ترجمه: محمود نواب مطلق
ازبکستان برای اولین‌بار درطول تاریخ خود به دلیل بحران انرژی ناچار به واردات گاز از روسیه شده است. این کشوربه دلیل مواجهه با سرمای قطبی و خرابی تأسیسات تولید برق و گرمایشی ناشی ازفرسودگی شدید زیرساختهای تولید انرژی خود با امضای یک قرارداد با گازپروم روسیه اقدام به تأمین گاز خود کرده‌است.
مسکو نیز به دنبال مشتریان جدید درصدد امضای قرارداد تشکیل یک اتحادیه گازی با تاشکند است. ازبکستان گاز خود را مستقیما از گاز پروم تأمین می‌کند اما درحال حاضر پذیرش اصل اتحاد گمرکی را رد می‌کند.
سخنگوی وزارت انرژی روسیه درمورد امضای این قرارداد گفت: «گاز روسیه همچنان صادر می‌شود و ازبکستان از جمله واردکنندگان آن خواهدبود. براساس قراردادی که این کشور با گازپروم روسیه امضاء کرده‌است ازابتدای ماه مارس(۱۰اسفند) تحویل گاز روسیه به این کشور آغاز می‌شود: «میزان آن مشخص نیست.»
شرکت دولتی«اُزترانسگاز» اعلام کرد: «ازبکستان تاکنون هرگز از روسیه گاز وارد نکرده است.» این اولین‌باری است که این کشورآسیایی که خود از حیث مواداولیه غنی است به این اقدام مبادرت می‌کند.
این اظهارات فردای روز امضای موافقتنامه‌ای حاوی نقشه‌راه جدید میان غول گازی، گاز پروم و ازبکستان عنوان شد. براین اساس: «اقدامات فنی ضروری برای انتقال گاز ازطریق خط لوله گاز آسیا که از قزاقستان و ازبکستان می‌گذرد انجام خواهدشد.»
پس ازحذف صادرات گاز به غرب، روسیه به دنبال مشتریان جدید وبه فکر ایجاد یک اتحادیه گازی با قزاقستان و ازبکستان افتاده‌است. تاشکند موضوع اتحاد سیاسی را رد کرده اما قرارداد با گاز پروم را پذیرفته و براین باور است که: «این امر تهدیدی برای حاکمیت ازبکستان نیست.»
این کشور از اعضای سابق اتحادجماهیرشوروی با ۳۵ میلیون نفر جمعیت از جمله تولید کنندگان جهانی گاز با تولید۷/۵۱ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۲۲(۱۴۰۱) است؛ اما زمستان بسیار سخت امسال دراین کشور میزان تقاضای گاز را بسیار افزایش‌داده و فرسودگی شدید زیرساختهای تولیدانرژی آن را با بحران انرژی مواجه ساخته است.
بنا به گفته«عبدالله آریپُف» نخست وزیر ازبکستان :«اغلب تأسیست زیر ساختی انرژی در این کشوراز جمله۴۲ درصد از شبکه های توزیع انرژی که ۳۹ درصدشان فشارقوی هستند، ۵۱ درصد از پُستهای برق و ۳۵ درصد از ترانسفورماتورها بالغ بر ۴۰ سال از عمرشان می گذرد و مربوط به دوران اتحاد جماهیر شوروی می شوند.»
ازبکستان در مواجهه با سرمای ۳۰ درجه زیر صفرناچارشده برای کاهش قطعی برق و انرژی گرمایشی خود صادرات گازش را متوقف واز همسایه خود ترکمنستان گاز وارد کند. این کشور نیزمنابع عظیمی از گاز دراختیار دارد. ازجمله اقدامات دیگر ازبکستان برای مواجهه با بحران انرژی برکناری گسترده مقامات مربوط در این کشور است.
«چاوکات میرزیوئی اِف» رئیس جمهور ازبکستان در این چارچوب شهردار تاشکند، معاون وزیر انرژی، رئیس نیروگاههای حرارتی و چندین شهردار در نواحی مختلف کشور را برکنار و فعالیت چندین شرکت تولید انرژی را نیز مشروط کرده‌است.
وی این مقامات را به شکست درمبارزه با فساد و غارت درصنعت انرژی متهم کرده‌است. براساس برآورد تقریبی او قرار بود ۲۰ درصد از مصرف سالانه گاز به مصرف‌کنندگان بازگردانده شود.
منبع: روزنامه تریبیون
