اجرای موفقیت‌آمیز یک پروژه دانش‌بنیان در شرکت نفت فلات قاره
رئیس مهندسی فرآورش مدیریت امور فنی شرکت نفت فلات قاره ایران گفت: پروژه ساخت، نصب و راه‌اندازی پایلوت صنعتی واحد شیرین‌سازی غشایی گاز در مجتمع دریایی ابوذر منطقه عملیاتی خارک با همکاری دانشگاه صنعتی شریف با موفقیت پایان یافت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران، بهزاد خضری درباره اجرای پروژه ساخت، نصب و راه‌اندازی پایلوت صنعتی واحد شیرین‌سازی غشایی گاز گفت: این پروژه به‌منظور بومی‌سازی دانش فنی، تحقق اهداف اقتصاد دانش‌بنیان و نقش آن در ارتقای شاخص‌های توسعه و امنیت ملی با هدف کاهش درصد گوگرد در گاز سوخت توربین‌ها به کمتر از ۲ هزار پی‌پی‌ام و با فشار ۲۰ بار نسبی در مقیاس پایلوت تعریف شد تا پس از آن بتوان با استفاده از نتایج پایلوت، برای مقیاس صنعتی آن اقدام کرد.
وی گفت: همسو با سیاست‌ها، اهداف و برنامه‌های کلان ملی در حوزه فناوری و به‌منظور رفع نیاز صنعت نفت کشور به گاز شیرین به‌ویژه در سکوهای دریایی، پروژه طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی پایلوت صنعتی واحد شیرین‌سازی غشایی گاز با توجه به توانمندی و ظرفیت موجود علمی در دانشگاه‌های کشور مطرح و نیازسنجی شد.
رئیس مهندسی فرآورش مدیریت امور فنی شرکت نفت فلات قاره ایران با بیان اینکه حضور گاز سولفید هیدروژن (گوگرد) در گاز طبیعی، سبب بروز خوردگی و کاهش ارزش حرارتی گاز شده و اثرات مخربی بر تجهیزات و متعلقات آنها دارد، گفت: یکی از این تجهیزات با ارزش، توربین‌های مولد برق یا محرک کمپرسور و پمپ‌ها هستند که ضرورت دارد سوخت مناسب برای آنها تأمین شود.
از آنجایی که وجود این ترکیبات اسیدی در گاز ورودی به توربین‌های گازی در سکوهای نفتی، خوردگی پره‌های توربین و هزینه‌های هنگفت تعمیراتی را به‌دنبال دارد، استفاده از گاز با میزان گوگرد مناسب به‌عنوان سوخت توربین‌ها موضوعی ضروری است، اما به‌دلیل محدودیت فضا و پیچیدگی‌های عملیاتی در سیستم‌های شیرین‌سازی گاز بر پایه حلال شیمیایی آمین، استفاده از سیستم‌های جایگزین کوچک‌تر و کم‌هزینه‌تر از جذابیت خاصی برخوردار است.
خضری افزود: در این باره سامانه شیرین‌سازی گاز به روش غشایی به‌عنوان سیستمی کارآمد در نقاط مختلف دنیا در سکوهای دریایی استفاده شده است، اما فناوری ساخت این غشاها در اختیار دیگر کشورها بود و به‌دلیل تحریم‌های ظالمانه، امکان استفاده از آنها در داخل کشور وجود ندارد، بنابراین همسو با قانون حداکثری استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی و به‌ویژه تولیدات بار اول، شرکت نفت فلات قاره ایران به‌منظور حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و رفع نیاز خود به فناوری شیرین‌سازی گاز ترش، یک توافقنامه همکاری میان مرکز فناوری غشایی دانشگاه صنعتی شریف و شرکت نفت فلات قاره ایران در بهمن ۱۳۹۹ امضا کرد و مردادماه ۱۴۰۰ به عقد قرارداد با این دانشگاه برای طراحی، ساخت، آزمایش و راه‌اندازی یک پایلوت شیرین‌سازی گاز در مقیاس صنعتی منجر شد.
وی در ادامه گفت: پس از طراحی، ساخت و بهینه‌سازی غشای مناسب، آزمایش اولیه با گاز نیتروژن و دی‌اکسیدکربن به عمل آمد. در ادامه پس از طراحی دقیق و با در نظر گرفتن تمامی جوانب فنی، سه عدد ماژول شیرین‌سازی غشایی گاز در مقیاس صنعتی ساخته و در یک محفظه زیرفشار به طول و قطر به ترتیب ۴۰ و ۸ اینچ نصب شد، غشاها از نوع پلیمری و با قالب کامپوزیتی بود، اما دیگر تجهیزات و سازه پایلوت از فولاد ضدزنگ ساخته شده‌اند، این سیستم پایلوت مراحل دشوار بازرسی فنی و آزمایش‌های کارگاهی را با موفقیت پشت سر گذاشت و در دو مرحله با گاز ترش سنتزی با غلظت ۳۶ هزار پی‌پی‌ام سولفید هیدروژن در حضور کارشناسان اداره‌های مرتبط شرکت نفت فلات قاره ایران در اسفند ۱۴۰۰ و اردیبهشت ۱۴۰۱ آزمایش شد، در این مراحل قابلیت شیرین‌سازی گاز ترش از سوی این پایلوت در دبی ۰.۵ مترمکعب بر ساعت ارزیابی شد و دستیابی به غلظت کمتر از ۲ هزار پی‌پی‌ام سولفید هیدروژن در گاز شیرین تولیدی در فشار ۲۵ بار نسبی مورد تأیید قرار گرفت.
رئیس مهندسی فرآورش مدیریت امور فنی شرکت نفت فلات قاره تصریح کرد: پس از انجام این مراحل، پایلوت یادشده به‌صورت یک بسته آماده برای آزمایش عملکرد نهایی به مجتمع دریایی ابوذر در منطقه خارک منتقل شد.
سرانجام با پیگیری مسئولان و همکاران سکوی ابوذر AB، همکاران و رؤسای ستادی مهندسی فرآورش و پژوهش و فناوری و کارشناسان دانشگاه صنعتی شریف، عملکرد این پایلوت با گاز ترش تولیدی از چاه A۱۱-۱۱ (تنها گاز در دسترس در سکوی ابوذر) در سکوی AB با غلظت ۲۲ هزار پی‌پی‌ام سولفید هیدروژن، با فشار عملیاتی ۲۰ بار نسبی و در محدوده دبی یک تا ۲۰ مترمکعب در ساعت ارزیابی شد. کاهش غلظت گاز ترش سولفید هیدروژن به کمتر از ۴۰۰ پی‌پی‌ام در گاز شیرین تولیدی نتیجه بسیار مطلوبی برای این پایلوت بود و راه را برای برنامه‌ریزی به‌منظور بهره‌برداری صنعتی از این فناوری ارزشمند هموار ساخته است.
خضری در پایان ابراز امیدواری کرد با توجه به دانش فنی کسب‌شده و نتایج حاصله، طراحی و ساخت واحدهای شیرین‌سازی غشایی گاز در مقیاس صنعتی برای تولید روزانه ۳ تا ۵ میلیون فوت‌مکعب گاز شیرین به‌منظور استفاده در سکوهای بهره‌برداری نظیر سلمان و ابوذر در آینده‌ای نزدیک اجرایی شود.
