انواع کوپلینگ صنعتی و کاربرد هریک
یکی از بهترین وسایل برای انتقال قدرت و گشتاور در صنعت، کوپلینگ صنعتی است که میتواند به خوبی مانع از ایجاد ناهمترازی محوری شود. کوپلینگ صنعتی دارای انواع مختلفی هستند که بسته به ساختار، در انتقال قدرت مکانیکی، انتقال گشتاور یا جبران ناهمترازی استفاده میشوند.
قیمت انواع کوپلینگ هم به دلیل همین تفاوت در ساختار و کاربرد، با هم متفاوت است.
انواع کوپلینگ صنعتی بر اساس کاربرد
بر اساس اینکه کوپلینگها چه کاربردی داشته و چه میزان گشتاور را میتوانند تحمل کنند، در دستههای زیر طبقه بندی میشوند:
۱. کوپلینگ دنده ای
کوپلینگ دنده ای یا Gear Coupling یکی از بهترین گزینهها برای جبران ناهمترازیهای محوری و زاویه ای است که دقت فوق العادهای دارد و میتواند در سرعتهای بالا هم امکان رسیدن به همترازی دلخواه را برای شما فراهم کند. این مدل از کوپلینگهای صنعتی در دستههای دندانه مستقیم، تاجدار با شعاع ثابت و تاجدار با شعاع متغیر طبقه بندی میشود. شما میتوانید از این مدل کوپلینگ در سرعتهایی تا ۶۵۰۰ دور بر دقیقه و برای توانهایی در حدود ۷۵ کیلووات استفاده کنید.
۲. کوپلینگ دیسکی یا فنری
یکی از انواع کوپلینگ صنعتی که برای گشتاورهای بالا مورد استفاده قرار میگیرد، کوپلینگ دیسکی یا فنری است که معمولا از فولاد ضدزنگ یا آلومینیوم ساخته میشود. دیسک کوپلینگ یا کوپلینگ طرح رادکس دارای دو فنر دیسکی است که با استفاده از یک اسپیسر مرکزی، ساندویچ شدهاند و میتوانند به خوبی ناهمترازی محوری یا زاویه ای را تحمل کنند. این مدل از کوپلینگهای صنعتی بیشتر برای استفاده در دمندهها، کمپرسورها و میکسرها مورداستفاده قرار میگیرند.
۳. کوپلینگ انگشتی یا میل پینی
کوپلینگ میل پینی یکی دیگر از انواع کوپلینگ صنعتی است که میتواند انواع ضربهها یا شوکهای وارده به موتور را خنثی کند و به این ترتیب در افزایش طول عمر موتور، نقش به سزایی داشته باشد. این مدل از کوپلینگها را میتوانید برای جبران اضافه بار شدید یا زمانی که نیاز به تحمل بازه دمایی گسترده است، مورداستفاده قرار دهید.
کوپلینگ انگشتی یا روپکس بیشتر در ساخت انواع کانوایرهای صنعتی، میکسرها، پمپها، تولید برق، صنایع فولاد و سیمان مورداستفاده قرار میگیرند. همچنین برای محیطهای انفجاری و شرایط عملیاتی سخت مانند صنایع فعال در زمینه نفت و گاز هم میتوان از این مدل کوپلینگها استفاده کرد.
۴. کوپلینگ زنجیره ای
کوپلینگ زنجیره ای یا chain coupling در زمانی استفاده میشود که دو شفت متحرک به هم وصل باشند؛ در نتیجه از ایجاد ساییدگی یا افزایش اصطکاک جلوگیری خواهد کرد و مانع از آسیب دیدن ماشین خواهد شد. این نوع از کوپلینگهای صنعتی در دو دسته غلتکی و پلاستیکی تولید میشوند.
۵. کوپلینگ فلنجی لبه دار
کوپلینگ فلنجی لبه دار بیشتر در سیستمهای لوله کشی تحت فشار مورداستفاده قرار میگیرند و میتواند با اتصال دو انتهای لوله، مانع از ایجاد نشتی یا افزایش فشار شوند. این مدل از کوپلینگها معمولا رزوه زیادی دارند و از آلیاژهای گرم یا فولاد ساخته میشوند. در نتیجه میتوانند تا حد زیادی سفت شوند و به این ترتیب از ایجاد نشتی جلوگیری کنند. انواع فلنج کوپلینگ لبه دار بسته به سایز لولهها، در اندازههایی با ۴، ۶ یا ۱۲ پیچ ساخته میشوند.
