امتداد خط لوله هیدروژن از بارسلون و مارسی تا آلمان

ترجمه: محمود نواب مطلق

طرح خط لوله اروپایی انتقال هیدروژن ازطریق بارسلونای اسپانیا و مارسی فرانسه تا آلمان ادامه می‌یابد. نام این طرح زیرساختی «اِچ۲مِد» است و هدف آن توسعه استفاده از هیدورژن درقاره اروپاست و درسال۲۰۳۰ (۱۴۰۸) عملیاتی خواهد شد.

بنا برآنست تا از طریق این خط لوله هرسال ۲میلیون تُن هیدروژن به فرانسه برسد و این معادل ۱۰ درصد نیاز اتحادیه اروپا به هیدورژنست. صحبت از«اِچ۲مِد» ازابتدای دسامبر۲۰۲۲ (آذر۱۴۰۱) مطرح و بنا برآن شد تابا بودجه‌ای بالغ‌بر۵/۲میلیارد یورو درسال۲۰۳۰ (۱۴۰۸) عملیاتی شود. پرتغال، اسپانیا، فرانسه و ازاین پس آلمان برای اجرای طرح مشترک احداث خط لوله «اِچ۲مِد» با هم متحد شده‌اند.

در یکی از جلسات اتحادیه اروپا در ۲۰ اکتبر (۲۸مهر) استفاده از انرژی تجدیدپذیر و سبز هیدروژن حاصل ازبرق  مطرح‌شد و بنابرآن شد تا از طریق این خط لوله به صورت زیردریایی از بارسلونای اسپانیا به مارسی فرانسه رفته و ازآنجا تا شمال اتحادیه اروپا امتداد یابد. این اولین تصمیم بود.

«مکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه دریک جلسه خبری با «اولاف شولتز» نخست‌وزیر آلمان در ۲۲ژانویه (۲بهمن) با اعلام این مطالب گفت: «ما تصمیم گرفتیم با تکیه بر تأمین مالی اتحادیه اروپا طرح «اِچ۲مِد» را که پیوند دهنده پرتغال،اسپانیا و فرانسه است تا آلمان ادامه دهیم.

آلمان نیز دراجرای این طرح با ما شریک خواهدشد.» این دو به مناسبت بزرگداشت شصتمین سالگرد معاهده آشتی برلین-پاریس دریک گرهمایی شرکت کرده بودند.

وزارت انرژی اسپانیا در مادرید نیزطی اطلاعیه‌ای دستیابی به توافق پیوستن آلمان به احداث خط لوله«اِچ۲مِد» را در روز یکشنبه ۲۲ژانویه (۲بهمن) تأیید کرد:«ازاین پس دولتهای آلمان، اسپانیا، فرانسه و پرتغال باید به مذاکرات خود برای تحقق این برنامه زیرساختی در چارچوب اهداف اتحادیه اروپا ادامه دهند.» در اطلاعیه این وزارتخانه همچنین آمده‌است: «احداث خط لوله «اِچ۲مِد» که هدف مشترک کشورهای عضو اتحادیه اروپاست این امکان را برای اسپانیا فراهم می‌کند تا حلقه وصلی باشد برای تأمین یک انرژی پاک میان مناطق شبه جزیره پرتغال و اسپانیا  از یکطرف و اروپای‌مرکزی و شمالی از طرف دیگر.»

بهره برداری از این خط لوله با هزینه ۵/۲میلیارد یورویی دردو بخش زیر دریایی و خشکی درسال ۲۰۳۰ (۱۴۰۸) آغاز خواهدشد. دربخش خشکی این خط لوله پرتغال و اسپانیا را به هم وصل می‌کند. براساس برآورد دولت اسپانیا هرسال ۲میلیون تُن هیدروژن معادل ۱۰ درصد نیازاتحادیه اروپا به این نوع از انرژی به فرانسه از این طریق ارسال خواهد شد. بدین ترتیب فصل جدیدی از کربن زدایی در تولیدانرژی در کشورهای اتحادیه اروپایی آغاز خواهد شد.

اسپانیا و پرتغال به دلیل برخورداری از مناطق وسیع بهره‌برداری از انرژی باد و صفحات خورشیدی می‌توانند به قطبهای مطرح تولید هیدروژن به عنوان انرژی سبزتبدیل شوند. موضوع پیوند میان فرانسه و اسپانیا درامر انرژی تازگی ندارد.

از سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۱) موضوع انتقال گاز ازطریق خط لوله«میدکَت» در «پیرِنه» بین این دو کشور مطرح بوده‌است. اما نهایتا درسال ۲۰۱۹ (۱۳۹۷) به‌دلیل نداشتن صرفه اقتصادی وهمچنین مخالفتهای سازمانهای زیست محیطی و مخالفان دولت فرانسه این طرح رها شد.

از ماه ژوئن (خرداد) به دنبال یافتن راههای جایگزینی گاز روسیه در پی درگیری با اوکراین دوباره این موضوع دردستور کار قرار گرفت. بنابراین پرتغال و اسپانیا با حمایت آلمان بر فرانسه فشار آوردند تا موضوع انتقال انرژی میان این کشورها دوباره بررسی شود.

درنهایت در ماه اکتبر(مهر) چهار کشور بر سر انتقال انرژی هیدروژن به جای گاز به توافق رسیدند. اما درعین حال کارشناسان فنی حوزه انرژی نیز معتقدند اجرای خط لوله«اِچ۲مِد» که در نوع خود بی‌سابقه نیز هست به دلیل ماهیت انتقال هیدروژن درآن مشکلات خاص خودش را نیز دربر دارد. تا کنون خط لوله‌ای برای انتقال هیدروژن درعمق دریا و به منظور طی فواصل بسیار ساخته نشده است.

به اعتقاد آنها مهمترین مشکل ماهیت خود هیدروژن است. مولکولهای بسیار کوچک گاز هیدروژن می‌توانند از محلهای اتصالات خط لوله خارج شوند واین خود عامل خوردگی این لوله‌ها می‌شود.

البته این کارشناسان همچنین معتقدند این مشکل غیرقابل حل نیست و می‌توان با استفاده از غشاهای عایق درداخل لوله‌ها، شبیه پلاستیک، از نشت گازهیدرژون از محلهای اتصالات و پدیده خوردگی لوله‌ها جلوگیری کرد. اما از سوی دیگر موضوع مهم، دوام اقتصادی این کار نیز برای کارشناسان مطرح است.

به اعتقاد کارشناسان استفاده از هیدروژن به عنوان انرژی امر بسیار نوظهور است ودر نتیجه فناوریهای تولید و انتقال آن نیز به همین نسبت نو هستند. میزان صرفه اقتصادی آنها چندان روشن نیست.

توانایی میزان تولید و صادرات آن به اندازه کافی نیز چندان آشکار نیست. از سوی دیگر زمان احداث این خط لوله بسیار زیاد است. این امر ممکن است باعث شود هیدروژن تولید شده امکان صادرات پیدا نکند.

منبع: روزنامه تریبیون