چک مشکوک الوصول بانک مرکزی برای ابتدای دی
دبیر کمیسیون حقوقی کانون بانک‌های خصوصی: بانک‌های خصوصی هنوز دستورالعملی برای اجرای وعده بانک مرکزی جهت نقدکردن چک دیگر بانک‌ها دریافت نکرده اند
«وصول رقم چک از تمامی حساب‌های صادرکننده چک در صورت نداشتن موجودی در حساب بانکی که چک به آن مربوط است از اول دی اجرایی می شود.» این وعده رئیس کل باید تا ۱۶ روز دیگر عملیاتی شود ولی هنوز دستورالعملی برای این اقدام صادر نشده است.
در حالی که روزهای پایانی آبان صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی وعده داده بود بخش های دیگری از قانون جدید چک مصوب سال ۱۳۹۷ از ابتدای دی سال جاری به اجرا گذاشته می شود به نظر می‌رسد، نحوه اجرای این وعده در ابهام بوده و یا حداقل بانک های خصوصی در کشور برای اجرای این برنامه دستوالعملی دریافت نکرده اند.
خبرگزاری تسنیم در ۲۵ آبان طی خبری که اشاره به حضور علی صالحآبادی در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس داشت، به نقل از رئیس کل بانک مرکزی عنوان کرد: با کمیسیون اصل ۹۰ توافق کردیم از آذر امسال بانک‌ها باید امکان تاییدیه صدور چک را از طریق خودپرداز‌ها و پیامک فراهم سازند.
همچنین حداکثر تا پایان امسال تمامی بانک‌ها باید این امکان را از طریق خودپرداز‌ها فراهم کنند و به مشتریان خود خدمات ارائه دهند و ما با جدیت بیشتری این امر را دنبال خواهیم کرد.
در همین خبر به نقل از صالحآبادی آمده بود: «در این جلسه همچنین مطرح شد که اگر فردی یک فقره چک می‌کشد و منابع این فرد در بانک‌های مختلف وجود دارد علاوه بر اینکه این چک بتواند از همان بانک وصول شود، اگر موجودی فرد کفایت نکند بتوان از سایر بانک‌ها نیز که موجودی دارد منابع مالی وی را برداشت تا چک پاس شود.
در حال حاضر ۱۸ بانک این امکان را فراهم کرده‌اند و امیدواریم در دی این امکان از طریق همه بانک‌های کشور فراهم شود.»
اما امروز در نیمه آذر به نظر می‌رسد هنوز مقدمات این اقدام فراهم نشده است و یا حداقل مدیران ارشد کانون بانک‌های خصوصی از جزئیات این اقدام بانک مرکزی بیاطلاع هستند.
علی نظافتیان دبیر کمیسیون حقوقی کانون بانک‌های خصوصی دیروز در گفتوگو با برنامه نمودار رادیو ایران ضمن بیاطلاعی از این اقدام بانک مرکزی عنوان میکند که هنوز بانک مرکزی هیچ دستورالعملی در رابطه با نقدشدن چک صیاد از محل موجودی حساب‌های صادرکننده در بانک‌های دیگر، به بانک‌های خصوصی ابلاغ نکرده است.
دبیر کمیسیون حقوقی کانون بانک‌های خصوصی در همین رابطه توضیح داد که نسبت به این وعده رئیس کب بانک مرکزی هیچ اطلاعی بیش از آنچه در خبرها منتشر شده ندارند.
وی در ادامه گفت: اطلاع ما در حدی است که دکتر مهران محرمیان، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی اعلام کرده اند؛ که قرار است از ابتدای دی سامانه جدیدی به نام پول به سامانه های بانکی کشور افزوده شود به نام سامانه «پل» یا سامانه نقل و انتقال لحظهای پول.
نظافتیان در توضیح افزود: برداشت ما این است که از ابتدای دی این امکان فراهم شود تا ما بتوانیم چک‌های هر بانک را در بانک‌های دیگر کشور به صورت لحظهای نقد کنیم.
اما تا این لحظه هنوز دستورالعملی در این رابطه به نظام بانکی ابلاغ نشده است؛ ولی کارشناسان محترم فناوری اطلاعات بانک مرکزی و بانک‌ها در تلاش هستند تا انشالله این کار را از اول ماه آینده اجرایی کنند.
وی در تشریح زیرساختهای لازم برای این اقدام گفت لازم است علاوه بر فراهم شدن زیر ساخت‌های سخت افزاری و نرم‌افزاری باید بانک‌های کشور توافقاتی برای اجرایی کردن این فرایند صورت دهند و در پاسخ به این پرسش که آیا این توافقات لازم تا اول دی ممکن است صورت بگیرد یا خیر، به این نکته بسنده کرد که امیدواریم و باید از بانک مرکزی جزئیات این کار پرسیده شود.
