیت و جدیت دنبال خواهد کرد که این وعده که داده شده در میدان عمل تحقق شود. ما باید دولت صادق الوعد باشیم. در نگاه مردم باید اینگونه باشد که دولت هر حرفی می زند قرار است اجرا کند. نه اینکه جنبه رسانه ای و تبلیغاتی داشته باشد. ما بنا داریم آنچه گفتیم صادقانه عمل شود.»

فیلم صحبت های رئیس جمهوری را در نخستین جلسه هیات دولت با کلیک بر روی اینجا ببینید.

۱۰ روز بعد یعنی ۱۴ شهریور ۱۴۰۰ مجدد بر وعده ساخت یک میلیون مسکن تاکید کرد:

«بنای ما این است که با مردم صحبت کنیم و نسبت به آنچه گفتیم با مردم سخن بگوییم. با فعل ماضی هم صحبت کنیم نه با فعل مضارع یا مستقبل. یعنی می خواهیم بگوییم این کارها شده است. نسبت به موضوع مسکن وعده ای که داده شده باید عملی و اجرایی شود. چرا؟ برای اینکه ما بیش از یک میلیون واحد مسکن در سال نیازمندیم یعنی قریب ۲ میلیون نیازمندیم لکن ما کف را یک میلیون گرفتیم که قابل اجرا باشد.

این را هم مطالعه شده گفتیم. به نحوی که در طرحی که مجلس با عنوان جهش مسکن تصویب کرده پیش بینی شده و دولت مکلف شده این کار را انجام دهد. دولت یک جایی خودش می سازد و یک جایی تسهیلات می دهد که مسکن بسازند. بویژه در بافت های فرسوده. مسکن روستایی هم در قانون مکلف شده دولت که ۲۰۰ هزار مسکن باید بازسازی شود و مقاوم سازی شود.»

فیلم صحبت های فوق را با کلیک بر روی اینجا ببینید.

۱۴ مهر ۱۴۰۰ ابراهیم رئیسی در نخستین جلسه شورای عالی مسکن دوباره بر ساخت یک میلیون مسکن در سال تاکید کرد:

«نیاز مسکن در کشور بیش از یک میلیون واحد در سال است، ضمن اینکه چند سال هم عقب‌ماندگی در این حوزه وجود دارد و تعجب می‌کنم که چرا برخی در این موضوع کارشناسی شده، تشکیک می‌کنند. ساخت یک میلیون مسکن در سال با توجه به ظرفیت‌های کشور شدنی است و اگر منابع و امکانات کشور تجمیع شود، این کار، قابل انجام است. از اعضای شورای عالی مسکن خواست تا ۱۰ روز آینده ابعاد مختلف طرح جدید مسکن را به دقت بررسی کنند.»

تصریح ساخت سالانه یک میلیون مسکن در طرح جهش مسکن:

پس از آغاز به کار دولت رئیسی مجلس هم در طرحی با نام جهش مسکن، ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکن را تبدیل به قانون کرد. در ماده ۱ فصل اول طرح جهش مسکن آمده است:

«دولت موظف است نیاز سالانه مسکن کشور را بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی مستند به مطالعات «طرح جامع مسکن» در مناطق شهری و روستایی تامین کند و به نحوی برنامه ریزی و اقدام کند تا در چهار سال نخست اجرای این قانون، سالانه به طور متوسط حداقل یک میلیون واحد مسکونی در کشور برای متقاضیان واجد شرایط بر اساس قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب ۲۵/۲/۱۳۸۷ و آیین نامه های مربوطه عرضه شود.»

عدم موفقیت تقصیر دولت قبل است!

پایگاه اطلاع رسانی دولت پس از ایراد گرفتن به سالی یک میلیون مسکن، در بخش بعدی، عملکرد ضعیف دولت قبل را نشانه گرفت و علت مشکلات کنونی را گردن دولت روحانی انداخت.

