افزایش انفجاری تقاضای لیتیم فلز اساسی در تولید باتری

باتری های لیتیمی در بسیاری از دستگاه ها از جمله خودروهای برقی، تلفن‌همراه و ابزارهای الکترونیکی استفاده می‌شوند. بسیاری از تولیدکنندگان این وسایل از جمله چین تلاش می‌کنند تأمین این فلز اساسی برای خود را تضمین کنند.

شرکت«ایمِری» در فرانسه نیزدوشنبه ۲۴اکتبر(۲آبان) اعلام کرد قصد دارد بهره‌برداری از یک معدن لیتیم را در شهر«آلیه» در مرکز فرانسه تا سال ۲۰۲۷ (۱۴۰۶) آغاز کند.

سرمایه‌گذاری این شرکت حدود یک میلیارد یورو برآورد شده و پیش‌بینی می‌شود مدت ۲۵ سال از این معدن که ذخایر آن چشمگیر ارزیابی شده، استخراج صورت گیرد.

لیتیم فلزی قلیایی و پس از تصفیه و پالایش به رنگ‌سفید است.این فلز بیشتر و بهتر از سایر فلزات نیروی برق را در خود ذخیره می‌کند. از اینرو در خودروهای برقی مورد استفاده زیادی دارد.

از این فلز همچنین در تلفنهای همراه و باتری‌های قابل شارژ و سایر ابزارهای الکترونیکی نیز استفاده می‌شود. تولید لیتیم از دو منبع ممکن است.

استخراج از سنگ های معدنی لیتیم محتوی سیلیکوآلومینات لیتیم و یا ازخشک‌کردن آب شور دریاچه‌های نمکی واقع در منطقه «آلتیپلانو» واقع در رشته کوههای «آند و تبت». دریک طرح اروپایی بنام «اُژِلی» که دردسامبر سال ۲۰۲۱(۱۴۰۰) به پایان رسید لیتیم از کربنات لیتیم آبهای گرم زمین نیز استخراج شد.

قیمت لیتیم درحال حاضر که تقاضا برای آن بصورت انفجاری زیاد شده کیلویی ۷۰ یورو است.

این قیمت قبلا کیلویی ۱۸ تا ۲۰ یورو بود. اتحادیه اروپا برای سال ۲۰۳۵(۱۴۱۴) پیش‌بینی کرده‌است موتورهای گرمایشی را به‌منظور کاهش تولید گاز کربنیک کنار بگذارد.

از اینرو باید تعداد زیادی کارخانه تولید باتری خودروهای برقی را راه اندازی کند.

اما با کمبود جدی ماده اولیه آن یعنی لیتیم مواجه است. هدفِ رسیدن به نقطه صفر کربن در سال ۲۰۵۰(۱۴۲۹) برای اتحادیه اروپا تقاضا برای لیتیم را ۴۰ برابر کرده‌است.

بیشترین استفاده از این فلز درتولید باتری خودروهای برقی به‌عنوان مهمترین اقدام در مبارزه با آلودگی گازکربنیک است. میزان استفاده از لیتیم بیش از پیش در حال گسترش است. درسال ۲۰۰۸ (۱۳۸۷)به میزان۲۰درصد و در سال ۲۰۱۸(۱۳۹۷) به میزان ۵۸ درصد گزارش شده است.

از حیث وزنی استفاده ۲۱ هزار تنی این فلز درسال ۲۰۰۸(۱۳۸۷) به ۵۱ هزار تن در سال ۲۰۱۸(۱۳۹۷) رسیده است. یعنی ظرف یک دهه رشدی معادل ۱۴۲ درصد داشته است.

استرالیا با تولید ۴۳درصد لیتیم جهان اولین تولید کننده آن محسوب می‌شود. رتبه‌های بعدی به ترتیب از آن شیلی با ۲۶ درصد، چین با ۱۳ درصد آرژانتین با ۶درصد و آمریکا با ۱درصد است. در این خصوص پنج شرکت عمده چند ملیتی فعالیت می‌کنند.

سه تای آنها شیلیایی و آمریکایی و دو تای دیگرچینی هستند. شرکت «تیانکی» چین از معدن بزرگی در استرالیا مشغول استخراج لیتیم است.

استفاده مستقیم از لیتیم معدنی در صنعت شیشه و سرامیک است. اما برای استفاده در باتری باید در آن تغییراتی به وجود آورد.

چین دراین بخش ظرف چندسال گذشته سرمایه‌گذاری زیادی کرده‌است. اروپا نیز برای کاهش وابستگی خود به چین دراین زمینه در تلاش است. طرحی که دوشنبه ۲۴اکتبر (۲آبان) اعلام شد نشان از تلاش اروپا دراین امر است.

دراین طرح همچنین ایجاد یک کارخانه تصفیه موادمعدنی و تغییر شکل آنها به هیدروکسید لیتیم پیش‌بینی شده‌ است.

در آلمان، استرالیا و امریکا نیز چنین طرح هایی درحال راه‌اندازی هستند. در فرانسه سه معدن دارای قابلیت استخراج لیتیم تشخیص داده شده اند. مطالعات تکمیلی در این سه منطقه ادامه دارد.

هدف این مطالعات بررسی میزان لیتیم موجود دراین مناطق و کیفیت آنست.

علاوه بر این معادن، موضوع استخراج لیتیم بصورت مستقیم از آبهای گرم زمین در برخی نقاط دیگر از فرانسه نیز تحت بررسی قرار دارد.

این بخش هنوز عملیاتی نشده زیرا پایداری لیتیم استخراج شده بدین وسیله زیرسئوال است. از سوی دیگر موضوع مهم آثار زیست‌محیطی فرایند استخراج بطور کلی نیز مطرح است.

این فرایند به خودی‌خود به دلیل نیاز به احداث کارخانجات شیمیایی تصفیه و تغییرات برمواد استخراجی؛ زمینه‌های آلودگی آب‌وهوای منطقه را فراهم می‌کنند.

در برخی مناطق از جمله در صربستان بروز این قبیل مشکلات باعث توقف طرحهای استخراج لیتیم شده‌است. زیرا بسیاری از انجمنهای حفاظت از محیط زیست به این طرحها به دلیل آلایندگیشان اعتراض کرده‌اند.

منبع: روزنامه تریبیون