استفاده از سرمایه عظیم منابع انسانی با تغییر رویکرد ساپکو

زینب غضنفری

شرکت طراحی، مهندسی و تامین قطعات ایران خودرو (ساپکو) یکی از شرکت‌های زیرمجموعه و مهم گروه صنعتی ایران خودرو است که به منظور ارائه خدمات فنی و طراحی و تأمین قطعه برای خودروهای ساخت شرکت ایران خودرو، شناسایی منابع تامین قطعات و ارزیابی توانمندی‌های آن‌ها و عقد قراردادهای تامین تأسیس شد.

در سالیان نه چندان دور، ساپکو با کسب گواهی کیفیت از موسسه استاندارد ترکیه در زمینه کیت گازسوز، ارائه تکنیک‌های مهندسی معکوس، مهندسی ارزش DEO,SPC و شش سیگما توانسته بود به استانداردهای قابل توجهی دست یابد که معرفی آن از سوی موسسه استاندارد ایران به عنوان صادرکننده معتبر قطعات خودرو دلیلی براین مدعاست.

اکنون گویا این شرکت از رسالت اصلی خود دور شده و به جای پرداختن به موضوع طراحی، مهندسی و تامین قطعات، در حوزه بازرگانی خود را مشغول کرده است؛ هر چند که با تبدیل شدن به هلدینگ بزرگ بازرگانی، اقدامات قابل توجهی صورت گرفته اما؛ در حوزه مهندسی فنی و تکنیکی، برق و… تحول چندانی رخ نداده و میدان را به شرکت‌های خصوصی واگذار کرده است.

اکنون این شرکت رشد قابل قبولی در حوزه بازرگانی داشته و اگر چه قدرت چانه‌زنی بالایی دارد اما؛ در بخش فعالیت اصلی شرکت که مهندسی، طراحی و تحقیق و توسعه قطعات است، پیشرفت چندانی حاصل نشده است.

شرکت‌های خصوصی نیز از این موضوع استقبال کردند و با مشارکت شرکت‌های خارجی، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در زمینه طراحی و مهندسی قطعات داشتند اما؛ شرکت ساپکو به دلیل مشکلات ناشی از مدیریت دولتی، تحریم‌ها و نگرش بازرگانی محور به تامین قطعات، از سایر رقبا جا ماند و توفیقی حاصل نکرد.

تغییرات اخیر مدیریتی در شرکت ساپکو می‌تواند گامی‌در مسیر چابک سازی و ارتقای کیفیت قطعات و به نفع صنعت قطعه سازی کشور باشد و انتظار می‌رود وزن مهندسی و طراحی در عملیات شرکت بیشتر شود و بر مباحث مهندسی و طراحی برای ساخت و تامین قطعات تمرکز بیشتری بگذارد.

پوست اندازی ساپکو از هلدینگ بازرگانی به یک شرکت طراح و مهندس قطعات خودرو سبب تقوبت فاز مهندسی در زنجیره تامین قطعه می‌شود. در حال حاضر دو خودروساز بزرگ کشور امکان نظارت بر کیفیت، انعقاد قرارداد، تامین قطعه در زمان کوتاه و به قیمت مناسب و با کیفیت مطلوب را ندارند و بر این اساس خودروسازان نیاز به شرکت‌هایی همچون ساپکو دارند تا ضمن عملکرد مناسب در زمینه مهندسی و طراحی تولید و قطعات، در کنار آن به حوزه بازرگانی نیز سرک بکشند؛ چرا که خودروساز باید بیشتر در بخش طراحی و مهندسی پلتفرم‌ها و محصولات جدید سرمایه گذاری و تمرکز کرده و متناسب با نیاز خود، سفارش طراحی و مهندسی قطعات مورد نیاز را بدهند تا وقفه‌ای در چرخ تولید نیفتد و محصولات با کیفیت و قیمت مناسب به دست مشتریان برسد.

در خاتمه باید اذعان کرد که آن چه در ساپکو حائز اهمیت است، نیروی انسانی ماهر و متخصص است که به عنوان یک سرمایه عظیم می‌توان از نام برد که توان تحول در زنجیره تامین قطعات خودرو را دارند.

فارغ از طرح موضوع انحلال ساپکو، استفاده از ظرفیت منابع انسانی این شرکت می تواند اهداف آن در زمینه طراحی قطعه، افزایش کیفیت، مهندسی و… را برآورده کند و همچنین می‌تواند با مشارکت قطعه سازان در فرآیند تحقیق و توسعه و دستیابی به دانش فنی، طراحی و تولید قطعات خودروهای جدید را نیز به ثمر بنشانند و گام بزرگی در زمینه خودکفایی بردارند.