گیر کردن پای صنعت نفت شیل آمریکا در فاضلاب
تاثیری که فاضلاب حاصل از عملیات حفاری نفت و گاز بر زمینلرزهها برجای میگذارد و لایحهای که با هدف طبقهبندی این فاضلاب به عنوان زباله خطرناک پیشنهاد شده ، چشمانداز رشد استخراج نفت از منابع نامتعارف به کمک فناوری را تاریک کرده است.
ترجمه: سلیم حیدری
صنعت نفت ایالات متحده همچنان در تلاش است تا مشکل فاضلاب خود را حل کند؛ اما لایحه جدید پیشنهادشده در این حوزه میتواند دفع فاضلاب را حتی بیشتر از پیش برای این صنعت دشوار کند.
فناوریای که ایالات متحده را به عنوان بهترین تولیدکننده نفت و گاز در جهان تبدیل کرده است، دچار مشکل بدی شده است. بیشتر این مشکل مربوط به افزایش فعالیت لرزهای در مناطق نفت و گاز شیل بوده است؛ اما تحقیقاتی که سازمان زمینشناسی آمریکا به آن استناد کرده است، نشان میدهد که تنها استخراج، مشکلساز نیست، مشکل اصلی دفع فاضلاب است و قرار هم نیست از بین برود.
در اوایل این ماه «ریستاد انرژی» در گزارشی هشدار داد که تعداد حوادث لرزهای در مناطق مهم تولیدکننده نفت در حال افزایش است. از سال ۲۰۱۷، زمین لرزههای بزرگتر از ۲ ریشتر، چهار برابر شده است. تحلیلگران ریستاد افزودند که اگر صنعت نفت و گاز ایالات متحده تولید هیدروکربنها را به همین روش ادامه دهد، فعالیت لرزهای امسال بیشتر هم خواهد شد.
مقدار آبی که در حفر و استخراج چاههای نفت و گاز شیل استفاده میشود، بسیار متفاوت است. بر اساس گزارش سازمان زمینشناسی ایالات متحده، این آب میتواند از ۱.۵ میلیون گالن تا ۱۶ میلیون گالن باشد. البته این مقدار برای چند سال پیش بود. از آن زمان به بعد، با افزایش فعالیت استخراج، مصرف آب هم رشد کرده است.
پس از حفاری و استخراج، آب استفادهشده که معمولاً آب تولیدشده نامیده میشود، در چاههای تزریق در زیر زمین دفع می شود. هرچه آب بیشتری در این چاهها تزریق شود، احتمال وقوع لرزه بیشتر میشود؛ زیرا به زبان ساده، میلیونها میلیون گالن آب تزریق شده در میان صخرهها، شکل آنها را تغییر می دهد و باعث تحریک فعالیت لرزهای در این نقاط میشود.
البته سازمان زمینشناسی آمریکا بر این نکته نیز تاکید میکند که همه چاههای تزریق فاضلاب احتمال زلزله را افزایش نخواهند داد؛ اما دادههای اعلامی از سوی ریستاد انرژی نشان میدهد که حتی اگر برخی از چاهها منجر به زمینلرزههای بیشتری شود، باز هم این مساله به اندازه کافی بد است.
مشاوران و تحلیلگران اظهار کردند، از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۱ زمینلرزه در اوکلاهما، تگزاس، لوئیزیانا و نیومکزیکو با بزرگی بالای ۳.۵ رخ داده است که قابل مقایسه با ۱۴ رویداد از این دست در کل سال ۲۰۲۰ و شش رویداد در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ است.
حال ممکن است کسی با طنز تلخ بگوید که تعداد زمینلرزهها بهخوبی نشان میدهد که حفاری نفت و گاز پس از بدترین بیماری همهگیر جهان کاهش یافته است؛ اما باید گفت اگرچه تعداد زمینلرزهها در سال ۲۰۲۰ هم نگرانکننده است زیرا فعالیت حفاری به دلیل همهگیری به شدت کاهش یافته است و انتظار می رفت زمینلرزهها هم کاهش یابد. در واقع، دادههای ریستاد نشان داد که در سال گذشته حفاریهای نفت و گاز ۱۱.۳ میلیارد بشکه فاضلاب تولیدی دفع کردند، در حالی که در مقایسه با ۱۲.۴ میلیارد بشکه در سال قبل و ۱۱.۵ میلیارد بشکه در سال ۲۰۱۸ کاهش داشت. با این وجود فعالیت لرزهای سال گذشته حتی بیشتر شد.
