بانک صادرات ایران
درباره بانک صادرات ایران
تاریخچه بانکداری به شیوه نوین در ایران از اوایل سال ۱۳۰۰ هجری شمسی به دلیل ضرورت های اقتصادی و سیاسی آغاز شد اما از آنجایی که نخستین بانک های ایرانی تا حدودی با حمایت دولت و در راستای تحقق خواست و منافع حکومت شکل گرفته بودند کمتر به جلب رضایت آحاد مردم توجه داشتند از این رو به غیر از عدّه قلیلی که دارای مکنت و سرمایه زیادی بودند، اکثریت مردم ترجیح میدادند به جای پسانداز وجوه مازاد خود در بانک ها، به رغم وجود تمامی مخاطرات احتمالی پول های نقد خویش را در خانه نگهدارند. تاریخچه بانک صادرات ایران به طوری که براساس آمار منتشره در سال ۱۳۳۰ (هجری شمسی) «از کل اسکناس و مسکوکات منتشره ایران تنها حدود ۱۱ درصد آن در اختیار بانکها و ۸۹ درصد مابقی آن در پستو های منازل و صــندوقچه های شـخصی مردم و به عبارتی به صورت راکد و خارج از چرخه مالی و اقتصادی کشور نگهداری میشده است.
سرمایه اولیه بانک
بانک صادرات ایران به عنوان یک بانک خصوصی و بصورت سهامی عام با نام «بانک صادرات و معادن ایران» در ۱۵ شهریورماه سال ۱۳۳۱ طبق قوانین آن روزگار با سرمایه اولیه ۲۰ میلیون ریال که پرداخت نیمی از آن هم با تعهد پرداخت نیمی دیگر، قابل پذیرش اداره ثبت شرکتها با شماره ۳۸۳۳ تاسیس گردید. این سرمایه با خرید ۷۶ سهم توسط دو نفر از اعضای هیأت مؤسسین بانک و سرمایه گذاری بقیه اعضای هیأت مدیره تأمین گردید و سهامداران با واگذاری سفته به هیأت مدیره تعهد نمودند ۵۰ درصد بقیه تعهد خود را از محل سود سالیانه پرداخت نمایند. بنیانگذاران بانک صادرات ایران با درک صحیح شرایط حاکم بر آن زمان تلاش کردند با جذب حداکثر نقدینگی در دست مردم برای اولین بار در کشور بانکی براساس اصول مشتریمداری تأسیس و در ۲۲ آبان سال ۱۳۳۱ با ۱۳ نفر کارمند شروع به کار کرد درحالیکه خوشبین ترین افراد نیز با وجود بانکهای قدرتمند دولتی پیشرفت و موفقیت آن را پیشبینی نمیکردند. ارایه تسهیلات بانکی بهتر به مردم، ایجاد شبکه گسترده بانکی در سراسر کشور، جلب سرمایههای داخلی و پساندازهای هر چند کوچک، ایجاد فرصتهای سرمایهگذاری در کلیه فعالیتهای اقتصادی ازاهداف اولیه بانک صادرات بود.
شروع کار اولین شعبه
استقرار اولین شعبه در بازار تهران به عنوان مرکز معاملات و گردش پولی کشور بسیار مورد توجه مؤسسان بانک بود. به این ترتیب اولین شعبه بانک در ۲۲ آبان ۱۳۳۱ در یک ساختمان استیجاری به مساحت حدود ۲۰۰ متر مربع، با چند اتاق در طبقه دوم سرای بنایی بازار تهران واقع در کوچه تکیه دولت، کوی مرغیها آغاز به کار کرد. یکی از اولین اقدامات هیأت مدیره انجام تعمیرات و تغییرات در محل استقرار اولین شعبه بانک بود که با برداشتن دیوارهای بین سه اتاق از هفت اتاق، یک سالن معاملات به ابعاد ۱۲*۸ با پنج باجه برای دریافت و پرداخت، انتقالی چک های واگذاری و افتتاح حساب به وجود آمد و تعداد ۴ اتاق برای بایگانی و تدارکات (جهت لوازم ضروری و ملزومات و مطبوعات) و اتاق های مدیر عامل و هیأت مدیره در نظر گرفته شد و دقت به عمل آمد که ساختمان بانک جلوه بسیار آبرومندی داشته باشد. بعدها با بهتر شدن وضعیت اقتصادی بانک، محل مناسب تری برای شعبه بازار خریداری گردید و در آبان ۱۳۳۷ شعبه یک بازار به محل فعلی انتقال یافت.
