وقتی تکنولوژی از ابزار بودن عبور می کند
در دهمین رویداد «هزارتو» که با هدف تبادل تجربه میان کارآفرینان و فعالان حوزه‌های گوناگون برگزار شد، احسان آراسته، استراتژیست ارشد فنی گروه اسنپ، از جایگاه تحول‌آفرین فناوری در سازمان‌ها گفت.
روایت او، ترکیبی بود از تجربه عملی، چالش‌های زیست‌بوم فناوری کشور، و نگاهی استراتژیک به آینده‌ای که انسان و ماشین دوشادوش یکدیگر پیش می‌روند.
از هنرستان تا استراتژی
احسان آراسته مسیر حرفه‌ای‌اش را نه از دانشگاه، بلکه از هنرستان آغاز کرد؛ جایی که نخستین بار متوجه شد نرم‌افزار می‌تواند نه‌فقط محصولی فناورانه، بلکه عاملی برای خلق ارزش واقعی باشد. او در سخنرانی‌اش در رویداد «هزارتو» که آبان‌ماه ۱۴۰۴ در مشهد برگزار شد، تاکید کرد که تکنولوژی زمانی می‌تواند نقش‌آفرین باشد که از جایگاه ابزاری صرف خارج شود و به شریک تصمیم‌سازی در کسب‌وکار تبدیل گردد.
او با اشاره به تجربه‌های خود در شرکت‌هایی چون علی‌بابا و اکنون اسنپ، گفت: «از زمانی که مدیرفنی شدم، تازه فهمیدم تکنولوژی چطور می‌تواند در قلب تصمیم‌گیری‌های بیزینسی قرار بگیرد. همین تغییر زاویه نگاه باعث شد به جای اجرای صرف، به طراحی ارزش فکر کنم.»
تکنولوژی فقط چگونه نیست، چرایی هم هست
آراسته در صحبت‌هایش بارها بر تفاوت میان «کارآفرینی» و «ارزش‌آفرینی» تأکید کرد. او گفت: «نیاز نیست همه بنیان‌گذار یک استارتاپ باشند. گاهی می‌شود در همان تیمی که هستی، با انجام دقیق و متعهدانه کار خودت، به اندازه یک مؤسس اثرگذار باشی.»
او مهم‌ترین نیاز امروز تیم‌های تکنولوژی را درک «چرایی تصمیمات» دانست و افزود: «اگر تیم فنی بداند چرا سازمان تصمیمی گرفته، ابزارهایی که توسعه می‌دهد هدفمندتر و اثرگذار تر خواهند بود. وقتی تکنولوژی صرفاً اجراگر باشد، تصمیمات سطحی باقی می‌مانند.»
استقلال، کلید رشد در اسنپ
استراتژیست ارشد فنی گروه اسنپ، استقلال تصمیم‌گیری در زیرمجموعه‌های این مجموعه را یکی از عوامل کلیدی موفقیت آن دانست. او توضیح داد که هر ونچر، مانند اسنپ‌فود یا اسنپ‌مارکت، فضای تصمیم‌گیری مستقل خود را دارد و همین استقلال باعث شده بتوانند با سرعت و دقت بیشتری به تغییرات بازار واکنش نشان دهند.
او گفت: «وقتی تیم‌ها اختیار دارند، نه‌فقط حس تعلق‌شان بیشتر می‌شود، بلکه مسئولیت‌پذیری و انگیزه‌شان هم بالا می‌رود. در اسنپ، ساختار چابک تیم‌ها کمک کرده تا از هر بحران، یک تجربه یادگیری بسازیم.»
فناوری برای ارزش‌آفرینی، نه فقط سودآوری
آراسته تأکید کرد که تکنولوژی نباید تنها به سودآوری سازمان خدمت کند، بلکه باید عاملی برای ارزش‌آفرینی پایدار باشد. از نگاه او، یکی از چالش‌های جدی در سازمان‌ها، شکاف میان تیم‌های فنی و سایر واحدهاست؛ شکافی که به گفته او، «مثل این است که در ساختمانی آسانسور بسازی که فقط تیم فناوری بتواند از آن استفاده کند و بقیه از پله بروند.»
به اعتقاد او، وقتی فناوری در طراحی تصمیمات نقش داشته باشد، نه‌تنها توسعه سریع‌تر و امن‌تر انجام می‌شود، بلکه ثبات و پایداری سازمان نیز تقویت می‌گردد.
امنیت، فانتزی نیست
در پاسخ به سوالی درباره چالش‌های امنیتی، آراسته با صراحت گفت: «هک، بخشی از واقعیت سرویس‌های آنلاین است. رشد سریع، همیشه ما را میان دو راهی سرعت و امنیت قرار می‌دهد. اما سازمانی که از ابتدا امنیت را در طراحی محصول بگنجاند، بعدها هزینه کمتری برای کنترل بحران می‌پردازد.»
او همچنین به فیلترینگ و محدودیت‌های زیرساختی اشاره کرد و گفت: «فیلترینگ دلایل غیرفنی دارد. اما از منظر فنی، پیچیده، پرهزینه و گاه مخرب است. امیدوارم لازم به ادامه این محدودیت‌ها نباشد.»
هوش مصنوعی، ابزار تصمیم‌ساز، نه جانشین انسان
یکی دیگر از محورهای کلیدی سخنرانی آراسته، تأثیر هوش مصنوعی بر ساختار سازمان‌ها بود. او معتقد است که کارهای تکراری به‌سرعت در حال حذف شدن‌اند و ماشین‌ها حالا بخشی از تصمیم‌سازی سازمانی را برعهده گرفته‌اند. با این حال تأکید کرد که «هوش مصنوعی مسئولیت نمی‌پذیرد. تصمیم نهایی با انسان است.»
او گفت: «شاید قبلاً درباره کاربردی بودن AI تردیدهایی وجود داشت، اما حالا دیگر واضح است که نقش انسان از اجرا به طراحی و نظارت تغییر یافته. تکنولوژی کمک می‌کند، اما مسئولیت همچنان انسانی است.»
تکنولوژی، شریکی در بازی بیزینس
سخنان آراسته در رویداد «هزارتو»، نمایی واضح از نسلی جدید از مدیران فنی بود که نگاه‌شان به فناوری، نه به عنوان ابزار، بلکه به عنوان شریکی در تصمیم‌سازی است. او با تأکید بر استقلال تیم‌ها، درک چرایی تصمیمات، و بلوغ انسانی در کنار ابزار، مدلی از رهبری تکنولوژی‌محور ترسیم کرد که می‌تواند الگویی برای آینده زیست‌بوم فناوری ایران باشد.