۶. کوپلینگ لقمه ای
از دیگر انواع کوپلینگ صنعتی میتوان به کوپلینگ لقمه ای KB اشاره کرد که حالتی انعطاف پذیر دارد و میتواند مانع از بالا رفتن حرارت در محورهای شفت شود. این مدل از کوپلینگها در سایز ۱۰ تا ۲۰۰ میلیمتر ساخته میشوند و دارای یک بازه انبساط طولی خوب هستند.
بیشترین کاربرد کوپلینگ لقمه ای KB مربوط به توربینهای بخار و کمپرسورها است؛ اما میتوان در صنایع مختلف دیگر مانند صنعت سیمان، تولید مواد شیمیایی، کاغذسازی، تصفیه فاضلاب، داروسازی، تولید برق و ساخت پلاستیک مورداستفاده قرار بگیرد.
۷. کوپلینگ اسپایدر یا خورشیدی
یکی از پرکاربردترین انواع کوپلینگ صنعتی که حالتی انعطاف پذیر دارد، به نام کوپلینگ اسپایدر یا خورشیدی شناخته میشود. این مدل که دارای نامهای دیگری مانند روتکس، jaw coupling، فکی یا Rubber است، معمولا با استفاده از TPU ساخته میشود. به همین دلیل میتواند بازه دمایی بسیار گستردهای از ۵۰ تا ۹۰ درجه سانتی گراد را تحمل کرده و با وجود داشتن ابعاد کم، گشتاورهای زیاد را انتقال دهد.
دندانههای انعطاف پذیری که در ساختار کوپلینگ خورشیدی به کار رفته است، میتوانند به خوبی تنشها را خنثی کرده و احتمال سایش را از بین ببرند. همچنین انعطاف پذیری این کوپلینگ صنعتی، باعث شده که قدرت تحمل بار آن افزایش پیدا کند و احتمال سایش هم پایین بیاید.
کاربردهای اصلی انواع کوپلینگ
در بخشهای قبلی تلاش کردیم تا کاربرد انواع کوپلینگ صنعتی را به طور جداگانه توضیح دهیم؛ اما باید بدانید که این قطعات صنعتی، به طور کلی با اهداف زیر به کار میروند:
۱. اصلاح ناهمترازی در محورها
در صورتی که محورهای شفتها از نظر زاویه ای یا شعاعی با هم تراز نباشند، میتوان از کوپلینگ برای اصلاح این مسئله استفاده کرد. به این ترتیب بسته به سایز شفت، باید کوپلینگ مناسب را انتخاب کنید و با توجه به نوع بارهای وارده، به سراغ نوع انعطاف پذیر یا صلب بروید.
۲. حفاظت از موتور در برابر اضافه بار
تراز نبودن شفتها باعث میشود که موتور در برابر اضافه بار آسیب پذیر شود؛ زیرا در حین حرکت، فشار بیشتری به آن وارد میشود و همین موضوع اصطکاک را تا حد زیادی افزایش خواهد داد. همچنین انواع کوپلینگ صنعتی میتوانند در زمان افزایش بیش از حد بار، مسیر انتقال آن را قطع کرده و به این ترتیب از آسیب دیدن سایر قطعات جلوگیری کنند.
۳. جلوگیری از افزایش حرارت موتور
همانطور که میدانیم قطعات مختلف دستگاه در حین کار داغ میشوند و حرارت زیادی تولید میکنند؛ کوپلینگ صنعتی میتواند با کنترل مسیر انتقال گشتاور، مانع از ایجاد انبساط حرارتی و انتقال گرما به دیگر قسمتها شود. به این ترتیب در سرعتهای بالا، مشکلی برای موتور دستگاه به وجود نمیآید.
۴. کاهش ارتعاشات ایجادشده
از دیگر کاربردهای کوپلینگ صنعتی میتوان به کاهش ارتعاشات اشاره کرد که دستگاه را در حین کار، در موقعیت اصلی حفظ خواهد کرد و مانع از وارد شدن آسیب به قطعات آن خواهد شد.