آرم اولیه بانک
آرم اولیه بانک توسط مرحوم ادوارد ژوزف که عضو هیأت مدیره و اولین مدیر عامل بانک صادرات و معادن ایران بود پیشنهاد و تصویب گردید و آن تصویر یک اسب بالدار در نگین انگشتری کهنهاش بود که از یک مغازه عتیقه فروشی در خیابان ناصر خسروی تهران به مبلغ یک هزار ریال خریداری کرده بود و توجیه این بود که اسب سمبل سرعت و استقامت و نجابت است و بالهایش سمبل بلند پروازی و آغوش باز، ولی توجیه تاریخی اش آن است که این آرم مشابه مهر نقشین انوشیروان ساسانی پادشاه ایران باستان بود. این آرم پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استانی شدن بانک از سال ۱۳۵۸ تاکنون به سه طرح متفاوت تغییر نقش داده شد و آرم فعلی بانک که دو دست سکهای را در بر میگیرد، آرم مشخص بانک گردید.
اسامی اعضای هیأت مدیره و کارمندان اولیه
در انتخاب اعضای هیأت مدیره بانک ادوارد ژوزف، مهندس محمد علی مفرح و مهندس محمد بلور فروشان به سمت اعضای اصلی و علی اکبر فخرائی و مهندس مصطفی امیر معزی به سمت اعضای علیالبدل و مهندس ابوالفضل پاک و مهندس نصرت ا… رضائی به سمت بازرسان قانونی برگزیده شدند ولی مرحوم مهندس محمد علی مفرح چون سمت بازرس قانونی را در بانک بازرگانی ایران داشت از قبول عضویت هیأت مدیره خودداری کرد و آقای حسن ملک افضلی را به جای خود پیشنهاد نمود که مورد موافقت قرار گرفت. آقایان: سید رضا کسمائی،حبیب ا… خلیلیان ،فیضی، مصطفی بلورچی، جمشید بختیان، جلال الدین میر مطهری، جمشید نوبان، رهنمای چیت ساز، سید حسین دربندی، محمد علی اصفهانی، رضا و حسن سادات گوشه، دزفولی، عبدالوهابی، گلخو، کامیابی پور، ابوالقاسم رهبری، پطروسیان و میکائیلیان از کارمندان اولیه بانک صادرات و معادن ایران بودند.
عملکرد بانک در اولین سال ها
در فاصله ۱۵ شهریور تا ۲۲ آبان ماه ۱۳۳۱ مقدمات اجرایی کار از استخدام کارمند تا ارتباطات و هماهنگی با سایر بانکها فراهم شد. در روز افتتاح، مؤسسین و کارمندان بانک که ۲۵ نفر بودند به گرمی از مراجعین پذیرایی کردند و با دعوت از بازرگانان و صاحبان صنایع و اصناف بازار با وعده استفاده از اعتبارات کوتاه مدت با نرخ بهره و کارمزد کمتر، علاقه آنها را نسبت به انجام معاملات با بانک صادرات و معادن ایران جلب نمودند و با تلاشی پیگیر برای شناساندن بانک به مردم فعالیت کردند و در پایان همان سال آنچه که از ترازنامه بانک مشهود است، مجموع سپردههای مردم حدود ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار ریال و اعتبارات و تسهیلات اعطایی حدود ۶۷ میلیون ریال و مجموع داراییهای بانک ۴۴ میلیون و ۲۰۰ هزار ریال و سود ویژه بانک حدود ۷۰۰ هزار ریال بوده است. در حالیکه از سرمایه ۲۰ میلیونی آن فقط ۱۰ میلیون پرداخت شده بود. با این ترتیب پایههای بانک پیریزی و پس از آن آییننامههای معاملاتی، کارگزینی و غیره به تدریج تدوین شدند و برای مدیر عامل و اعضای هیأت مدیره بانک ،که تا پایان سال ۱۳۳۱ حقوق و دستمزدی دریافت نمیکردند، مبلغ ۵۰۰۰ ریال و ۳۰۰۰ ریال و برای کارمندان ۱۰۰۰ ریال تا ۲۰۰۰ ریال حقوق و مزایا پیشبینی گردید. در زمان مدیریت مرحوم ادوارد ژزف ۳ شعبه دیگر به ترتیب: شعبه سینا، فردوسی، خیام، درتاریخ های ۱۰دی ماه سال ۱۳۳۲ و ۷ فروردین ماه سال ۱۳۳۳ و ۱۰ اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۳ با مسئولیت آقایان حبیب ا… خلیلیان، جمشید بختیان و مصطفی بلورچی گشایش یافت.
