نقش ارزهای دیجیتال در تأمین مالی و رشد استارتاپ‌های جهانی
مهرین نظری
ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر به یکی از ابزارهای مهم نوآوری مالی در سطح جهانی تبدیل شده‌اند. در حالی که بسیاری از صنایع هنوز در حال پذیرش این فناوری هستند، استارتاپ‌ها از جمله اولین بخش‌هایی بودند که به سرعت از بلاکچین و ارزهای دیجیتال برای تأمین مالی، کاهش هزینه‌های تراکنش و گسترش مدل‌های کسب‌وکار خود بهره گرفتند.
از تأمین سرمایه جمعی (ICOها) گرفته تا پرداخت‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند، ارزهای دیجیتال نقشی کلیدی در توسعه و مقیاس‌پذیری استارتاپ‌های جهانی داشته‌اند. با این حال، موانع قانونی، نوسانات بازار و چالش‌های امنیتی همچنان از جمله مسائلی هستند که استارتاپ‌ها باید برای بهره‌گیری از این فناوری با آن‌ها دست‌وپنجه نرم کنند.
رشد ارزهای دیجیتال در استارتاپ‌ها؛ آمار و ارقام جهانی
طبق گزارش CoinMarketCap، ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۳ از ۲ تریلیون دلار فراتر رفت. در همین بازه زمانی، بیش از ۴۶۰۰ استارتاپ بلاکچینی تأسیس شدند که بسیاری از آن‌ها از ارزهای دیجیتال برای جذب سرمایه و ارائه خدمات نوین مالی استفاده کردند.
داده‌های منتشرشده از سوی CB Insights نیز نشان می‌دهد که ۶۵ درصد استارتاپ‌های مرتبط با بلاکچین، از طریق ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری جذب کرده‌اند.
همچنین، در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌های حوزه کریپتو انجام شده است و شرکت‌های فعال در حوزه Web3 و DeFi (امور مالی غیرمتمرکز) در سال ۲۰۲۳ بیش از ۲۰ میلیارد دلار جذب سرمایه داشته‌اند.
این آمار نشان می‌دهد که ارزهای دیجیتال نه‌تنها به‌عنوان یک دارایی مالی، بلکه به‌عنوان ابزار اصلی تأمین مالی و مدیریت کسب‌وکارها نیز به کار گرفته می‌شوند. درواقع، بسیاری از استارتاپ‌ها به جای استفاده از روش‌های سنتی تأمین مالی، به جذب سرمایه از طریق ارزهای دیجیتال و فناوری‌های مبتنی بر بلاکچین روی آورده‌اند.
چگونه استارتاپ‌ها از ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند؟
استارتاپ‌های فعال در سراسر جهان، به شیوه‌های متعددی از ارزهای دیجیتال برای توسعه کسب‌وکار خود استفاده می‌کنند. یکی از مهم‌ترین این روش‌ها، عرضه اولیه سکه (ICO – Initial Coin Offering) است.
در این مدل تأمین مالی، استارتاپ‌ها توکن‌های دیجیتالی خود را به سرمایه‌گذاران ارائه کرده و در ازای آن، سرمایه موردنیاز برای توسعه پروژه‌های خود را جذب می‌کنند. در سال ۲۰۱۷، ICOها بیش از ۶.۲ میلیارد دلار سرمایه جذب کردند و این رقم در سال ۲۰۱۸ به ۷.۸ میلیارد دلار افزایش یافت.
با این‌حال، به دلیل افزایش نظارت‌های قانونی، مدل‌های جدیدتری مانند عرضه اولیه در صرافی غیرمتمرکز (IDO) و عرضه اولیه در صرافی متمرکز (IEO) جایگزین ICOهای سنتی شدند و روند تأمین مالی غیرمتمرکز در مسیر جدیدی قرار گرفت.
علاوه بر این، بسیاری از استارتاپ‌ها از ارزهای دیجیتال برای پرداخت‌های بین‌المللی و حذف واسطه‌های مالی سنتی بهره می‌برند. استفاده از رمزارزها، هزینه تراکنش‌ها را کاهش داده و سرعت انتقال پول را افزایش داده است. این ویژگی به‌ویژه برای استارتاپ‌های فعال در حوزه فریلنسینگ، تجارت الکترونیک و خدمات مالی بین‌المللی بسیار مفید بوده است.
