پیشگیری از سرقت تلفن همراه؛ نیاز به مداخله دولتی و همکاری بین‌المللی

دکتر غلامحسین بیابانی دانشیار گروه کشف جرایم دانشگاه جامع علوم انتظامی امین

یکی از دغدغه های مردم جوامع امروز در سراسر دنیا سرقت گوشی تلفن همراه است که آثار روانی زیادی بر مالبختگان دارد. این موضوع نه مربوط به کشور خودمان است نه کشور خاص بلکه یک موضوعی جهانی است که تاثیر روانی سرقت تلفن و دزدی بر جامعه فراگیر است و هزینه های جانبی و پنهان آن برای قربانی زیاد است.

گاهی مواقع این رقم را می توان برای ایالات متحده امریکا تا رقم ۳۰ میلیارد دلار تخمین زد. درحالی که چنین هزینه‌هایی تنها شامل هزینه‌های جایگزینی نمی‌شود بلکه همچنین شامل هزینه‌های از دست رفتن داده‌های شخصی و مالی، تعمیر خودروها و خانه‌هایی می شود که سارق به آن‌ها وارد می‌شود، هزینه‌های خدمات درمانی، هزینه‌های سلامت روحی و دیگر هزینه‌های روان‌شناسانه برای قربانیان و آسیب‌ها به قربانیان و خانواده‌هایشان و هزینه برای جامعه به دلیل کارآمدی از دست رفته، هزینه‌های اجرایی بیمه‌ای و هزینه‌های سیستم قضایی و فعالیت پلیسی می‌شود، محاسبه و در نظر گرفته نشده است.

حال برای مقابله با بازارهای جنایی مجموعه‌ای از اقدامات توصیه شده است. در مورد تلفن‌ها، اقدامات ممکن است با مودهای خاصی از شرایط محلی و فروش سازگار باشند. یک امکان طراحی یک “پلاک مجوز” است.

نشان دادن هویت تلفن همراه بر روی سطح خارجی آن می‌تواند خریداران و فروشندگان را ترغیب کند به نسبت بیشتری از فعالیت قانونی. تلفن‌های همراه به مدتی طولانی یک برچسب IMEI داشته‌اند که اغلب به شکل یک پرینت کوچک زیر باتری قرار داشتند.

اگر ارقام IMEI به طور روتین بر سطح خارجی تلفن‌ها قابل مشاهده بودند، این امر به خریداران بالقوه اجازه می‌دهد تا چک کنند که آیا با IMEI در نرم‌افزار تلفن مطابقت دارد یا خیر.

موفقیت چشمگیر صنعت خودرو در پیشگیری از سرقت محصولات این صنعت به طور قابل بحثی الگویی برای ترویج درگیری صنعت در امنیت و پیشگیری از جرائم است. امنیت بیشتر وسایل نقلیه به این معنی است که سرقت خودرو در بسیاری از کشورهای پیشرفته کاهش پیدا کرده است (در برخی موارد به اندازه هفتاد و پنج درصد). این امر شواهدی روشنی ارائه می‌دهد که جرائم با حجم بالا که به نظر غیرقابل کنترل می‌رسند، با طراحی بهتر می‌توانند پیشگیری شوند. اما در حالی که این امر شواهد بیشتری را به نمایش می‌گذارد مبنی بر این که صنعت بهترین مکان برای افزایش امنیت محصول است، همچنین نیاز به غلبه بر شکست بازار از طریق ترکیبی از قانون‌گذاری و انگیزه‌ها را نشان می‌دهد.

شواهد هرچه بیشتری یافت می‌شود که زمانی که به پیشگیری از جرائم پرداخته می‌شود، شکست بازار امری رایج است زیرا هیچ انگیزه‌ طبیعی برای صنعت مربوطه برای رشد امنیت مورد نیاز وجود ندارد.

اگر صنایع به حال خودشان واگذار شوند، هیچ صنعتی بدون انگیزه‌ اضافی برای هزینه‌ کردن برای مسائل امنیتی نخواهد داشت. این امر مداخله‌ دولت را ضروری می سازد و سال‌ها طول کشید که انگیزه برای امنیت خودروها ایجاد شد. استدلال‌های روشنی در دفاع از فعالیت‌های سریع‌تر و قدرتمندتر توسط حکومت برای ترویج تلاش‌ها برای کاهش سرقت تلفن‌های همراه و برای همکاری بین‌المللی برای پر کردن شکاف‌های در استفاده از پایگاه داده‌ بین‌المللی IMEI وجود دارد.

زیرا برخی از گوشی های سرقت شده از یک کشور به کشور دیگری انتقال داده می شود و یا ممکن است گوشی سرقتی از یک کشور به کشور دیگر ترانزیت و به کشور سوم انتقال داده شود، بنابراین برای مقابله با سرقت گوشی تلفن همراه کشورها باید به همدیگر کمک و اطلاعات لازم را با هم مبادله نمایند.