چرا ضریب نفوذ بیمه پایین است و راهکارها چیست؟

مسعود شریعت زاده؛ مدیر مسئول

بیمه به عنوان یک ابزار مالی مهم، نقش بسیار حیاتی در تامین امنیت اقتصادی و اجتماعی افراد و کسب‌وکارها ایفا می‌کند. با این حال، صنعت بیمه در ایران با مشکلات و چالش‌های متعددی مواجه است که منجر به پایین بودن ضریب نفوذ بیمه در این کشور می‌شود. در این گزارش به بررسی دلایل این مسئله، ارائه آمار و مقایسه‌ای با کشورهای پیشرو و متوسط جهانی خواهیم پرداخت.

طبق آمارهای موجود، ضریب نفوذ بیمه در ایران به حدود ۲.۱۵درصد رسیده است که شامل بیمه‌های زندگی، خودرو، بهداشت و سایر موارد می‌شود. این در حالی است که این رقم در کشورهای توسعه‌یافته به طور متوسط بین ۷ تا ۱۰ درصد متغیر است.

برای مثال، در کشورهایی نظیر آلمان و فرانسه، این رقم به ۹ و ۱۰ درصد و در انگلستان به حدود ۱۲ درصد می‌رسد. همچنین طبق داده‌های ۲۰۲۲، ضریب نفوذ بیمه در کشورهای همچون ژاپن و ایالات متحده نیز به ترتیب ۸ و ۹ درصد برآورد شده است.

بر اساس آنچه کارشناسان و مسئولان بیه ای بیان می کنند عوامل مهم و مؤثر بر پایین بودن ضریب نفوذ بیمه در ایران را می توان به شرح زیر برشمرد:

الف. عدم آگاهی عمومی: یکی از اصلی‌ترین دلایل پایین بودن ضریب نفوذ بیمه در ایران، عدم آگاهی عمومی از اهمیت و مزایای بیمه است. بسیاری از مردم به طور کلی با مفاهیم بیمه و ضرورت آن آشنا نیستند و این امر باعث می‌شود که اقدام به خرید بیمه نکنند.

ب. فرهنگ اقتصادی: در جامعه‌ی ایرانی، بسیاری از افراد بیمه را به عنوان هزینه‌ای اضافی و نه به عنوان یک سرمایه‌گذاری می‌بینند. این نگرش به عدم تمایل به خرید انواع بیمه منجر شده است.

ج. خدمات ناکافی و عدم رضایت مشتریان: کیفیت خدمات بیمه‌گران به شدت در سطح پایینی قرار دارد. بسیاری از مشتریان از خدمات پس از فروش، رسیدگی به خسارت و پاسخگویی شرکت‌های بیمه ناراضی هستند که این موضوع به کاهش اعتماد عمومی به صنعت بیمه منجر می‌شود.

د. مشکلات اقتصادی و بی‌ثباتی: نوسانات اقتصادی و عدم ثبات مالی در کشور نیز نقش مهمی در کاهش تمایل مصرف‌کنندگان به خرید بیمه ایفا می‌کند. با افزایش هزینه‌ها و بحران‌های اقتصادی، بسیاری از افراد اولویت‌های مالی خود را تغییر داده و هر نوع هزینه اضافی را کاهش می‌دهند.

ه. فقدان تنوع در محصولات بیمه‌ای: صنعت بیمه در ایران به آرامی به سمت توسعه محصولات متنوع در حرکت است، اما هنوز هم نسبت به استانداردهای جهانی از تنوع و نوآوری کافی برخوردار نیست. بسیاری از مردم به دلیل کمبود گزینه‌ها، از خرید بیمه‌های مختلف صرف‌نظر می‌کنند.

‎راهکارهای افزایش ضریب نفوذ بیمه در ایران

با توجه به موارد مطروحه برای افزایش ضریب بیمه در ایران میتوان با استفاده از روش مهندسی معکوس و استفاده از ابزارهای موجود راهکارهای زیر را دنبال کرد:

الف. افزایش آگاهی عمومی: اجرای برنامه‌های آموزشی و کمپین‌های تبلیغاتی aimed at educating مردم در مورد مزایای بیمه می‌تواند به ایجاد فرهنگ بیمه‌پذیری کمک کند. استفاده از رسانه‌های دیجیتال و اجتماعی به عنوان ابزاری مؤثر در این زمینه توصیه شود.

ب. توسعه محصولات بیمه‌ای متنوع: شرکتهای بیمه باید به توسعه محصولات بیمه‌ای جدید و متنوع بپردازند تا پاسخگوی نیازهای مختلف جامعه باشند. این تنوع می‌تواند شامل بیمه‌های کوچک و مقرون به صرفه باشد که نیازهای اقشار کم‌درآمد را نیز برآورده کند.

ج. تقویت خدمات پس از فروش: بهبود کیفیت خدمات پس از فروش و ارائه تجربه مثبت به مشتریان بسیار مهم است. این کار به افزایش اعتماد مشتریان کمک کرده و آنها را به خرید بیمه‌های بیشتر ترغیب می‌کند.

د. توسعه همکاری با نهادهای مختلف: همکاری با نهادهای مالی، بانکی و دولتی برای توسعه بیمه‌های اجباری و ترویج بیمه‌های اختیاری می‌تواند به افزایش ضریب نفوذ بیمه کمک کند.

ه. استفاده از ابزارهای نوین و بازاریابی دیجیتال: این روش که در کشور با سرعتی چشمگیر مواجه است متاسفانه با سنگ اندازی در مقابل اینشورتک ها از یک سو عملکرد ضعیف و حتی سوء استفاده گرانی برخی استارتاپ های فعال در این حوزه مورد تهدید قرار گرفته و به نظر می رسد که باید در این باره بیمه مرکزی با حساسیت و در عین حال با نگاه کارشناسانه تری ورود سریع داشته باشد و قوانین و مقررات متناسب با تحولات را در دستور کار قرار دهد به ویژه آن که هوش مصنوعی نیز می تواند مسیرهای جدیدی را برای همه بخش های تنوع سازی خدمات تا فروش و بازاریابی در صنعت بیمه فراهم کند.

بنا به آنچه گفته شد؛ ضروری است اقدامات لازم برای جلب توجه و افزایش آگاهی مردم نسبت به اهمیت بیمه انجام شود. بهبود کیفیت خدمات، توسعه محصولات جدید و فرهنگ‌سازی در این حوزه، می‌تواند به رشد ضریب نفوذ بیمه و در نتیجه بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور کمک کند.