جنگ دهک‌ها در مجلس
قالیباف به میدری: قانون را نپیچانید، سفره مردم خالی‌تر شده است
اکرم رضائی نژاد، گروه ایران – در روزی پرتنش، مجلس به میدان نبردی تمام‌عیار بر سر یارانه و کالابرگ بدل شد، جایی که قالیباف وزیر کار را به «پیچاندن قانون» متهم کرد و نمایندگان از گرانی مرغ، حذف بی‌ضابطه یارانه‌ها و سقوط قدرت خرید فریاد زدند، در حالی که دولت زیر بار کسری دارو و نان، مدعی رضایت ۸۵ درصدی مردم شد. نبردی که نشان داد طرح دهک‌بندی و کالابرگ، نه ناجی فقر، بلکه آینه واگرایی قانون و معیشت است.
به گزارش عصراقتصاد، روزگذشته محمدباقر قالیباف که در نطق صریح خود وزیر تعاون را خطاب قرار داد، گفت: مجلس تکلیف را روشن کرده اما دولت مسیر را پیچانده است.
«مجلس گفته براساس آزمون وسع، دهک‌بندی کنید نه براساس عددسازی؛ ما نگفته‌ایم چه کسی حذف شود. آقای میدری! موضوع را نپیچانید.» وی تأکید کرد سامانه رفاه ایرانیان باید به‌صورت واقعی فعال شود تا مردم بتوانند دهک خود و علت حذف‌شان را ببینند: «اینکه مردم از دلایل حذف مطلع نباشند، خلاف قانون و منشأ نارضایتی جدی است.»
رئیس مجلس با اشاره به اینکه اجرای کالابرگ در آبان قطعی است، افزود: «هدفی که مجلس دنبال می‌کند رساندن حداقل ۲۱۰۰ کالری روزانه و تضمین امنیت غذایی است، نه حذف شتاب‌زده یارانه‌ها.» او معیار آزمون وسع را بر پایه دارایی، درآمد، خودرو، مسکن و تراکنش‌های مالی دانست و هشدار داد: «اگر آزمون وسع انجام نشده باشد، دهک‌بندی غیرقانونی است.»
در همین حال، قالیباف از «باگ آشکار» در ساختار کالابرگ و دارو سخن گفت. به گفته او، دولت دو برابر بخش خصوصی هزینه تولید خدمات دارد و در نظام سلامت، چهار میلیارد دلار ارز دارویی می‌دهد اما سه میلیون نفر همچنان هزینه سنگین جراحی می‌پردازند. «دولت باید از تولید خدمات خارج شود و از بیمه خرید خدمت کند. ما در نوبت اول اشتباهاتی داشتیم اما آذر نباید تکرار شود.»
از سوی دیگر، صحن مجلس شاهد هجوم انتقادات نمایندگان بود. سلمان اسحاقی گفت: سوء‌مدیریت «پدر مردم را درآورده» و قیمت مرغ ۷۰درصد و لوبیا قرمز ۱۱۸درصد جهش کرده است. محمد باقری‌بناب نیز صراحتاً بانک مرکزی را مقصر اصلی وضع موجود خواند و پرسید: «با چه ملاکی خانوار با درآمد ۳۰ میلیون حذف می‌شود؟ منابع حذف یارانه‌ها کجا رفته‌اند؟»
صحن مجلس زیر بار فریاد معیشت لرزید. قالیباف به دولت تاخت و آمارهای وزیر کار در برابر سفره خالی مردم، رنگ تبلیغاتی گرفت نه حمایتی
عبدالوحید فیاضی بر «تحریف آمارهای وزارت کار» انگشت گذاشت و افزود: «برخی مدیران هیچ اعتقادی به آرمان فقرزدایی ندارند.» او خواستار ورود سازمان برنامه برای هماهنگی در تخصیص نهاده‌های مرغداری شد. حمید رسایی نیز گفت کالابرگ نسخه موقتی است که بدون اصلاح سیستم و مهار تورم، تأثیری ندارد: «از سال۹۷ تاکنون ۹۵میلیارد دلار ارز صادراتی برنگشته و رانت ۲هزارهمتی سفره ۲۵میلیون خانوار را خالی کرده است.»
