بانک مرکزی اروپا راه‌اندازی یوروی دیجیتالی را آغاز کرد

ترجمه: محمود نواب مطلق

پس از بانک‌های مرکزی چین، روسیه و امارات اکنون نوبت اروپاست تا برنامه پول مجازی خود را به جریان بیندازد. بانک مرکزی اروپا چهارشنبه ۱۴جولای ( ۲۳ تیر) آغاز برنامه آزمایشی دوساله خود را مبنی بر راه‌اندازی یوروی دیجیتالی اعلام کرد؛ برنامه آزمایشی « مهم» که مورد توجه آلمان و فرانسه قرار گرفته است. این برنامه پاسخی است به مجازی شدن روزافزون بسیاری از مبادلات پولی و همچنین افزایش فراوان رمزارزها در دوران کرونا.

 نه ماه پس از انتشار گزارش ابتدایی و مشاوره‌های  بسیار سرانجام چهارشنبه گذشته بر اساس اطلاعیه شورای حکام در فرانکفورت آلمان، اعلام شد بانک مرکزی اروپا مرحله آزمایشی یوروی دیجیتالی را آغاز می‌کند. هدف  برنامه عرضه «پولی مطمئن یا همان پول بانک مرکزی»  خواهد بود.

فابیو پانتا، از اعضای اجرایی بانک مرکزی اروپا، چهارشنبه اعلام کرد:« هدف ما این است که بتوانیم در پایان دو سال آینده، یوروی دیجیتالی را گسترش دهیم؛ البته ممکن است سه سال نیز طول بکشد.» بنابراین عملا یوروی دیجیتالی در سال‌های ۲۰۲۵ تا۲۰۲۶ عملیاتی خواهد شد.

چرا یوروی مجازی؟

پرداخت‌های مجازی با شیوع همه‌گیری کرونا گسترش روزافزونی یافته است؛ به همین دلیل فیس‌بوک در سال ۲۰۱۹ برنامه پول مجازی خود را که امروزه رمز‌ارز نامیده می‌شود، راه‌اندازی کرد. بانک مرکزی اروپا نیز با توجه به این امر و از ترس اینکه مبادا ارز مجازی صرفا در انحصار بخش خصوصی یا ارزهای خارجی بماند اقدام به راه‌اندازی برنامه ارز مجازی خود کرده است.

پانتا با تأکید بر استقلال اروپا در دوران یوروی دیجتالی اعلام کرد: «پول بانک مرکزی اروپا همچنان محورنظام پرداخت‌ها باقی خواهد ماند.»

بسیار از کشورها از جمله چین و ایالات متحده آمریکا نیز در زمینه انتشار رمزارزهای خود تلاش می‌کنند. پکن از ماه مارس ( فرودین) پرداخت ارز‌دیجیتالی خود (یوآن دیجیتالی) را از طریق تلفن همراه آزمایش کرده است تا بتواند از آن به عنوان ارز مرجع بین‌المللی در رقابت با دلار در تبادلات استفاده کند.

براساس تحلیل آنو کوآناتان، اقتصاددان مؤسسه روسو، استفاده کمتر از پول نقد و گسترش روزافزون فناوری‌های نو در امور دیجیتالی منجر به به وجود آمدن بلاک‌چین  و رمزارزهای بیت‌کوین شده است؛ از این رو بانک‌های مرکزی نمی‌توانند در قبال این تحولات بی‌توجه بمانند.

به دست آوردن منابع مالی، مدیریت آنها و تبدیلشان به کالا و سرمایه، فروششان و همچنین  نیاز به تبدیل آن به سایر  ارزها، هر یک هم از نظر زمانی و هم از نظر مالی هزینه‌های زیادی برای مؤسسات تجاری دارد. در این میان استفاده از پول مجازی به نحو قابل توجهی از همه این موارد می‌کاهد. از طرف دیگر این اقدام بسیاری از اعمال غیر قانونی از جمله پولشویی و تخلف‌های مربوط به مالیات بر ارزش افزوده را از بین می برد.

چه منافعی برای مصرف کنندگان دارد؟

 براساس تحلیل کوآناتان، هر مصرف‌کننده‌ای مستقیما یک حساب بانکی در بانک مرکزی اروپا خواهد داشت و با استفاده از یوروی مجازی هزینه‌های مبادلات تجاری نیزکاهش خواهد یافت که منفعت مسلمی را نصیب بنگاه‌های تجاری خواهد کرد.

یوروی دیجیتالی این امکان را برای بنگاه‌های تجاری و دست اندرکاران آن فراهم می‌کند که بتوانند مستقیما از این ارز دیجیتالی در بانک‌های تجاری یا کارگزاری‌های مالی استفاده کنند. این ارز دیجیتالی در مقابل هر گونه مخاطره و ضرر ضمانت می‌شود و این در حالیست که اکنون برنامه ضمانت سپرده‌ها در اروپا در بن‌بست قرار دارد.

انستیتو فرانکفورت این اطمینان را به همه می‌دهد که بانک مرکزی اروپا تضمین می‌کند که همه بتوانند استفاده‌ای مطمئن و امن و همیشه قابل دسترس از یوروی دیجیتالی در معاملات خود داشته باشند، مانند خرید برخط از یک سوپرمارکت با تلفن همراه یا با استفاده از یک کارت اعتباری. همچنین کاربران می توانند تبادلات بین بانکی خود در اروپا را نیز با هزینه‌هایی کاهش‌یافته با کارت اعتباری بانک مرکزی اروپا انجام دهند.

چه تفاوتی با رمزارزها دارد؟

رمزارزی چون بیت‌کوین وسیله پرداخت رسمی نیست حساب‌های آن دولتی نیست، بخش خصوصی آنها را اداره می‌کند و  شبکه‌هایی رایانه‌ای آنها را کنترل می‌کند؛ بنابراین انتشار بیت‌کوین‌های جدید کاملا رایانه‌ای‌ست و نه براساس سیاست‌های پولی معتبر.

بر اساس تحلیل اقتصاددان مؤسسه روسو، مخاطرات فراوانی در بهره‌مندی از رمزارزی چون بیت‌کوین وجود دارد و این باعث شده است تا بانک‌های مرکزی وارد میدان شوند و در این خصوص کاری کنند. در  حالی که نظام بانکی کاملا حساب‌شده و منظم است، هر کاربری می‌تواند ارز رمزنگاری‌شده منتشر کند بدون آنکه واقعا پشتوانه نقدینگی در ارزهای سنتی داشته باشد.

این وضع منجر به ضررهای هنگفتی برای صاحبان این رمزارزها خواهد شد، اگر به عنوان مثال این رمز ارزها مورد حمله مجازی قرار گیرند یا اینکه اگر یکی از این طرف‌های درگیر با رمزارزها بخواهد ارز مجازی خود را به دلار یا یورو تبدیل کند و توانایی این تبدیل برای او وجود نداشته باشد.