ترجمه: سلیم حیدری
اگر زمستان سردتر از حد معمول باشد، آیا اروپا می‌تواند راهی برای خروج از کمبود گاز داشته باشد؟ موسسه مشاور انرژی وود مکنزی (WoodMac) در این هفته اعلام کرد بازار بسیار رقابتی گاز اروپا ممکن است در صورت استفاده از بخشی از گاز موسوم به «کوسن» یا «بالشتک» از تنگنای عرضه راحت شود.
گاز کوسن مقدار گازی است که به طور دائم در انبار گاز طبیعی ذخیره می‌شود و عملکرد اصلی‌اش حفظ فشار کافی در انبار است تا امکان تزریق و خروج کافی در هر زمان فراهم شود..
مقدار گاز کوسن مورد نیاز بستگی به نوع انبار دارد. به عنوان مثال، در مخازن گاز تخلیه شده حدود ۵۰ درصد از حجم کل را گاز بالشتک تشکیل می‌دهد. در مقایسه، غارهای نمکی معمولاً به حدود ۲۵ درصد از حجم کل نیاز دارند.
با این حال، مصرف این گاز کوسن ممکن است به دلیل مسائل فنی و مقررات آسان نباشد. وود مکنزی خاطرنشان می‌کند که در اوضاع عادی، گاز کوسن را نمی توان از انبارها خارج کرد و آن را بخشی از حجم گاز مورد استفاده (WKV) در نظر گرفت. با این حال، طی دو ماه گذشته بازار گاز اروپا هر چیزی را تجربه می‌کند جز «اوضاع عادی».
پایین‌ترین سطح ذخیره‌سازی گاز در یک دهه، درست پیش از زمستان، قیمت گاز طبیعی را در ماه گذشته به بالاترین حد خود رساند. قیمت‌ها نیز به دلیل کمبود عرضه اضافی روسیه در کنار تعهدات قراردادی گازپروم افزایش یافت. قیمت بنزین از اواسط اکتبر (اواخر مهر) کاهش یافته است، اما همچنان در مقایسه با آغاز سال ۲۰۲۱ (دی ۱۳۹۹) سه برابر است.
در اوایل این هفته، وود مکنزی هشدار داد که زمستان سرد اروپا می تواند منجر به کاهش سطح ذخیره‌سازی تا پایان مارس ۲۰۲۲ (اواسط فروردین ۱۴۰۰) و رسیدن به سطح صفر شود، مگر اینکه گاز روسیه در کنار سطح فعلی گاز عرضه شود.»
وود مکنزی جایگزینی برای کاهش بحران پیشنهاد کرد که می تواند تا ۱۵ میلیارد متر مکعب گاز را در بازار تشنه اروپا آزاد کند. این جایگزین استفاده از بخشی از گاز کوسن است.
به طور معمول، این حجم‌ها (گاز کوسن) نباید استفاده شوند؛ زیرا می‌توانند به عملکرد طولانی‌مدت سایت‌های ذخیره‌سازی آسیب بزنند. همچنین این بخش از گاز متعلق به اپراتورهای ذخیره‌سازی است و این اپراتورها نمی‌توانند گاز را طبق مقررات موجود بفروشند.
با این حال، با سطح نگرانی‌هایی که در بازار وجود دارد و قیمت‌های فوق‌العاده بالا، این وضع عادی نیست. گراهام فریدمن، تحلیلگر اصلی تحقیقات گاز اروپا در وود مکنزی می‌گوید: اگر WGV به صفر نزدیک شود و دولت‌ها بخواهند گرمایش را روشن نگه دارند، لازم است که ضوابط را نیز در نظر بگیرند. ما می‌دانیم که می‌توان تا ۱۰ درصد از گاز کوسن در محدوده تحمل مهندسی هر تأسیسات استفاده کرد.»
طبق گفته وود مک، ده درصد از ۱۵۰ میلیارد متر مکعب گاز کوسن در اروپا از نظر تئوری، ۱۵ میلیارد متر مکعب گاز را در این بازار عرضه می‌کند. با این حال، سیاست گذاران اروپایی می توانند مسائل فنی و مقرراتی را به عنوان موانعی بزرگ برای بهره برداری از گاز کوسن ببینند. بنابراین افزایش جریان گاز روسیه به اروپا راه آسان‌تری برای پاسخگویی به تقاضای زمستانی در زمستان سرد است.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه وعده داده است که گاز بیشتری در نوامبر (آبان) به اروپا منتقل شود. این درست زمانی است که از گازپروم انتظار می‌رود ذخیره‌سازی گاز روسیه را تکمیل کند. اما در این هفته تحویل گاز کاهش یافت، زیرا یک خط لوله کلیدی از روسیه به اروپا سبب جریان معکوس گاز از غرب به شرق شد.
پس از چند روز کاهش، قیمت گاز طبیعی در قطب‌های کلیدی اروپا و بریتانیا دوباره در اوایل این هفته افزایش یافته است. این اتفاق پس از این افتاد که جریان گاز در خط لوله یامال-اروپا مسیر را به سمت شرق به جای غرب از طریق آلمان معکوس کرد. این جریان معکوس به مدت شش روز بین شنبه تا بعد از ظهر پنجشنبه ادامه داشت. تا زمانی که گاز بار دیگر به آلمان جریان یافت و منجر به کاهش قیمت گاز اروپا شد.
برخی از تحلیلگران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا مانند لهستان، روسیه را متهم می‌کنند که از گاز و انرژی به عنوان سلاحی برای اعمال نفوذ بر بازار گاز اروپا استفاده می‌کند تا اروپا مجبور شود، بپذیرد که به خط لوله بحث برانگیز نورد استریم ۲ نیاز دارد. این خط لوله در انتظار موافقت آلمان است.
کرملین، پوتین و همه مقامات روسیه این اتهامات را رد کرده اند و انگشت اتهام را به سمت سیاست‌های گاز و انرژی اروپا در دهه گذشته نشانه می‌گیرند.
اکنون همه نگاه ها به بازار گاز اروپا معطوف شده است که آیا گازپروم روسیه از دستور پوتین برای افزایش گاز در سایت‌های ذخیره‌سازی خود در اتریش و آلمان پیروی خواهد کرد یا خیر.
منبع: راشاتودی
