پولشویی در فروش خودرو و وسایل حمل و نقل گران بها

حمید محمدعظیمی

بر کسی پوشیده نیست که می توان از اتومبیل ها، قایق های تفریحی و هواپیماهای گران قیمت برای پنهان کردن وجوه غیرقانونی استفاده کرد. در این نوشته، چگونگی شناسایی پولشویی و دستیابی به انطباق کامل با نظام های مبارزه با پولشویی در فروش وسایل نقلیه پیشرفته مورد بررسی قرار می گیرد.

بر اساس مقررات مبارزه با پولشویی بیشتر کشورها، هر کسی که در فروش خودرو دخالت داشته باشد، در صورت عدم شناسایی پولشویی، با جریمه های قابل توجهی روبرو خواهد شد و حتی پیگرد کیفری خواهد داشت.

این مسئله شامل شرکت‌های حقوقی، بانک‌ها و همچنین فروشندگان وسایل نقلیه می‌شود که می‌توانند هر فرد یا کسب‌وکاری باشند که وسایل نقلیه را تجارت می‌کنند، یا به عنوان واسطه در خرید یا فروش آنها عمل می‌کنند.

فروشندگان می توانند از نظر انطباق با مقررات مبارزه با پولشویی (AML) در دسته های مختلفی قرار گیرند.

بسته به اندازه و موقعیت آنها می توان آنها را به عنوان مؤسسات مالی، مشاغل غیر مالی و فروشندگان (کالاهای نقد) با ارزش بالا طبقه بندی کرد. همه این دسته‌ها باید الزامات AML، از جمله بررسی دقیق مشتری، گزارش فعالیت‌های مشکوک، و نگهداری سوابق را رعایت کنند.

دلایل جذابیت حمل و نقل لوکس برای مجرمان

چندین سال پیش، یک تاجر مالزیایی به نام جو لو، ۲۵۰ میلیون دلار برای خرید یک قایق تفریحی خرج کرد. اما مشخص شد که این پول از صندوق رفاه مالزی به سرقت رفته است. لو مخفی شد، اما پس از مدتی همان قایق تفریحی که آقای لو به قیمت ۱۰۰ میلیون دلار کمتر از مبلغی که برای آن پرداخت کرده بود، به فروش گذاشته شد.

اما چرا قایق های تفریحی و خودروهای گران قیمت برای پولشویی انتخاب می شود؟ از جمله عواملی را که خرید وسایل نقلیه برای مجرمان جذاب می‌کند عبارتند از:

• امکان شستشوی مبالغ هنگفت؛ از آنجایی که قیمت وسایل نقلیه لوکس بالاست، مجرمان می توانند در یک معامله، مبالغ قابل توجهی را قانونی کنند.

• ضعف مقررات نظارتی؛ نمایندگی های فروش نسبت به بانک ها و شرکت های سرمایه گذاری مقررات کمتری دارند. به عنوان مثال، الزامات AML کشوری مانند کانادا حتی به نمایندگی های خودرو اشاره نمی کند.

• آگاهی کم از الزامات AML در میان فروشندگان؛ بنا بر اعلام سازمان شفافیت بین‌الملل (Transparency International)، فروشندگان با ارزش بالا در رعایت الزامات AML سوابق ضعیفی دارند. به عنوان مثال، آنها به ندرت با مجریان قانون تماس می گیرند، حتی اگر به پولشویی مشکوک باشند.

در فروش خودرو و وسایل حمل و نقل گران قیمت چگونه پولشویی اتفاق می افتد؟

روند پولشویی از طریق فروش وسایل نقلیه گاهی اوقات می تواند کاملاً ساده باشد: برای مثال مجرمان به سادگی یک قایق تفریحی را با بودجه غیرقانونی در حوزه قضایی با کنترل نظام ضعیف مبارزه با پولشویی خریداری می کنند و آن را به عنوان دارایی قانونی در کشور دیگری می فروشند.

