دارابی: بورس کالا، نسخه شفابخش بازار خودرو است

معصومه عاروان

همایون دارابی عرضه خودرو در بورس کالا را به عنوان نقشه راهی موثر برای خروج از بحران بازار خودرو و حمایت از تولید و اقتصاد ملی معرفی کرد.

همایون دارابی، کارشناس بازار بورس و سرمایه، در گفت‌وگو با عصر اقتصاد با اشاره به وضعیت پیچیده و سردرگم بازار خودرو ایران گفت: سال‌هاست که بازار خودرو درگیر قیمت‌گذاری دستوری، واسطه‌گری‌های غیرشفاف و رانت‌های گسترده است؛ چرخه‌ای معیوب که در نهایت هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده را متضرر کرده است.

بورس کالا، فرصتی برای حمایت واقعی از تولیدکنندگان

دارابی افزود: طرح عرضه خودرو در بورس کالا نه یک وعده تبلیغاتی، بلکه یک جراحی اقتصادی ضروری است که با ایجاد شفافیت و حذف واسطه‌ها، مسیر جدیدی برای بهبود بازار و حمایت از تولیدکنندگان فراهم می‌کند.

او با اشاره به تجربه عرضه محدود خودرو در بورس کالا در سال ۱۴۰۲ ادامه داد: خودروسازان مانند ایران‌خودرو و سایپا توانستند با کشف قیمت واقعی بر اساس عرضه و تقاضا، حاشیه سود قابل توجهی کسب کنند. برای مثال، محصولات دنا پلاس و شاهین حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد سود بیشتر نسبت به فروش دستوری داشتند.

حمایت از عرضه خودرو در بورس کالا، سرمایه‌گذاری در آینده اقتصاد کشور است که می‌تواند بازار خودرو را از رکود و آشفتگی خارج کند.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: قیمت‌های عرضه شده در بورس کالا گاهی تا ۳۰ درصد بالاتر از نرخ‌های دستوری بود، اما این افزایش به جای آنکه به جیب دلالان برود، مستقیماً وارد خزانه شرکت‌ها شد. همین موضوع انگیزه و منابع لازم برای افزایش تولید و بهبود کیفیت را فراهم کرده است.

دارابی معتقد است که این مکانیزم با کارمزد کمتر از یک درصد، رقابت شدید با سودهای بالای دلالان در بازار آزاد ایجاد می‌کند و به سمت تولیدمحوری سوق می‌دهد.

در ادامه، وی به نفع مصرف‌کننده نهایی از شفافیت بورس کالا اشاره کرد و افزود: محدودیت خرید بر اساس هر کد ملی و نظارت آنلاین بر معاملات، مانع از احتکار و خرید عمده توسط سوداگران شده و دسترسی عادلانه به خودرو را تضمین می‌کند.

او درباره برخی تأخیرهای موجود در اجرای کامل طرح گفت: این وقفه‌ها عمدتاً برای هماهنگی‌های قانونی و زیرساختی است تا طرحی پایدار و بدون نقص به اجرا برسد و منافع بلندمدت همه ذی‌نفعان حفظ شود.

دارابی همچنین به تجربه موفق ترکیه اشاره کرد: اگرچه در ترکیه خودروی نو در بورس کالا عرضه نمی‌شود، اما بازار بزرگ و پررونقی برای خودروهای دست دوم تحت عنوان ‘بورس خودرو’ وجود دارد که بر پایه کشف قیمت واقعی و رقابت سالم شکل گرفته است.

طرح عرضه خودرو در بورس کالا نه یک وعده تبلیغاتی، بلکه یک جراحی اقتصادی ضروری است که با ایجاد شفافیت و حذف واسطه‌ها، مسیر جدیدی برای بهبود بازار و حمایت از تولیدکنندگان فراهم می‌کند

او اضافه کرد: این مدل باعث شده قیمت‌ها لحظه‌ای و شفاف تعیین شوند، واسطه‌های سنتی حذف شوند و فروشندگان با توجه به وضعیت بازار دست دوم، استراتژی‌های تولید و خدمات خود را بهبود بخشند.

بورس کالا الگویی موفق برای صنایع استراتژیک کشور

در پایان، همایون دارابی تاکید کرد: حمایت از عرضه خودرو در بورس کالا، سرمایه‌گذاری در آینده اقتصاد کشور است که می‌تواند بازار خودرو را از رکود و آشفتگی خارج کند و الگویی موفق برای سایر صنایع استراتژیک فراهم آورد.