بحران انرژی نتیجه هدررفت سرمایههای بازسازی در زیرساختها
سکینه مهرائی
عبده تبریزی، کارشناس اقتصادی با اشاره به بحرانهای جاری در بخش، علت اصلی مشکلات را در سیاستگذاری های نادرست و عدم سرمایهگذاری مناسب در صنعت نفت و گاز کشور دانسته و بر ضرورت تغییرات ساختاری در این بخش تأکید کرد.
وی با اشاره به وابستگی به منابع فسیلی و ضعف در مدیریت توزیع انرژی، پیشنهادهایی برای بهبود بهرهوری و حل این بحرانها ارائه کرد.
به گزارش عصراقتصاد، حسین عبده تبریزی، کارشناس اقتصادی، با تشریح دلایل و پیامدهای ناترازی انرژی در ایران ضمن اشاره به مشکلات متعدد موجود در حوزه انرژی، از جمله فرسودگی زیرساختها، کمبود سرمایهگذاری و سیاستهای قیمتگذاری دستوری، تصریح کرد که این بحرانها بهطور مستقیم زندگی روزمره مردم و همچنین بهرهوری اقتصادی کشور را تحت تأثیر قرار داده است.
یکی از مهمترین دلایل بحران ناترازی انرژی، به گفته عبده تبریزی، کمبود سرمایهگذاری در صنعت نفت و گاز ایران در چند دهه گذشته است. وی تأکید کرد که درآمدهایی که باید بهعنوان سرمایه برای توسعه و بازسازی زیرساختها صرف میشد، در هزینههای غیرضروری و بیبرنامه هدر رفته است. وی افزود: «این وضعیت باعث شده که در حالی که هزینه تولید نفت و گاز در ایران ۱۳ دلار است، نفت با قیمت ۸۰ دلار به فروش برسد و هنوز هیچ اقدامی برای تقویت زیرساختهای این صنعت صورت نگرفته است.»
وابستگی به منابع فسیلی؛ تهدیدی برای آینده انرژی کشور
عبده تبریزی در ادامه سخنان خود، وابستگی بیش از حد ایران به منابع فسیلی را یکی دیگر از دلایل اصلی ناترازی انرژی دانست. بهگفته وی، این وابستگی نهتنها منجر به اتلاف انرژی در فرآیند انتقال و مصرف میشود، بلکه موجب ناتوانی در توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر و فناوریهای نوین در کشور نیز شده است.
وی افزود: «سیاستهای یارانهای در سالهای اخیر باعث شده که مصرفکنندگان به مصرف بیرویه انرژی عادت کنند و هیچگاه به این مسئله توجه نشود که هزینههای ساخت نیروگاههای جدید و بازسازی نیروگاههای قدیمی چگونه تأمین خواهد شد.»
وی همچنین به مشکلات ناشی از عدم اصلاح در سیستمهای مدیریتی و قیمتی در بخش انرژی اشاره و تصریح کرد که این مسائل در نهایت بهطور مستقیم به فساد، کاهش کیفیت کالاها و شکلگیری بازار سیاه منجر شده است.
راهکارهای پیشنهادی برای حل بحران
یکی از اصلیترین پیشنهادات عبده تبریزی واگذاری تولید و توزیع انرژی به بخش خصوصی بود. این اقدام، بهگفته وی، میتواند بهرهوری انرژی را افزایش داده و فساد موجود در این بخش را کاهش دهد.
عبده تبریزی همچنین بر ضرورت اصلاح قیمتگذاری انرژی تأکید کرد و پیشنهاد داد که قیمت انرژی بهویژه گاز در ایران باید در مدت زمانی مشخص به قیمتهای منطقهای نزدیک شود. وی همچنین بر لزوم اصلاح سیاستهای ارزی و استفاده بهینه از منابع تأکید کرد.
در ادامه، وی بر استفاده از انرژی خورشیدی بهعنوان راهحلی برای بحران انرژی تأکید کرد و گفت: «در دهه گذشته قیمت تولید انرژی خورشیدی به شدت کاهش یافته و اکنون فرصتی مناسب برای توسعه این فناوری در کشور فراهم است.»
عبده تبریزی در پایان سخنان خود به این نکته اشاره کرد که برای حل بحران ناترازی انرژی، باید تغییرات ساختاری در سیاستهای اقتصادی و مدیریتی صورت گیرد.
بهگفته وی، ایران باید به سمت استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر حرکت کرده و وابستگی خود را به منابع فسیلی کاهش دهد. این تغییرات، در صورتی که بهدرستی مدیریت شوند، میتوانند به بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور کمک کنند.