۱۰۰ روز دولت با مردم؛ لحظه‌شماری صیادان اسکله کُنارک برای حل مشکلات ۱۷ ساله

رییس جمهوری، آن روز با صبوری کامل به درد دل کهنه “مردانِ دریا” گوش کرد، مردانی با صورت‌هایی آفتاب‌سوخته، قلب‌هایی مهربان و درخواست‌هایی که از سر ناچاری مطرح کردند چراکه یکی از صیادان کنارک به آیت‌الله رییسی گفت ما بلوچ‌ها در مراممان نیست که از میهمان چیزی طلب کنیم و امروز شرمنده‌ایم که مطالباتمان را مطرح می‌کنیم.

با این گفته، رییس جمهوری بیشتر مشتاق شد تا از مشکلات صیادان مطلع شود و برای رفع مشکلاتِ چندین ساله صیادان، دستورات لازم را صادر کند.

صیادان که خوب می‌دانستند رییس جمهوریِ میهنشان صرفا برای تماشای یک بندر، حدود ۲ هزار کیلومتر مسافت را طی نکرده و نسبت به رفع مشکلات مردم مصمم است، تمامی مشکلات و مطالبات خود را مطرح کردند.

آن‌ها نگاهشان فقط به رییس جمهور بود و جز او با کسی حرف نمی‌زدند چون رئیسی را از جنس خودشان می‌دانستند، طلبه‌ای مردمی که اینک در قامت رییس جمهور کشور به میدانِ آبادانی ایران آمده است. شخصی که خود را نه رییس بلکه خادمِ جمهور می‌داند.

 اما، کُنارک واقعا مردمی بسیار میهمان‌نواز و شیرزنان و مردانی سخت‌کوش دارد. مردانی که با توکل به خدا دل به دریا و اقیانوس می‌زنند تا بتوانند هم قوتی برای خانواده‌های خود تهیه کنند و هم سهمی حدود ۴۰ درصدی در صید تُن‌ماهیان کشور داشته باشند.

« بیش از ۶۰ درصد تُن‌ماهیان کشور در حوزه شیلات سیستان و بلوچستان صید می‌شود» صید آن‌ها بیشتر از نوع صنعتی است و ماهی مورد نیاز کارخانه‌های کنسروسازی را تامین می‌کنند.

دریا، بهترین نعمت خداوند برای مردمان این خطه به شمار می‌رود و استفاده از این ظرفیت خدادادی به زیرساخت‌ها و لوازم مناسبی نیاز دارد تا صیادان بتوانند با کمترین خسارت فعالیت کنند و یکی از این زیرساخت‌ها همین “اسکله سنگی” است که رییس جمهوری، قبل از تشکیل کابینه و استقرار کامل دولت سیزدهم به اینجا سفر کرد.

سفر رییس جمهوری، مصوباتی به نفع صیادان کنارک داشت و صیادان چشم‌انتظار تحقق این مصوبات که مطالبه خود آن‌ها بود هستند و مسوولان نیز درتلاشند تا هرچه سریع‌تر با رفع موانع و مشکلات پیش روی صیادان، به دستورات عالی‌ترین مقام دولت مردمی جامه عمل بپوشانند.

روز گذشته مجددا به اسکله کُنارک رفتم و قبل از دیدار با مسوولان، گفت و گوهایی با صیادان و صاحبان لنج‌ها داشتم که همه آن گپ و گفت‌ها را برایتان تحریر می‌کنم. پس صحبت‌های صیادان کنارک را، باهم بخوانیم.

امیدواری برای رفع مشکلات اسکله

ناصر زره زاده یکی از همان مردان دریا  و صاحب لنج است، او را در بدو ورود به اسکله دیدم و از دغدغه‌هایش سوال کردم. ناصر با بیان اینکه امیدواریم مشکلات ما در بخش شیلات به طور کامل مرتفع شود گفت: یکی از مشکلات اساسی امروز ما بحث قیمت‌گذاری ماهی است چراکه نظارتی بر نحوه قیمت‌ها نیست و بازار ماهی سالهاست که در دست دلال‌ها است.

