فرزین سوادکوهی
۲۰۰ مرکز انتقال نفت، تاسیسات و فشارشکن در حالی به صورت شبانه‌روزی به انتقال ایمن نفت‌خام از مبادی تولید به هشت پالایشگاه مهم کشور می‌پردازند که اگر چنین فعالیتی وجود نداشت اساسا صنعت نفت ایران مفهوم حقیقی خود را از دست می داد.
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران دریافت فرآورده‌های نفتی همچون بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و سوخت جت از پالایشگاه‌ها و مبادی واردات و انتقال آن‌ها به مخازن انبارهای متصل به خطوط لوله در سراسر کشور و تامین سوخت مایع برخی از نیروگاه‌ها، فرودگاه‌ها و بخشی از خوراک صنعت پتروشیمی و در مجموع کنترل شبکه‌ای را با کارکرد انتقال سالانه حدود ۱۳۰ میلیارد لیتر در سال را با ۱۲ منطقه عملیاتی و از طریق حدود ۱۴ هزار و پانصد کیلومتر خطوط لوله و ۲۹۶ ایستگاه مخابراتی و قریب به ۴ هزار کیلومتر شبکه فیبر نوری برعهده دارد.
کاری سترگ که عملا در گمنامی به تمام معنا به انجام می رسد چرا که بخش اعظم تلاش های این مجموعه عظیم در زیر خروارها خاک در جای جای کشور پهناور ما از نظرها پنهان می ماند.
بسیار قابل اشاره است که بدانیم نگهداری و بهره‌برداری پایدار، ایمن و اقتصادی از خطوط لوله، با پشتیبانی شبکه مخابرات صنعتی با ضریب اطمینان ۹۹/۹۹ درصد، جهت نیل به انجام این ماموریت خطیر شکل می گیرد.
دستیابی به جایگاه برترین شرکت در زمینه انتقال کلان، پایدار و مطمئن نفت خام و فرآورده های نفتی و ارائه خدمات مخابرات صنعتی در خاورمیانه چشم انداز اصلی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران را تشکیل می دهد.
جایگزینی خطوط لوله جدید با خطوط لوله فرسوده و قدیمی ، تغییر مسیر و یا ایمن سازی مسیر خطوط لوله در محدوده شهر ها و نیز حوضچه آبگیر شدهای آبی ، تعویض پوشش خطوط لوله، پیگرانی هوشمند خطوط و تنها بخشی از پروژه های توسعه ای خطوط لوله در مسیرهای گوناگون در صنعت نفت ایران است که شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در آن سابقه ای طولانی و کار نامه ای پربار برای خود بهم زده است.
اینک بعد از گذشت ده ها سال از فعالیت این مجموعه بزرگ صنعت نفت که افکار عمومی کمتر با آن آشناست شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران به به آن میزان بلوغی دست یافته است که در سال گذشته انتقال ۱۴۴ میلیون لیتر نفت خام و فرآورده به یک رکورد شکنی مثال زدنی تبدیل شده است.
پیرامون همین توانمندی، علی احمدی پور مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران طی یک نشست خبری گفت: سال گذشته با انتقال ۱۴۴میلیون لیتر نفت خام و فرآ رده رکورد انتقال را شکستیم و این در حالی بود که ظرفیت انتقال نفت خام به یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسید.
احمدی پور همچنین خاطرنشان کرد که بالغ بر ۶۳ تا ۶۴ درصد انتقال نفت و فرآورده از مسیر خطوط انجام می‌شود.
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در خصوص افزایش یک‌هزار کیلومتری طول خطوط لوله انتقال نفت و فرآورده‌های نفتی ایران گفت: بخشی از این مسیر، خط لوله بندرعباس به رفسنجان است که با یک سوم ظرفیت از دی‌ماه سال گذشته به مدار بهره‌برداری آمد و نقش زیادی را در مدیریت ناترازی سوخت در ماه‌های گذشته ایفا کرد.