در ۳۰ آذر خبرگزاری ایبنا در مصاحبهای به نقل از داوود محمد بیگی مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی نوشت: سامانه «پل» خدمتی جدید در حوزه تراکنش‌های ریزمقدار است و بانک‌هایی که به این سیستم پیوسته‌اند، از طریق سه کانال می‌توانند این خدمت را ارائه کنند.
به گزارش ایبِنا، به تازگی معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی از رونمایی از سامانه پل با هدف سهولت در استفاده از خدمات نقل‌وانتقال وجوه در آذر سال جاری خبر داده و عنوان کرده که از سال گذشته برای عملیاتی‌سازی این سرویس با بانک‌ها هماهنگی‌های وسیعی آغاز شده است و در حال حاضر بانک‌های ملی، ملت، آینده، صادرات، کشاورزی، پارسیان، سامان، دی، توسعه تعاون، پاسارگاد و خاورمیانه از مرحله آزمون‌های نهایی عبور کرده‌اند و بنابر پیش‌بینی مدیران این پروژه، شاهد عملیاتی شدن سامانه پل در ماه آتی خواهیم بود.
اما با گذشت دو هفته از این خبر به نظر می‌رسد به رغم وعدههای داده شده از سوی مدیران بانک مرکزی هنوز روند اجرایی این بخش از قانون چک به نقطه قابل اتکا نرسیده است و بنا به تجربه میتوان حدس زد این چک مشکوکالوصول در اول دی نقد نخواهد شد.
لازم به ذکر است که فرایند اجرای کامل قانون چک هنوز محقق نشده است و اگر چه عده این اقدام از سوی مدیران بانک مرکزی منتشر شده ولی هنوز با اجرای کامل فاصله داریم در همین رابطه خبرگزاری ایسنا در ۱۱ آبان امسال موارد اجرا نشده این قانون را در هشت بند به شرح زیر منتشر کرد:
۱-عدم پیاده‌سازی ساز و کار محاسبه سقف اعتبار مجاز متقاضیان دریافت دسته‌چک و اعمال نشدن محدودیت صدور چک متناسب با اعتبار صادرکننده (ماده ۶)
۲- عدم تسهیل صدور و نقل‌وانتقال چک برای اشخاص حقوقی (نظیر عدم امکان ثبت یا تأیید دسته‌ای برگه‌های چک در کلیه بانک‌ها، عدم امکان استفاده از اپلیکیشن‌های حوزه پرداخت برای ثبت چک اشخاص حقوقی به دلیل عدم امکان شناسایی صاحبان امضای مجاز و ..)
۳- عدم راه‌اندازی و عملیاتی نمودن چک الکترونیک – داده‌پیام (تبصره ماده ۱)
۴- امکان رفع سوءاثر از چک‌های برگشتی با استفاده از رضایت‌نامه‌های صوری (تبصره ۳ ماده ۵ مکرر)
۵-عدم مسدودسازی وجوه سپرده‌گذاری شده متعلق به شخص صادرکننده چک برگشتی نزد بانک‌ها و مؤسسات اعتباری (ماده ۵ مکرر)
۶- اعمال نشدن محدودیت‌ها و محرومیت‌های صادرکنندگان چک‌های برگشتی رفع سوءاثر نشده که در پوشش وکالت یا نمایندگی از طرف صاحب حساب (حقیقی/حقوقی) اقدام می‌کنند (تبصره ۲ ماده ۵ مکرر)
۷- ایجاد نشدن امکان استعلام آخرین وضعیت صادرکننده چک درباره «سقف اعتبار مجاز»، «سابقه چک برگشتی در ۳ سال اخیر» و «میزان تعهدات چک‌های تسویه نشده» (ماده ۲۱ مکرر)
۸-عدم جلوگیری سیستمی از دریافت و صدور دسته‌چک جدید و استفاده از چک موردی برای افراد ورشکسته، معسر یا اشخاص دارای ممنوعیت قضایی (ماده ۲۱ مکرر)
به هر شکل بانک مرکزی اگرچه به نظر نمی‌رسد که بتواند وعده خود را در اول دی اجرایی کند ولی در نهایت برای اجرای قانون چک رئیس کل این بانک چک مشکوکالوصول دیگری به تاریخ پایان سال ۱۴۰۰ کشیده است که باید منتظر بود و دید که این چکها در نهایت در چه زمانی نقد خواهند شد.
