پرواز ممنوع
زینب غضنفری
حمل و نقل هوایی در هر کشوری نقش مهم و بسزائی در جابجایی مسافر و بار دارد و به دلیل صرفه‌جویی در زمان همواره یکی از گزینه‌های اول افراد جهت جابجایی بین دو شهر یا کشور است.
عصراقتصاد: در ایران نیز ناوگان هوایی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و روزانه ترددهای هوایی بسیاری صورت میگیرد اما؛ مدتی است که آسمان ایران نیز بر روی هموطنان بسته و محدود شده و دسترسی به بلیط هواپیما دشوار و بسیار سخت شده است و نارضایتی‌های بسیاری را سبب شده است.
کمبود و پیری ناوگان هوایی
یکی از مهمترین دلایل ترافیک شدید پشت باجه آژانس‌های هوایی، عدم توازن بین عرضه و تقاضا است؛ در حال حاضر حدود ۱۸۰ هواپیما در ناوگان مسافربری کشور وجود دارد که بسیار کمتر از میزان تقاضای موجود است. آمارها و بررسی‌ها حاکی از آن است که کشور در حال حاضر با توجه به جمعیت کشور و حجم مسافرها نیاز به ۵۵۰ هواپیما دارد که فقط ۳۳ درصد این میزان در ناوگان هوایی کشور وجود دارد.
آمارهای جهانی نشان میدهد که سرانه هواپیما به ازای هر یک میلیون نفر در جهان ۳ فروند است اما؛ در ایران این نسبت کمتر از ۱.۷ درصد است. از سوی دیگر، عمر ناوگان هوایی کشور بسیار فرسوده است و به طور متوسط هواپیماهای فعال در کشور عمر ۲۶ ساله دارند و فرسودگی ناوگان ضمن آن که هزینه‌های گزاف به شرکت‌های هواپیمایی وارد می‌کند، تاخیرهای بسیاری در نتیجه نقص فنی هواپیماها به وجود میآید.
این موضوع به خوبی کمبود هواپیما در کشور را نشان میدهد که مؤید توسعه نیافتگی ناوگان هوایی است و موجب عدم تناسب عرضه و تقاضا شده و سفر هوایی را برای مسافران به خصوص در روزهای اوج سفر، دشوار کرده است.
البته از این نکته نیز نباید گذشت که یکی از صنایعی که توسط تحریم‌های ظالمانه از سوی کشورهای غربی و آمریکا نشانه رفته، صنعت هواپیمایی است و این مورد نیز اثر منفی قابل ملاحظه‌ای بر روی تعداد و عمر ناوگان هوایی کشور گذاشته است.
کمبود قابل توجه هواپیما مسافران را برای تهیه بلیط و جابه‌جایی بین شهرها با مشکلات جدی و فراوان مواجه کرده است.
در پروازهای داخلی بین کلان شهرها وضعیت اسفناک‌تر است و با وجود فشار تقاضای بسیار زیاد، گویا روزانه فقط یک پرواز انجام میشود و به همین جهت است که ظرفیت پروازها به سرعت پر شده و مسافران مجبور هستند از مدت‌ها قبل بلیط خود را رزرو و خریداری کنند و دیگر مانند گذشته امکان خرید بلیط در روز پرواز یا روز قبل از آن وجود ندارد.
فروش چارتری بلیط ممنوع!!!
یکی از دلایل عدم همخوانی تعداد مسافران با میزان پروازهای موجود را میتوان به ممنوعیت فروش بلیط چارتری ارتباط دارد. مسئولین مربوطه در راستای کنترل قیمت‌ها و جلوگیری از گران‌فروشی، ممنوعیت فروش چارتری بلیط هواپیما را از ۱۰ مرداد ماه سال جاری به ایرلاین‌ها و دفاتر خدماتی ابلاغ کرد تا بلیط پروازهای داخلی به شکل سیستمیارائه شود که قیمت آن مشخص است اما؛ این تمام جنبه‌های این دستورالعمل نبود؛ چرا که حذف بلیط‌های چارتری و ارائه بلیط به شکل سیستمیبا قیمت مشخص، رقابت را بین ایرلاین‌ها و شرکت‌های خدمات هوایی از بین برده است.
همچنین، با قیمت‌های مصوب پروازهای داخلی برای ایرلاین‌ها چندان جذابیت بالایی ندارد و برای آن‌ها پروازهای خارجی صرفه اقتصادی بیشتری دارد.
از همین رو، کمبود هواپیما از یک سو و هدایت هواپیماهای موجود به سمت پروازهای خارجی، مسافرت‌های داخلی به خصوص در روزهای خاصی از سال همچون نوروز، تابستان و اربعین حسینی را برای مردم به چالشی بزرگ تبدیل کرده و امکان تهیه بلیط به مرحله دشواری رسیده است. در واقع، عدم توازن بین عرضه و تقاضا، در برخی از بازه‌های زمانی طی سال با شدت بیشتری نمود پیدا می‌کند.
وضعیت قرمز در آسمان ایران؟!
کاهش تعداد پروازها در سال جاری نسبت به سال‌های گذشته زنگ خطر را به صدا درآورده و در صورتی که فکری برای توسعه ناوگان هوایی کشور نشود، در سال‌های آتی و با فرسوده شدن هواپیماها، وضعیت به مراتب بدتر خواهد شد.
با توجه به تورم افسارگسیخته در کشور و کاهش قدرت خرید مردم، قطعا تعداد مسافران هوایی کمتر از سالیان قبل شده؛ بنابراین فاصله ایجاد شده بین عرضه و تقاضا را میتوان صرفا ناشی از سمت عرضه دانست و تا زمانی که هواپیماهای تازه نفس به ناوگان افزوده نشوند، وضعیت بهتر از این نخواهد بود.
عدم برنامه‌ریزی صحیح و دقیق در جهت بهبود و توسعه ناوگان حمل و نقل در سال‌های گذشته، منجر به بر هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا در این حوزه شده است و به نظر میرسد وقت آن رسیده تا شرایط برای ورود بخش خصوصی و سرمایه گذاری‌های جدید در این بخش تسهیل شود؛ در غیر این صورت باید خود را برای روزهایی سخت آماده کنیم.