اما سازمان‌های جنایی از روش‌های متعددی برای افزودن پیچیدگی و ماندن در زیر رادار اجرای قانون استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، آنها می توانند از شرکت های ویترینی برای پنهان کردن خریدار واقعی یک وسیله نقلیه استفاده کنند یا سعی کنند با پرداخت از طریق پول نقد، برنامه های تلفن همراه و کارت های پیش پرداخت، از سیستم های بانکی منظم جلوگیری کنند.

مجرمان همچنین می توانند وسایل نقلیه را برای پولشویی معامله کنند. نحوه کار به این صورت است: تصور کنیم دو نمایندگی الف و ب وجود دارد. نمایندگی الف وانمود می کند که وسایل نقلیه را از نمایندگی ب خریداری می کند.

در واقع، هر دو نمایندگی برای اسناد فروش جعلی تبانی می کنند و حتی ممکن است خودرو را تحویل ندهند . در همین حال، وجوه غیرقانونی که به عنوان پرداخت برای خودروها پنهان شده است، مشروع جلوه داده می شود.

یکی دیگر از روش های پولشویی زمانی است که مجرمان وانمود می کنند که یک وسیله نقلیه می خرند و روی آن سپرده می گذارند .سپس، آنها از معامله خارج می شوند و می خواهند سپرده خود را پس بگیرند. به این ترتیب آنها پول غیرقانونی را به بازپرداخت قانونی تبدیل می کنند برای مثال

یک فروشنده مواد مخدر برای خرید یک اتومبیل فراری پورتوفینو به قیمت ۲۱۵۰۰۰ دلار به یک نمایندگی یا فروشنده مراجعه می کند. او ۹۹۰۰ دلار پول نقد بعنوان پیش پرداخت نزد فروشنده می‌گذارد و قول می‌دهد که با چکی برای تکمیل فروش برگردد.

بعدا اعلام می کند که نظرش عوض شده است، این در حالی است که نمایندگی قبلاً پول نقد را به حساب بانکی خود واریز کرده است و در عوض باید چک شرکتی را به خریدار بدهد. فروشنده مواد مخدر همین حقه را با فروشندگان دیگر انجام می دهد و درآمدهای غیرقانونی را به چک های قانونی شرکت تبدیل می کند.

چگونه از مشارکت در یک طرح شویی اجتناب کنیم؟

بر اساس قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی در اکثریت کشورها، اگر یک فروشنده از رویه های AML مناسب پیروی نکند، با جریمه و حبس روبرو می شود.

برای کاهش خطرات پولشویی، کسب و کارها باید یک برنامه انطباق با AML ایجاد کنند که ترکیبی از سیاست های انطباق داخلی است که با پادمان هایی از جمله: احراز هویت و شناسایی مشتری، بررسی دقیق مشتری، نظارت مستمر، تشکیل تیم انطباق، آموزش AML،  بازبینی (ممیزی)، گزارش تراکنش پول نقد و ثبت سوابق تکمیل می شود.

احراز هویت و شناسایی مشتری: مشاوران و دلال ها باید هویت افراد و شرکت هایی را که با آنها معامله می کنند بررسی کنند. هنگام برخورد با مشتریان، کسب و کارها باید از رویکرد مبتنی بر ریسک پیروی کنند. این به معنای تعریف ریسک پولشویی است که مشتری ایجاد می کند.

هنگام انجام این کار، فروشندگان خودرو باید طیفی از عوامل را در نظر بگیرند، از جمله هویت مشتری، مشخصات فعالیت، و همچنین پیچیدگی و حجم معامله. اگر مشتری ریسک پولشویی بالایی داشته باشد، دلالان باید از یک روش راستی آزمایی جدی تری به نام Enhanced Due Diligence (شناسایی مضاعف) استفاده کنند.

این کار شامل درخواست از مشتریان می شود که مدارک خود را مبنی بر منبع وجوه یا منبع ثروت خود ارائه دهند تا اطمینان حاصل شود که وجوه از منبع قانونی تامین شده است.

برای بررسی اینکه آیا یک مشتری تحریم شده است یا در فعالیت غیرقانونی شرکت دارد، فروشندگان باید خریداران را از نظر فهرستی از تروریست های شناخته شده، افراد تحریم شده و مجرمان تحت تعقیب بررسی کنند. اینها شامل فهرست تحریم‌های OFAC ، سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و همچنین فهرست‌های اینترپل است. همچنین، کسب و کارها باید بررسی های نامطلوب رسانه ای را انجام دهند تا ببینند آیا مشتری در اخبار منفی ذکر شده است یا خیر.