وی افزود: خط لوله تبریز به ارومیه به طول ۲۲۰ کیلومتر آماده عملیات شده و تا پایان اردیبهشت‌ماه، می‌تواند به مدار بهره برداری وارد شود؛ همچنین خط لوله سبزآب به شازند به طول ۳۵۰ کیلومتر تا پایان شهریورماه به مدار بهره‌برداری وارد خواهد شد.
وی همچنین گفت: ما بر اساس برنامه‌ریزی ۴۵ همت بودجه نیاز داریم تا روی شبکه خطوط سرمایه گذاری صورت گیرد و نگرانی و دغدغه‌ها رفع شود و اکنون ۲۰ همت در اختیار داریم که نگهداشت، طرح توسعه، پیگرانی و ایمنی خطوط انجام شود.
سهم هدر رفت ناشی از تعرض‌ها به خطوط لوله، تنها ۵ میلیون لیتر در سال
احمدی‌پور سهم بالای تعرض به خطوط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی در قاچاق سوخت را تکذیب کرد و گفت: اگرچه افراد سوءاستفاده‌گر با ایجاد انشعاب غیرتخصصی و ناشیانه سعی بر تعرض به‌خطوط لوله را دارند و این اقدام باعث هدررفت فرآورده می‌شود، اما از ۱۴۴ میلیارد لیتر فرآورده نفتی انتقال یافته در طول سال، برآوردها نشان می‌دهد که سهم هدررفت ناشی از تعرض‌ها به خطوط لوله، تنها ۵ میلیون لیتر در سال است.
وی ادامه داد: یکی از پدیده‌های ناپسند تعرض به خطوط لوله و سرقت مواد نفتی است اقدامات مؤثری در این راستا انجام شده و در ۲۳۲ مرکز همکاران ما در حال پایش هستند و اگر اتفاقی بیفتد همکاران عملیاتی وارد عمل می‌شوند.
این مقام مسئول ادامه داد: عمده سرقت مواد نفتی در جنوب کشور به ویژه هرمزگان و خوزستان است که با اقداماتی که در این خصوص انجام شده است از ابتدای سال تا کنون تنها ۲ مورد در منطقه هرمزگان سرقت داشتیم در حالی که سال گذشته به‌طور میانگین هر سه روز یک‌بار تعرض اتفاق افتاده است.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه پیشنهادی مبنی بر انتقال نفت خام به قزاقستان از طریق نکا، ری و گوره و جاسک وجود داشت آیا به صورت جدی دنبال می‌شود گفت: این مسئله به امور بین‌الملل شرکت‌های ملی نفت مربوط می‌شود اما ما این ظرفیت را داریم که بتوانیم چنین پیشنهادی را اجرایی کنیم.
وی ادامه داد: خوشبختانه خط لوله گوره جاسک به طول هزار کیلومتر از ظرفیت بسیار خوبی ایجاد شده که نفت خام را از مناطق در واقع نفت‌خیز جنوب منتقل به منطقه جاسک منتقل می‌کند و خط ۳۲ اینچ نکا هم این ظرفیت را دارد که ما نفت خام رو بتوانیم از آسیای میانه تحویل بگیریم و در پالایشگاه تهران تحویل پالایشگاه دهیم.
وی اضافه کرد: در صورت تعریف مأموریت از سوی مراجع بالادستی، شرکت آمادگی دارد عملیات انتقال به کشورهای همجوار همچون عراق و افغانستان را انجام دهد. هم‌اکنون زیرساخت لازم برای سوآپ نفت خام یا انتقال فرآورده از شمال کشور وجود دارد.
به گفته وی در شمال کشور نیز فرآورده‌هایی که از بندر نوشهر وارد می‌شوند از طریق خطوط لوله به انبار نفت چالوس انتقال پیدا می‌کند و این شرکت آماده است در صورت اعلام نیاز و فراهم شدن شرایط، انتقال نفت خام و سوآپ به کشورهای همسایه را انجام دهد.
