آغاز سفرهای آسان زیارتی!
رکوردشکنی در پروازهای زیارتی، توسعه ناوگان و تسهیل اعزام زائران، زمینه‌ساز سفرهای بدون دغدغه و آسان است
عملیات پروازهای زیارتی در سال جاری، یکی از موفق‌ترین و بی‌سابقه‌ترین دوره‌های خود را تجربه می‌کند. از ثبت رکورد در کاهش تأخیرات پروازی حج گرفته تا آغاز روند تدارکات گسترده برای جابه‌جایی ده‌ها هزار زائر اربعین و عمره، بخش حمل‌ونقل هوایی کشور نشان داد که با هم‌افزایی و برنامه‌ریزی دقیق می‌توان بر محدودیت‌ها فائق آمد. ورود ناوگان جدید، تنوع فرودگاه‌ها و هماهنگی بین‌دستگاهی، کلیت این تحول را رقم زده است.
به گزارش عصراقتصاد، برنامه‌ریزی عملیاتی حج ۱۴۰۴ با هماهنگی چهار مؤلفه اصلی شامل ناوگان مناسب، فرودگاه‌های مجهز، نیروی انسانی ماهر و صنعت پشتیبانی فعال، آغاز شد. حسین پورفرزانه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، در مراسم تجلیل از خدمت‌گزاران عملیات حج ۱۴۰۴ تاکید کرد: «برای نخستین‌بار عملیات اعزام حجاج از ۲۳ فرودگاه کشور انجام شد تا زائران با حداقل مشقت، از نزدیک‌ترین محل تردد کنند». این در حالی است که سال گذشته، فقط ۲۱ فرودگاه در چرخه اعزام بودند.
پیش از شروع عملیات، جلسات فنی متعددی با ایران‌ایر و سایر مجموعه‌‌های نگهداری و تعمیراتی رقم خورد تا مطابق استانداردها، ناوگان به بهترین شکل ممکن آماده شود. به گفته پورفرزانه، با آماده‌سازی دقیق و همکاری سازمان استاندارد پرواز و فناوری شرکت‌های هواپیمایی، رکورد تأخیر پروازی کمتر از ۸ دقیقه میانگین به ثبت رسید؛ رقمی مثال‌زدنی که باعث رضایت زائران شد.
از نکات ویژه امسال می‌توان به اضافه شدن شهرهایی نظیر لرستان به چرخه پروازی، حتی در واپسین ساعات قبل از شروع اعزام اشاره کرد، که همت و تعامل دستگاه‌هایی مثل سپاه پاسداران، پلیس و شرکت فرودگاه‌ها نقش کلیدی ایفا کردند. این هم‌افزایی، ضریب ایمنی و پایداری برنامه را به‌ویژه در شرایط اعلام حمله احتمالی و تهدیدات امنیتی، به مرحله مطلوب رساند.
هم‌افزایی سازمان‌ها و ورود ناوگان جدید، رکورد کاهش تأخیرات پروازی را ثبت کرد و سطح رضایت زائران حج و اربعین را کم‌سابقه کرد
در میان عملیات، گاهی ناچار به استفاده از حمل‌ونقل زمینی و ریلی نیز شدند، اما سرانجام تمامی زائران در موعد مقرر با کمترین ریسک و وقفه، انتقال یافته یا بازگشتند.
اضافه شدن دو ایرباس جدید
کمبود ناوگان، همواره چالش اصلی پروازهای زیارتی ایران بوده است. اما سال جاری با ورود دو فروند ایرباس ۳۳۰ به شبکه پروازی، بسیاری از دغدغه‌ها برطرف شد. سعید چلندی، مدیرعامل فرودگاه امام خمینی (ره)، ورود این هواپیماها را نقطه عطف برنامه‌ریزی عملیات حج دانست و توضیح داد: «این هواپیماها در لحظات مهم به ناوگان ملحق شدند تا فشار کمبود ناوگان از دوش عملیات برداشته شود». وی تصریح کرد که امسال حدود ۳۰ درصد پروازهای حج تمتع از فرودگاه امام انجام شد و بر اهمیت سازماندهی و تجهیز ترمینال‌های ویژه برای پروازهای زیارتی تاکید کرد.