اگر خریدار یک شرکت است، نمایندگی ها باید مالک واقعی نهایی  (UBO) آن را تعیین کنند ، زیرا بسیاری از مجرمان از شرکت های پوسته برای مخفی نگه داشتن نام خود استفاده می کنند. برای شناسایی ذینفعان، نمایندگان می‌توانند از شرکت درخواست کنند که اطلاعات UBO خود را برای بررسی آن در برابر ثبت‌های مالکیت ذی‌نفع ارسال کند.

ساخت تیم مبارزه با پولشویی: نمایندگی ها باید متخصصانی را استخدام کنند که مسئول اجرای سیاست ها و رویه های نظام مبارزه با پولشویی شرکت هستند. این کار شامل انتصاب یک مسئول گزارش پولشویی (MLRO) برای نظارت بر رویه های مبارزه با پولشویی فروشنده و گزارش فعالیت های مشکوک است.

برگزاری آموزش: همه کارکنان باید در مورد مقررات مبارزه با پولشویی و سیاست های سیاست‌های مبارزه با پولشویی شرکت آموزش ببینند.

انجام بازیینی (ممیزی). نمایندگی‌ها باید بررسی‌های داخلی و خارجی سالانه را برای اطمینان از رعایت سیاست‌های مبارزه با پولشویی برنامه‌ریزی کنند.

گزارش تراکنش پول نقد (CTR): فروشندگان باید پرداخت های بزرگ را به صورت نقدی گزارش کنند. به عنوان مثال، در ایالات متحده، آستانه گزارش دهی ۱۰۰۰۰ دلار است.

اصطلاح «نقد» به معنای اسکناس، سکه، یا چک مسافرتی به هر ارز است. گزارش فعالیت مشکوک فروشندگان باید موارد مشکوک خریداران را گزارش کنند. خریدار نباید از ثبت گزارش مطلع باشد زیرا ممکن است مانع از بررسی شود.

ثبت سوابق: فروشندگان باید اطلاعات به دست آمده در حین تأیید مشتری را جمع آوری، ثبت و نگهداری کنند.

کارمندان نمایندگی فروش باید بتوانند علائم پولشویی را تشخیص دهند. مثال هایی از موارد مشکوک عبارتند از:

• پرداخت های شخص ثالث (شرکت های پوسته ای، اعضای خانواده خریدار،)؛

• مقادیر زیاد پول نقد؛

• اسناد دارای تناقض؛

• عدم تمایل به ارائه اطلاعات یا تغییرات غیرقابل توضیح در اطلاعات ارسال شده قبلی؛

• مذاکره صفر بر سر قیمت؛

• پرداخت کمتر از ۱۰۰۰۰ دلار به صورت نقدی برای جلوگیری از گزارش؛

• اختلاف بین درآمد رسمی خریدار و قیمت خودرو؛

• خریداران یا وجوهی که در کشوری با نظام مبارزه با پولشویی ضعیف، فساد بالا، یا حمایت شناخته شده از تروریسم واقع شده اند.

جمع بندی

مجرمان از روش های مختلفی برای پولشویی از طریق وسایل نقلیه استفاده می کنند . این کار شامل خرید یک وسیله نقلیه با پول نقد یا راه اندازی یک نمایندگی برای پنهان کردن منابع واقعی سرمایه است.

برای شناسایی پولشویی ها، نمایندگی های فروش، مشاوران و دلالان وسایل نقلیه باید هویت و منابع درآمد افراد و شرکت هایی را که با آنها وارد معامله می شوند، بررسی کنند.

همچنین، مشاوران باید فعالیت‌های مشکوک را شناسایی و گزارش کرده، با تشکیل تیم مبارزه با پولشویی و پیروی از سایر روش‌های AML از جریمه‌های قانونی و حبس جلوگیری کنند.

کارشناس سرمایه گذاری و تامین مالی