انتخاب شعار مردمی و گسترش شعب
بانک صادرات ایران از بدو تأسیس، نوآوری در ارایه محصولات و خدمات بانکی و احترام به مشتریان و مراجعان را به عنوان اصل ثابت و جدایی ناپذیر لاینفک و با جامه عمل پوشاندن به شعارهای انتخابی خود یعنی «بانک صادرات ایران در خدمت مردم» و «حق با مشتری است(customer is the king)» توانست طی مدت کوتاهی حجم زیادی از نقدینگی کشور را جذب و مهمتر از آن مردم را با نظام بانکی آشنا و آشتی دهد. اولین شعبه خارج از کشور این بانک در سال ۱۳۴۰ در هامبورگ آلمان تأسیس و پس از آن شعب خارجی این بانک یکی پس از دیگری افتتاح شدند. هم اکنون بانک صادرات ایران مالکیت بانک مستقل دایر در خارج از کشور (بانک صادرات تاشکند، لندن PLC، فیوچر بانک بحرین و آرین بانک افغانستان) را در اختیار دارد و علاوه بر این، واحدهای بانکی متعلق به این بانک در اروپا و آسیا بیش از ۲۰ واحد است. بانک صادرات ایران در حال حاضر عنوان گستردهترین شبکه شعب بانکی ایران را با داشتن نزدیک به ۳۰۰۰ شعبه و واحد بانکی فعال در اختیار دارد. این بانک که از سال ۱۳۷۹ ارایه خدمات الکترونیکی (Online) را آغاز کرده، هم اکنون در زمینههای تعداد حسابهای الکترونیکی، تعداد دستگاههای خودپرداز و پایانه های فروش، تعداد کارتهای الکترونیکی صادره،تعداد کاربران همراه بانک در نظام بانکی کشور جایگاه ممتازی به خود اختصاص داده است.
خصوصی شدن دوباره بانک
بانک صادرات ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۵۸ در اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی، “ملی” اعلام گردید و پس از ۳۰ سال در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، در ۱۹ خردادماه سال ۱۳۸۸ به جرگه بانکهای خصوصی پیوست و با کد «وبصادر» در سازمان بورس و اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. خصوصی شدن و تغییر در مالکیت بانک به منزله نقطه عطفی در جایگاه حقوقی و مدیریتی بانک بوده و زمینه ساز تحولات اساسی در راستای چابک تر شدن، خلق ارزش افزوده و داشتن نقش مؤثرتر در اقتصاد ایران گردید. امروزه بانک معتبر و مردمی صادرات ایران به عنوان بزرگترین بانک خصوصی و بورسی کشور با بهرهمندی از بیش از ۶ دهه تجربه علاوه بر پایبندی کامل به اصول اولیه خود و اجرای دقیق بانکداری اسلامی میکوشد ضمن همسویی با بانکداری بینالمللی از طریق رعایت اصول مشتری مداری و ارایه خدمات مطلوب و نوین بانکی، سرآمدی خود را در بازار پر رقابت بانکی داخلی حفظ و ارتقا بخشد و افزون بر این رضایتمندی مردم را جلب و نقش مؤثری را در آبادانی، پیشرفت و توسعه میهن اسلامی ایفا نماید.