آماده‌سازی بزرگ برای اربعین ۱۴۰۴
با پایان موفقیت‌آمیز ماموریت حج، بلافاصله ستاد عملیات اربعین کار خود را آغاز کرد. حسین خانلری، مدیرعامل ایران ایر (هما)، با بیان اینکه هیچ بدهی به فرودگاه‌های عراق وجود ندارد، از آمادگی کامل ناوگان برای اعزام و بازگرداندن بیش از ۵۵ هزار زائر خبر داد: «پیش‌فروش بلیت‌های پروازهای اربعین از ۲۵ تیر آغاز شده و نرخ‌ها طبق مصوبه سازمان هواپیمایی قطعاً کنترل می‌شود. هیچ افزایش قیمتی وجود ندارد و هرگونه تخطی از طرف آژانس‌های فروش پیگیری و برخورد قانونی خواهد داشت.»
وی افزود: برنامه‌ریزی برای استفاده از هواپیماهای پهن‌پیکر انجام پذیرفته و امکان افزودن هواپیماهای ایرباس ۳۱۹ و ۳۲۰ نیز وجود دارد. مجموعه پروازها بر اساس همکاری با سایر شرکت‌ها و هماهنگی نهادهای مرتبط، به گونه‌ای خواهد بود که روزانه ۱۰ پرواز برقرار شود. همچنین برای افزایش سطح خدمات، چند نیروی جدید به ایستگاه عراق اعزام شده‌اند.
یکی از ابتکارات مهم امسال، فروش سیستمی بلیت‌ها است تا شفافیت و عدالت در دسترسی به جایگاه‌های پروازی برای همه متقاضیان حفظ شود. مدیرعامل هما تاکید کرد که فروش بلیت به صورت عمومی برای تمامی زائران مستقل و کاروانی امکان‌پذیر است.
حل چالش پروازهای MD و مذاکرات فنی با عراق
از جمله چالش‌های ویژه پیش روی عملیات اربعین، موضوع محدودیت پرواز هواپیماهای MD به فرودگاه‌های عراق بود. سید حمیدرضا صانعی، معاون سازمان هواپیمایی کشوری، با تشریح مذاکرات فنی و دیدارهای اخیر با مسئولان سازمان هواپیمایی عراق گفت: «علت اصلی طولانی‌شدن روند اخذ مجوز، نگرانی‌های مرتبط با ایمنی هواپیماها توسط طرف عراقی عنوان شد». طبق توافقات، مستندات مربوط به روند نگهداری و تعمیر هواپیماها بین دو کشور رد و بدل شده و حتی بازدید حضوری کارشناسان عراقی از مراکز نگهداری ایران در دستور کار قرار گرفت.
افزایش فرودگاه‌های فعال، جذب هواپیماهای ایرباس و فروش سیستمی بلیت‌ها، عدالت و شفافیت را در عملیات پروازهای زیارتی امسال تضمین کردند
صانعی اظهار امیدواری کرد که تا هشتم مردادماه، وضعیت نهایی پروازهای MD و سایر مدل‌ها مشخص شود و گشایش مناسبی برای حضور حداکثری ناوگان ایرانی در مسیرهای اربعین حاصل شود. وی تاکید کرد: «امسال سازمان هواپیمایی و شرکت‌های ایرانی در تلاشند محدودیت‌های پیشین را رفع کنند و در صورت اعتمادسازی برای طرف عراقی، تردد همه تایپ هواپیماهای مورد نیاز برای این ایام میسر می‌شود.»
وی همچنین اشاره کرد که بخش عمده محدودیت‌ها ناشی از عدم آشنایی کافی طرف مقابل با استانداردهای نظارتی ایران بوده و ابراز امیدواری کرد در سال‌های آینده نیز شاهد گسترش همکاری دو کشور باشیم. برخی مسائل مالی و بودجه‌ای مانند رویالتی نیز نیازمند تصمیمات کلان در سطح پارلمان‌ها و دولت‌هاست.
آغاز عملیات عمره و توسعه زیرساخت‌های زیارتی
علاوه بر حج و اربعین، برنامه برای پروازهای عمره نیز تدارک دیده شده است. مطابق اعلام مدیرعامل ایران ایر، این شرکت با همکاری همه ارگان‌های مسئول، از ابتدای شهریور پروازهای عمره را آغاز خواهد کرد تا سازماندهی زائران در تمامی ایام، یکپارچه انجام شود.
در حوزه توسعه زیرساخت‌ها، فرودگاه‌های فعال برای پروازهای زیارتی نسبت به سال گذشته افزایش یافته و تجهیزات و ترمینال‌های اختصاصی در شهرهایی مانند مشهد، شیراز، اصفهان، مازندران و امام خمینی (ره) به بهره‌برداری رسیده‌اند.
