گره کریدور شمال – جنوب باز شد
مذاکرات ایران و روسیه برای شروع ساخت راه‌آهن رشت – آستارا به مرحله گفت‌وگو درباره مبانی سرمایه‌گذاری رسیده و در صورت توافق نهایی با اعتبار ۸۰۰ میلیون یورو تا سه سال آینده ساخته خواهد شد.
بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، این پروژه با هدف تکمیل کریدور شمال-جنوب برای ارتباط اروپا-آسیا، امکان گسترش مبادلات تجاری بین کشورهای قفقاز، آسیای میانه و کشورهای اروپایی از طریق مسیر ریلی جمهوری آذربایجان تا بنادر باطومی و پوتی در دریای سیاه را فراهم می‌کند.
این خط ریلی با طول ۱۶۲ کیلومتر کامل‌کننده کریدور شمال به جنوب از بندرعباس تا رشت و بعد از رشت تا آستارا است و با تکمیل آن، ایران از طریق آذربایجان به روسیه و شمال اروپا وصل می‌شود.
پروژه ریلی رشت به آستارا شامل ۱۵۲ کیلومتر زیرسازی، ۱۶۲ کیلومتر روسازی، ۱۹ کیلومتر خطوط ایستگاهی، ۶۳ دستگاه پل بزرگ به طول ۴۰.۷ کیلومتر و یک دهنه تونل با ظرفیت جابه‌جایی ۹۶ میلیون تن بار و ۹۹۰ هزار نفر مسافر است که برای اجرای آن به ۸۰۰ میلیون یورو نیاز است.
روز چهارشنبه گذشته سفر هیاتی به ریاست دستیار ویژه رییس جمهور روسیه، اعضای کنسرسیوم شرکت‌های خصوصی و نمایندگان وزارت حمل و نقل این کشور از خط آهن رشت- آستارا، چراغ سبز مذاکرات را روشن کرد و حالا ساخت این مسیر ریلی از طریق روش «فاینانس خارجی» محتمل‌ترین راه است.
راه‌آهن رشت- آستارا از پروژه‌های اولویت‌دار ریلی کشور است که سه روش تامین منابع از طریق روسیه، فاینانس داخلی و تهاتر نفت برای آن در نظر گرفته شده است و با توجه به اظهار تمایل روسیه برای مشارکت و بازدید هیات روسی از مسیر، گزینه مشارکت مالی روسیه بیش از هر وقت دیگری جدی شده است.
یک گام تا امضای پیش‌نویس تفاهم نهایی تهران و مسکو
هم‌اکنون پیش‌نویس تفاهم‌نامه همکاری در صورت توافق بر سر مبانی سرمایه‌گذاری، تهیه شده و اگر مذاکرات نمایندگان دو کشور طی روزهای آینده به نتیجه برسد، این توافقنامه به‌زودی به امضای دو کشور خواهد رسید.
نوع سرمایه‌گذاری روسیه در این پروژه، نحوه طراحی، بهره‌برداری و نحوه مشارکت دو کشور هم‌اکنون در حال مذاکره است؛ در تفاهم شفاهی اولیه که هنوز به امضای دو کشور نرسیده است تملک اراضی قرار است بر عهده ایران باشد و نوع ساخت و بهره‌برداری نیز در تفاهم‌نامه‌ها مورد مذاکره قرار دارد.
با ارائه برنامه عملیاتی روسیه درباره نحوه تامین مالی پروژه ریلی رشت – آستارا گام جدیدی در تکمیل حلقه مفقوده کریدور شمال – جنوب در صورت تایید طرح مالی روسیه از سوی ایران برداشته خواهد شد. مسیری که تکمیل آن می‌تواند رویای جذب بار منطقه و تحقق ترانزیت ۲۰ میلیون تنی را محقق سازد.
هیات کارشناسی – فنی روسی تابستان امسال هم از پروژه راه‌آهن رشت – آستارا بازید کرده بود و بعد از آن مذاکرات برای مشارکت روسیه در طراحی، احداث و تامین مالی این مسیر ریلی آغاز شد.
در حال حاضر عملیات زیرسازی ۱۰ کیلومتر مسیر از سمت رشت در شرف پایان و آماده ریل‌گذاری است و عملیات زیرسازی ۱۱.۵ کیلومتر مسیر از سمت آستارا نیز آغاز شده است.
یک دوره سه تا چهار ساله برای اتمام این پروژه برنامه‌ریزی شده است که برای رسیدن به آن باید منابع مالی این طرح در تمام طول ۱۶۰ کیلومتر این مسیر به صورت پایدار تامین شود.
با توجه به رویکرد دولت سیزدهم در افزایش جذب بار ترانزیتی، دولت ایران بارها اعلام کرده است برای تکمیل این خط ریلی تنها گزینه فاینانس خارجی را در نظر ندارد و از روش‌های دیگر هم استفاده خواهد کرد.
در حال حاضر بیش از ۱۴ هزار کیلومتر راه آهن در کشور وجود دارد؛ اما بسیاری از کریدورهای اصلی که اهمیت بالایی در جذب درآمد دارند تکمیل نشدند که از جمله مهم‌ترین آن کریدور جنوب به شمال است.