به گفته او، متاسفانه نرخ ماهی را دلال‌ها تعیین می‌کنند و به صراحت بگویم که همه‌شان باهم تصمیم می‌گیرند که مثلا امروز قیمت ماهی چند باشد. ما هم بعد از یک سفر طولانی نمی‌توانیم صبر کنیم تا قیمت تغییر کند و مجبوریم حاصل زحمات‌مان را به قیمتی نامناسب به دلال بفروشیم و اگر شیلات در این حوزه کاری انجام دهد بسیار خوب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه این‌روزها قیمت مرغ از ماهی گرانتر است تصریح کرد: سال گذشته قیمت هر کیلوگرم ماهی حدود ۳۸ هزار تومان بود اما نرخ‌گذاری به‌گونه‌ای شده که مجبوریم هر کیلوگرم ماهی را نهایتا ۳۲ هزار تومان بفروشیم و این قیمت برای صیادانی که ۲ ماه به دریا می‌روند صرفه اقتصادی ندارد و از دولت می‌خواهیم به این موضوع ورود کند تا ورشکسته نشویم. «قیمت یک لنج معمولی بیش از ۲ میلیارد تومان است»

گفتم صیدتان به چه قیمتی فروخته شود تا به سوددهی برسید و این صیاد گفت: با هزینه‌هایی که متحمل می‌شویم حداقلِ قیمت تُن‌ماهی به ازای هر کیلوگرم باید ۴۳ هزار تومان باشد تا بتوانیم سود دهی لازم را داشته باشیم و حقوق و دستمزد خدمه لنج را پرداخت کنیم.

اینجا سوالی پیش می‌آید که ناصر از کدام هزینه‌ها می‌گوید؟ او بیان داشت: مثلا تورهای ماهیگیری، در رابطه با قیمت تورهای ماهیگیری باید بگویم که در گذشته یک قطعه تور ماهیگیری را حدود چهار میلیون تومان خریداری می‌کردیم و تصور کنید در هر لنج ۱۵۰ تا ۱۸۰ قطعه تور وجود دارد، که قیمت همان قطعه تور چندسالی است که افزایش یافته و به ۱۸ میلیون تومان رسیده است. « با توجه به صحبت‌های او می‌توان گفت در هر لنج حدود سه میلیاد تومان تور ماهیگیری وجود دارد»

به زره‌زاده گفتم هر قطه تور چه مدت برایتان قابل استفاده است و او پاسخ داد: این موضوع به وضعیت جَوی اقیانوس بستگی دارد، اگر به طوفان بخوریم ۲۰ تا ۳۰ تور را از دست می‌دهیم و اگر بخوایم حساب کنیم معمولان در شرایط طوفانی بیش از ۷۰۰ میلیون تومان بابت گُم شدن تورها متضرر می‌شویم. البته اگر خودمان به تورِ دزدهای دریایی نخوریم که اگر گرفتار آن‌ها بشویم مجبوریم با پرداخت باج از چنگشان رها شویم.

این موضوعات را در گزارشمان آوردیم تا بدانید که صیادان در سفرهای ۲ ماهه خود با چه مصائب و مشکلاتی مواجه هستند و نباید حداقل در بحث اسکله، مشکلی داشته باشند.

«هر لنج صیادی بیش از ۲۵ خدمه به همراه دارد و این خدمه هم دارای خانواده‌هایی هستند»

اما، از هرچه بگذریم سخن دوست خوش‌تر است. پس در میان گفت و گو به موضوع اسکله کنارک پرداختیم و صاحب لنج گفت: پس از ۲۰ سال هنوز در این اسلکه خودروی آتش‌نشانی و سامانه اطفای حریق و آمبولانس نداریم.

به گفته این صیاد کُنارکی، اگر قرار باشد صاحب یک لنج بعد از یک سال تورهای ماهیگیری خود را تعویض کند باید حدود سه میلیارد تومان پرداخت کند و این در حالی است که امکان دریافت تسهیلات بانکی مناسب برای ما وجود ندارد یعنی نمی‌توانیم وثیقه‌هایی که بانک‌ها می‌خواهند را تهیه کنیم.