برخلاف این صداهای منتقد، احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارش خود از رضایت ۸۵درصدی مردم از کالابرگ خبر داد و گفت سه نوبت پرداخت انجام شده است: «دولت هیچ استنکافی از قانون نداشته؛ مجلس خواست ۲۷میلیون حذف شوند اما ما با دقت و بررسی میدانی تنها هفت میلیون نفر را از فهرست خارج کردیم.» او رمز حذف را درآمد و مسکن دانست: «خانواده سه‌نفره با خانه و درآمد ۳۰میلیونی یا مستأجر با ۴۲میلیون در دهک هشتم‌اند.»
میدری تأکید کرد: تمام داده‌های اقتصادی از بانک مرکزی، بیمه و بورس تجمیع شده و «هر فرد با کد ملی می‌تواند علت حذف خود را ببیند». او مدعی شد میزان اعتراض از ۵۰درصد در سال۹۴ به ۵درصد کاهش یافته است و افزود: «معلولان، ایثارگران و بیماران خاص حذف نشده‌اند.» وزیر کار در عین حال گفت ثروت متمرکز نیست: «در کشور فقط چهار نفر لامبورگینی دارند؛ با این آمار نمی‌شود ۲۷میلیون را حذف کرد. پیشنهاد ما حذف حداکثر ۱۵میلیون نفر است.»
در سوی دیگر، سیدحمید پورمحمدی رئیس سازمان برنامه و بودجه، با عددهای تلخ سخن گفت: «منابع موجود برای تأمین کامل دارو و کالاهای اساسی کافی نیست و دولت هر سال ناچار به استقراض ۲ تا ۲.۵میلیارد دلار است.» او توضیح داد که کاهش قیمت نفت از ۷۱ به ۵۱دلار و هزینه جنگ اخیر فشار مضاعف آورده است: «با وجود این، پرداخت یارانه و حقوق‌ها بدون تأخیر انجام شد.» اما تأکید کرد: «روش فعلی حمایت معیشتی مؤثر نیست و باید نظام کالابرگ الکترونیکی به‌صورت شفاف و منسجم اجرا شود.»
علی بابایی‌کارنامی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس نیز هشدار داد: «شیوه فعلی اجرای کالابرگ مبنای قانونی ندارد و فقط راه‌حل موقت است. اگر شاخص‌های حذف یارانه قانونی نشود، تصمیمات سلیقه‌ای ادامه خواهد یافت.» او افزود اجرای کامل طرح به ۳۳ تا ۳۵همت اعتبار نیاز دارد و بدون تزریق مستقیم منابع از خزانه، همه این نشست‌ها «در حد شعار می‌ماند».
در همین میان، صدای تند دیگر نمایندگان بار دیگر طنین انداخت. کوچکی‌نژاد مشکل اصلی را «فاصله مسئولان با مردم» دانست: «بیش از نیمی از مردم با کمتر از ده‌میلیون درآمد زندگی می‌کنند و قادر به خرید گوشت نیستند.» حمیدرضا گودرزی نیز افزود: «اختصاص ارز دولتی نتیجه نداده؛ امروز گوشت و مرغ از سفره مردم حذف شده و ۲۵هزار میلیارد تومان بار مالی خلاف قانون ایجاد شده است.»
نماینده الیگودرز کشور را گرفتار چرخه «کسری بودجه، تورم و فقر» خواند. سلمان ذاکر هم گفت فلسفه کالابرگ فراموش شده است: «در سال۱۴۰۱ قیمت مرغ ۳۰هزار تومان بود و حالا ۵۵درصد گران‌تر شده، پنیر ۶۴درصد، روغن بالای۵۰درصد. آیا این همان طرح حمایتی است؟»
در پایان، مهرداد لاهوتی سخن از هشدار اخلاقی آورد: «وزیر کار گفته اگر کسی اعتراض غیرواقعی کند باید همه یارانه‌هایش حذف شود. این منطق زور است نه قانون. مردم حق اعتراض دارند.»
بدین‌ترتیب، جدال یارانه‌ای دولت و مجلس به نقطه‌ای رسیده که آمارهای رسمی با واقعیت سفره مردم همخوان نیست. یک‌سو وزیر از «رضایت ۸۵درصدی» سخن می‌گوید، آن‌سو نمایندگان از مرغ ۳۰۰هزارتومانی و خانواده‌های ۱۰میلیونی.
قالیباف وعده شفافیت داده اما سامانه هنوز ناامن است و پورمحمدی هشدار می‌دهد پول کافی وجود ندارد. در این میان، کالابرگ الکترونیک، که قرار بود «نقشه نجات فقر مطلق» باشد، هنوز در آزمون قانون، فقر و اعتبار سرگردان است.