یکی دیگر از کاربردهای مهم ارزهای دیجیتال در استارتاپ‌ها، استفاده از قراردادهای هوشمند و سیستم‌های غیرمتمرکز است. قراردادهای هوشمند که بر بستر اتریوم و سایر بلاکچین‌های پشتیبان قراردادهای خوداجرا توسعه یافته‌اند، امکان ایجاد تعاملات تجاری بدون نیاز به واسطه‌ها را فراهم کرده‌اند. این قابلیت به استارتاپ‌ها کمک کرده تا مدل‌های کسب‌وکار شفاف‌تر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تری ایجاد کنند.
فرصت‌ها و چالش‌های ارزهای دیجیتال در استارتاپ‌های جهانی
با وجود رشد چشمگیر فناوری بلاکچین و افزایش پذیرش ارزهای دیجیتال، استارتاپ‌ها همچنان با فرصت‌ها و چالش‌های متعددی در این حوزه روبه‌رو هستند.
یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌های ارزهای دیجیتال، دسترسی گسترده به سرمایه‌گذاران بین‌المللی است. برخلاف مدل‌های سنتی تأمین مالی که نیاز به تأییدیه‌های پیچیده و مشارکت بانک‌ها دارند، ارزهای دیجیتال امکان جذب سرمایه از سراسر جهان را تنها با استفاده از یک کیف پول دیجیتالی فراهم کرده‌اند.
علاوه بر این، کاهش هزینه‌های اجرایی و افزایش شفافیت نیز از دیگر مزایای اصلی این فناوری است. بلاکچین به استارتاپ‌ها این امکان را می‌دهد تا تمامی تراکنش‌ها را در یک دفتر کل شفاف و غیرقابل تغییر ثبت کنند که این موضوع علاوه بر افزایش امنیت، باعث کاهش هزینه‌های مربوط به واسطه‌های مالی نیز می‌شود.
اما در کنار این مزایا، چالش‌های مهمی نیز در مسیر پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال در استارتاپ‌ها وجود دارد. یکی از این چالش‌ها، نوسانات شدید قیمت رمزارزها است که باعث شده بسیاری از سرمایه‌گذاران و استارتاپ‌ها در استفاده از این فناوری دچار تردید شوند. کاهش ناگهانی ارزش بیت‌کوین یا سایر ارزهای دیجیتال می‌تواند تأثیر منفی قابل‌توجهی بر روی کسب‌وکارهایی داشته باشد که مدل‌های مالی خود را بر پایه این دارایی‌ها بنا کرده‌اند.
مسئله دیگر، چالش‌های قانونی و نظارتی است. بسیاری از کشورها هنوز قوانین مشخصی برای استفاده از ارزهای دیجیتال در تأمین مالی استارتاپ‌ها تدوین نکرده‌اند و برخی دیگر، محدودیت‌های شدیدی را در این حوزه اعمال کرده‌اند. نبود قوانین مشخص و یکپارچه باعث شده برخی از استارتاپ‌ها برای جذب سرمایه یا انجام تراکنش‌های مالی بین‌المللی، با مشکلات قانونی مواجه شوند.
آینده ارزهای دیجیتال در استارتاپ‌های جهانی
با توجه به سرعت رشد فناوری بلاکچین و افزایش پذیرش ارزهای دیجیتال، به نظر می‌رسد نقش رمزارزها در استارتاپ‌های جهانی در سال‌های آینده پررنگ‌تر خواهد شد. بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری و سرمایه‌گذاران خطرپذیر در حال ورود به بازار ارزهای دیجیتال و سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌های مرتبط با این حوزه هستند.
انتظار می‌رود که در سال‌های آینده، رگولاتوری‌های مالی به سمت پذیرش و تنظیم بازار رمزارزها حرکت کنند که این موضوع می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران سنتی را به این بازار افزایش دهد.
همچنین، پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و توکن‌های غیرمثلی (NFT)، فرصت‌های جدیدی را برای استارتاپ‌ها در سراسر جهان ایجاد خواهد کرد.
درنهایت، استارتاپ‌هایی که بتوانند خود را با این تغییرات تطبیق دهند و از مزایای بلاکچین و ارزهای دیجیتال به‌درستی استفاده کنند، در آینده نقش مهمی در تحول اقتصاد جهانی ایفا خواهند کرد.
اگرچه چالش‌های متعددی در این مسیر وجود دارد، اما به نظر می‌رسد که بلاکچین و ارزهای دیجیتال به‌عنوان یکی از محرک‌های اصلی رشد استارتاپ‌ها در دهه آینده باقی خواهند ماند.