وی اضافه کرد: اگر بخواهیم ۲ میلیارد تومان وام بگیریم باید حداقل به میزان پنج میلیارد تومان ضمانت بدهیم و این از عهده ما خارج است و از مسوولان می‌خواهیم کاری کنند که بانک‌ها سند لنج را به عنوان وثیقه قبول کنند و به ما تحصیلات بدهند و ما هم بتوانیم کارمان را انجام دهیم.

ناصر خواست که یک سفر را با او به دریا بروم تا بهتر از مشکلاتشان آگاه شوم و من گفتم اگر بتوانم ۲ ماه مرخصی بگیرم حتما روزی همسفرتان خواهم شد.
او با اشاره به اینکه طی ۲ ماه حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان هزینه سفرشان می‌شود گفت: یک سوم هزینه سفر به ملوان‌ها پرداخت می‌شود و بقیه آن برای لنج و خدمه است و اگر در طول سفر اتفاقی برای لنج رخ دهد و ایراد فنی پیدا کند، تازه اگر یک لنج دیگر هم پیدا شود و ما را یدک کند یک هفته طول می‌کشد تا به اسکله برسیم. بالاخره پنج تا هفت هزار مایل از ساحل دور می‌شویم و گاها تا ۱۰ روز فقط در مسیر هستیم.

انتظار از دولت مردمی

چند متر آنطرف‌تر صیاد دیگری که متوجه شده بود من برای پیگیری مصوبات سفر ریاست جمهوری آمده‌ام با صدای بلند گفت آقای خبرنگار لطفا بیا با من مصاحبه کن تا از مشکلات‌مان برایت بگویم و جالب‌تر اینکه قول هم گرفت تا صحبت‌هایش منتشر شود. من را به داخل لنج دعوت کرد تا آنجا مصاحبه کند و همینطور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، گلایه‌مندی در چهره‌اش به وضوح نمایان است.

“ابوذر احمدپور” مالک همین لنج است. او بدون مقدمه به مشکلات اسکله پرداخت و اظهار داشت: انتظار داریم دولت جدید هرچه‌ سریع‌تر نسبت به استقرار پایگاه امداد و نجات، آمبولانس و خودروی آتش‌نشانی اقدام کند چون در این اسکله، لنج‌های زیادی به دلیل کمبود فضا، به‌هم چسبیده‌اند.

او همچنین به بیان مشکلات خود پرداخت و عنوان کرد: باوجود اینکه برای تهیه این لنج ۲ میلیارد تومان هزینه کردم هنوز مشکل مجوز صید و سوخت دارم ازطرفی این اسکله ظرفیت و جای مناسبی ندارد تا بتوانیم لنج‌ها را ببندیم.

وی با تاکید بر اینکه بعد از ۲ سال هنوز نتوانستم مجوز “دریاروی” دریافت کنم گفت: اسکله کنارک ظرفیت ۴۰۰ لنج را ندارد و برای استقرار ۹۰ لنج مناسب است.

ابوذر هم از قیمت ماهی گلایه داشت و توضیح داد: هر لنج برای اینکه بتواند به دریا برود باید ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان هزینه کند و با این هزینه‌ها، رفتن به دریا برای لنج‌ها صرفه ندارد.

او با بیان اینکه قیمت ماهی باید حداقل ۵۰ هزار تومان به ازای هرکیلوگرم باشد تا بتوانیم مرتب به دریا برویم گفت: طی مدتی که به اقیانوس می‌رویم به یخ نیاز داریم تا بتوانیم ماهی‌ها را سالم به ساحل بیاریم اما قیمت هر قالب یخ از ۱۰ هزار تومان به ۱۷ هزار تومان افزایش پیدا کرده که با اضافه کردن هزینه حمل یخ‌ها تا اسکله، باید مبلغ بیشتری پرداخت کنیم.

این صیاد تصریح کرد: در هر سفر حدود یکهزار و ۶۰۰ قالب یخ به قیمت «حدود ۳۲ میلیون تومان» نیاز داریم.