در متن جوابیه آمده: «البته جای تعجب داد که عامل اصلی نابسامانی بازار مسکن را که سیاست های دولت گذشته بوده، نادیده گرفته شده است و از دولت یک‌ساله سیزدهم انتشار حل تمام مشکلات این بازار را داشته باشند. دولت مردمی سیزدهم در حالی بر سر کار آمد که قیمت مسکن شدیدترین افزایش تاریخ خود را سپری کرده است.

دولت مردمی و رئیس جمهور در برنامه‌ها و وعده‌های انتخاباتب خود به موضوع تأمین مسکن ورود جدی داشته‌اند و مشخصاً وعده تأمین ۴ میلیون مسکن در ۴ سال جزو شعارهای اصلی دولت مردمی بوده است.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم و از همان روزهای آغازین تشکیل کابینه این موضوع با پیگیری و جدیت رئیس جمهور محترم و اراده وزارت راه و شهرسازی در دستور کار قرار گرفت و هم‌اکنون با سرعت قابل قبولی در حال پیشرفت است.»

اینکه نابسامانی مسکن از دولت قبل، دلیل عدم اجرای برنامه های مسکن رئیسی اعلام شده با گفته های پیشتر ابراهیم رئیسی ناسازگار است. ابراهیم رئیسی در نخستین جلسه شورای عالی مسکن که در تاریخ ۱۴ مهر ۱۴۰۰ برگزار شد گفته بود: «تعجب می‌کنم که چرا برخی در این موضوع کارشناسی شده، تشکیک می‌کنند. ساخت یک میلیون مسکن در سال با توجه به ظرفیت‌های کشور شدنی است.»

او در دوره کاندیداتوری ریاست جمهوری نیز در پاسخ به این پرسش که آیا امکان ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال وجود دارد؟ گفته بود: «بله این امکان وجود دارد، زیرا ما زمین کم نداریم و اطراف شهر‌ها پر زمین است که در اختیار دستگاه‌های مختلفی است. این زمین‌ها باید آزاد شود.»

جوابیه ای بدون خواندن گزارش

در بخش دیگری از جوابیه دولت موضوع اشتغالزایی پاسخ داده شده اما پاسخ را که می خوانید با گزارش اصلی روزنامه تفاوت بسیار دارد. گویی این جوابیه اساسا برای گزارش دیگری نوشته شده است.

عصر اقتصاد در گزارش خود به محدودیت های اینترنت در یک ماه و نیم گذشته اشاره کرده بود که به واسطه فیلتر شدن اینستاگرام ۳ تا ۸ میلیون شغل در این پلتفرم از دست رفته است. اما دولت در جوابیه نابودی ۸ میلیون شغل را به کل دوره دولت رئیسی تعمیم داده و در جواب نوشته که خالص اشتغال در یک سال اخیر در دولت سیزدهم ۲ برابر متوسط عملکرد سالانه دولت گذشته بوده است.

یعنی اولا نگارنده به این موضوع توجه نکرده که دوره زمانی اشاره شده در گزارش عصر اقتصاد ۴۵ روز گذشته بوده است و دوما دقت نکرده که ۸ میلیون شغل اشاره شده، مربوط به فضای اینستاگرام بوده است.

دولت در جوابیه خود اشاره کرد: «اگر ادعای عصر اقتصاد درباره بیکار شده ۸ میلیون نفر در دولت سیزدهم درست باشد، یعنی باید نرخ بیکاری به بالای ۵۰ درصد افزایش می‌یافت. این در حالی است که تمام آمارها خلاف این ادعا را نشان می‌دهد.»

این گفته پایگاه اطلاع رسانی دولت در حالی ست که اساسا هنوز آمارهای بیکاری و اشتغال مربوط به یک ماه پیش و فصل پاییز محاسبه نشده است. و بیکاری هایی که در دوره محدودیت اینترنت اتفاق افتاده در ماه های آینده محاسبه و اعلام خواهد شد.