آقایان هول نکنید، آمریکا فعلاً سر میز نیست

داود شریعت‌زاده، روزنامه‌نگار

مذاکره در واقع به معنای گفتگویی است که طی آن مسائل و مشکلات به وجود آمده بین دو یا چند طرف مطرح شده و در خصوص آنها تبادل نظر صورت می‌گیرد.

هدف نهایی از این گفت‌وگوها، حل مسئله و برطرف شدن مشکلات است. اما در خصوص مذاکره میان ایران و آمریکا، موضوع متفاوت است. به اعتقاد ما، مسئله‌ای که با آمریکا داریم، قابل حل نیست و از نگاه آمریکا نیز، مسئله‌ای که ایران با آن روبه‌روست، حل‌شدنی به نظر نمی‌آید. بنابراین، ریشه مشکل میان ایران و آمریکا نیاز به تحلیل خاصی دارد.

رهبر معظم انقلاب فرمودند که باید ریشه مشکلات ایران و آمریکا را با مشکلات ایران و سایر کشورها متفاوت دید. چرا که پس از انقلاب اسلامی، آمریکا تمامی دارایی‌های خود در ایران را از دست داد و از این منظر، متحمل خسارات بسیاری شد.

این خسارت‌ها باعث شد که کینه‌ای در دل آمریکایی‌ها نسبت به جمهوری اسلامی شکل گیرد که به نظر می‌رسد برطرف‌شدنی نباشد. همین‌جا است که نقطه تقابل ایران و آمریکا آغاز می‌شود.

نگاه هر دو طرف، ایران و آمریکا، برای رسیدن به یک تفاهم، نگاهی آلوده به عدم اعتماد است. تغییر این زاویه دید، اگر نگوییم غیرممکن است، باید گفت که لااقل بسیار سخت و زمانبر خواهد بود. از طرفی، ابراز تمایل به مذاکره با دستپاچگی از سوی مسئولان، نوعی توهم در طرف مقابل ایجاد می‌کند.

حداقل برداشت آنها از این تکاپوی مردان دیپلماسی و بسیاری دیگر از مسئولین کشور، در موضع ضعف قرار گرفتن جمهوری اسلامی ایران است.

در واقع، کسانی که ما آنها را دشمن می‌دانیم، احساس می‌کنند که چون جمهوری اسلامی، به زعم خودشان، در موضع ضعف قرار دارد، می‌توانند خواسته‌های خود را ابلاغ کرده و در صورت عدم تحقق این خواسته‌ها، فشار بیشتری بر ایران وارد کنند و تحریم‌ها را با شدت بیشتری اعمال کنند.

لذا ضروری است که مسئولان کشور هول نکنند و بگذارند اگر مذاکره‌ای قرار است انجام شود، در شرایطی عادی و نه در شرایطی تحت فشار و اضطراب باشد. نباید اجازه داد که «از هول حلیم در دیگ بیفتیم!»

به نظر نکته مهمی که  انین روزها مطرح است، این است که در مذاکره باید به جزئیات پرداخته شود یا کلیات؟ پاسخ این است که : «طرف مقابل را به عروسی دعوت نکرده‌اند،  آنگاه هدفگذاری این است که مشخص کنیم قیمه بخوریم یا زرشک پلو!

مذاکره زمانی امکان‌پذیر است که طرف مقابل در آن حضور داشته باشد. وگرنه، مذاکره با صندلی خالی، مذاکره نخواهد بود. حقیقت این است که آمریکا فعلاً سر میز مذاکره نیست و ما هم به عروسی دعوت نشده‌ایم که بخواهیم سر و دست بشکنیم.

بنابراین، مطلوب این است که مسئولین هول نکنند. باشد که طرف مذاکره خود به سمت ما بیاید و در آن زمان، از موضعی عزتمندانه و قوی‌تر بتوانیم مذاکره را به نتایج بهتری منجر کنیم.