اکنون که قیمت نفت سریعتر از آنچه انتظار میرفت، بهبود یافته است، فعالیت حفاری نیز در حال افزایش است. این افزایش همچنان محتاطانه است زیرا شرکتهای بالادستی بزرگ هنوز ضربه ویرانگری را که صنعت آنها سال گذشته متحمل شده است، به خاطر میآورند. با این حال، تقاضا در حال رشد است که نهتنها میتواند منجر به افزایش قیمت نفت شود بلکه منجر به حفاری بیشتر و در نتیجه دفع فاضلاب بیشتر شود. متناوباً، این امر میتواند منجر به بازیافت بیشتر فاضلاب و استفاده بیشتر از آب بازیافتی شود.
یک روزنامه محلی تگزاس این هفته گزارش داد که یک شرکت بازیافت و استفاده مجدد از آب در حال گسترش فعالیتهای خود در پرمین است. با این پیشبینی که فاضلاب بیشتری در نتیجه بیشتر شدن حفاریها تولید خواهد شد. در واقع، بازیافت و استفاده مجدد فاضلاب بهترین گزینه جایگزین به جای تزریق میلیاردها گالن فاضلاب تولیدی شل در چاههاست، که البته بعضی از آنها باعث افزایش فعالیت لرزهای در این نقاط نیز میشود؛ اما این کار ارزان نیست.
رایان هاسلر، تحلیلگر شیل ریستاد، در گزارش خود درباره فعالیت لرزهای در پچ شیل ایالات متحده گفت: «برای حفظ مقدار دفع فاضلاب در سطحی که در سال ۲۰۲۰ انجام شد و همچنین پیشبینی برای رشد بعدی آن، ظرفیت مقدار آب بازیافتشده باید رشد کند. هزینه انجام این کار میتواند سالانه بیش از یک میلیارد دلار برای تولیدکنندگان نفت و گاز تمام شود. این هزینه در هر منطقه متفاوت است، اما حوزه پرمین دارای اقتصاد بسیار رقابتی در مقایسه با مناطق دیگر است.»
با این حال، این مقدار در حال رشد است؛ زیرا حفاری بیشتر منجر به استفاده بیشتر از آب و در نتیجه تقاضای بیشتر برای تصفیه فاضلاب تولیدی میشود. همچنین، همانطور که ریستاد میگوید، بنا بر برخی اخبار مثبت، «بریکواتر میداستریم» تنها شرکتی نیست که در حال گسترش بخش تصفیه آب خود باشد و هرچه شرکتهای بیشتری این خدمات را ارائه دهند، احتمالا باید این فرآیند ارزانتر شوند. با این حال، پیچیدگیهایی نیز وجود دارد.
یک نماینده دموکرات کنگره در این ماه لایحهای را ارائه داد که می تواند فاضلاب حاصل از عملیات حفاری نفت و گاز را به عنوان زبالههای خطرناک طبقهبندی کند. این لایحه شرکتهای تولید کننده را ملزم میکند که آن را در چاههای ویژه «دفع کلاس یک» دفع کنند. فاضلاب تولیدشده در چاههای «کلاس دو» دفع می شود. نزدیک به ۲۰۰هزار حلقه چاه کلاس ۲ وجود دارد و کمتر از ۳۰۰ حلقه چاه کلاس یک وجود دارد. اگر این لایحه به قانون تبدیل شود، هرگونه رشد در صنعت نفت و گاز شیل ایالات متحده که ریستاد و دیگران پیشبینی میکنند بهشدت متوقف میکند؛ حداقل تا زمانی که تصفیه خانههای فاضلاب ظرفیت لازم را برای تصفیه بیشتر آب مورد استفاده در حفر چاههای شل ایجاد کنند.