این را هم بگویم که پیش از دولت سیزدهم نیز گزارش‌هایی از اسکله کنارک تهیه کردم اما صیادان تمایلی به سخن گفتن و مصاحبه نداشتند اما همینکه امروز یک صیاد فریاد می‌زند که بیا با من مصاحبه کن یعنی او به آینده امیدوار شده است و می‌داند که دولت مردمی، صدایش را می‌شنود و می‌توان گفت در این مواقع، تاثیر سفرهای استانی و میدانی مسوولان خصوصا رییس دولت، به خوبی نمایان می‌شود و آیت‌الله رئیسی طی ۱۰۰ روز نخستِ ریاست جمهوری خود، اینگونه امید را در دل‌ها زنده کرد.

امیدی که برخی طی چندین سال فرصت نتوانستند تنها «الف» آن را محقق کنند.

حال که صحبت‌های صیادان اسکله کنارک را شنیدیم به سراغ مسوولان می‌رویم تا ببینیم سفر آیت‌الله رئیسی چه مصوباتی داشته و  در چه مرحله‌ای هستند.

“بهزاد امیری” رییس اداره شیلات کُنارک نیز با اشاره به بازدید رییس جمهوری از اسکله صیادی این شهرستان و مطالبات صیادان اظهار داشت: موضوع صدور موافقت اصولی ساخت شناور، تخصیص ردیف اعتباری به منظور استانداردسازی بنادر صیادی با تاکید بر زیرساخت‌های ایمنی و خرید تجهیزاتی که برای اجرای سامانه اطفای حریق در بنادر صیادی به خصوص بندر صیادی کنارک مورد نیاز است، همچنین توسعه بندر کنارک و تامین اعتبار برای بازسازی ذخایر آبزیان و مقابله با صید غیر مجاز ازجمله موارد در دست پیگیری هستند.

وی با بیان اینکه مطالبات به حق جامعه صیادی را به اداره‌کل شیلات استان سیستان و بلوچستان و فرمانداری کنارک منتقل کرده‌ایم گفت: پیگیری‌های لازم از طرف این دستگاه‌ها در حال انجام است و منتظر نتایج خوب سفر آیت‌الله رئیسی هستیم ضمن اینکه از استاندار، مدیرکل شیلات، فرماندار وقت و همچنین فرماندار جدید برای پیگیری جدی مصوبات سفر ریاست جمهوری قدردانی می‌کنیم.

همانطور که در گزارش خواندیم، تمامی مطالبات صیادان کنارک در لیست مصوبات سفر رییس جمهوری گنجانده شده است به جز یک مورد که آن هم بحث قیمت‌گذاری و جلوگیری از دخالت دلال‌ها در تعین قیمت ماهی‌های صید شده است که در این مورد می‌توانیم به تاکید آیت‌الله رئیسی اشاره کنیم.

آنجا که خطاب به مسوولان گفتند مشکلاتی که در استان وجود دارد را حل کنید و سایر مشکلات را ارجاع دهید تا در سطح ملی پیگیری شود و ظاهرا نظارت بر نحوه قیمت‌گذاری در داخل استان قابل حل است البته برخی کارشناسان، بحث ایجاد بورس تُن‌ماهیان را مطرح کرده‌اند تا کارخانه‌های کنسروسازی کشور بتوانند از طریق بورس اقدام به خرید ماهی مورد نیاز خود کنند. آنوقت است که حق به حق‌دار می‌رسد.

در آخر هم می‌طلبد یادآوری کنیم، وقتی آیت‌الله رئیسی در بدو ورود به سیستان و بلوچستان از بزرگترین اسکله صیادی کشور دیدن می‌کند یک پیام دارد و آن پیام این است که وی بدون بررسی به این اسکله نیامد و تا ساماندهی کامل آن، موضوع پیگیری می‌شود.

اهمیتش هم به این علت است که شکوفایی اسکله کُنارک، گام مهمی در راستای بهبود معیشت صیادان و مردم محلی به شمار می‌رود و هم رونقِ اقتصادِ دریامحور و حتی بحث صادرات تولیدات جانبی را به دنبال خواهد داشت.

کُنارک در ۵۵ کیلومتری چابهار واقع شده است و سواحل جنوب سیستان و بلوچستان به عنوان سواحل مکُران شناخته می‌شوند.