اقتصاد کلانبازارها و خدمات مالیبانک و بیمهروزنامه
توقف نمادها؛ رویه تاریخ مصرف‌گذشته بورس ایران
به گفته کارشناس بازار سرمایه، امروزه هر بازار را با سه مشخصه پیوستگی قیمت، زمان و اطلاعات می‌سنجند
مسعود وطنخواه
عصر اقتصاد: توقف نمادها در بازار بورس کشور ما به دلیل تغییر قیمت، آن‌قدر پدیده منحصر به فردی است که حتی نمونه این رفتار در بازارهای دیگر هم مشاهده نمی‌شود و حتی به طنز شبیه است؛ فرض کنید شما برای تهیه سیمان، آهن یا سایر نیازها به فروشنده مراجعه کنید و فروشنده به شما بگوید که به دلیل تغییرات قیمت تا اطلاع ثانوی عرضه کالا مدنظر شما مقدور نیست، اما متاسفانه پدیده توقف نمادها با وجود ناکارایی فراوان در معاملات بورس ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مولود نامبارک پس از کش‌وقوس‌های فراوان تغییرات قیمتی در دوران ریاست شاپور محمدی بر سازمان بورس به دنیا آمد، بیشترکارشناسان و فعالان بازار سرمایه بر ناقص‌الخلقه بودن و نارکارآمدی آن اذعان دارند.
جعفر عزیزی، کارشناس بازار سرمایه، با انتقاد از قانون توقف نمادها در مورد ویژگی‌های بازار خوب به «عصر اقتصاد» می‌گوید: امروزه هر بازار را با سه مشخصه پیوستگی قیمت، زمان و اطلاعات می‌سنجند؛ بنابراین «پیوستگی اطلاعات» (Continuous information) یکی از نیازهای مبرم بورس است.
به گفته وی، پیوستگی قیمت (دامنه باز قیمت)، پیوستگی زمان (۲۴ ساعته‌شدن معاملات) و پیوستگی اطلاعات در واقع بیان‌کننده اطلاع‌رسانی آنلاین است.
این فعال بازار سرمایه ادامه می‌دهد: توقف نمادها با هدف شفاف‌سازی نزد سرمایه‌گذاران در حالی صورت می‌گیرد که تنها گروه خاصی به سامانه «تدان» دسترسی دارند و چه‌بسا گروهی که دسترسی به این سامانه دارند تا قبل از بسته‌شدن نماد شاید از تغییرات قیمتی هم خبر نداشته باشند.
سامانه «تدان»، مخفف عبارت «تحلیل داده‌های ناشران» به آدرس www.tedan.ir از زیرمجموعه‌های سایت کدال www.codal.ir است که مأموریت آن، دریافت گزارش‌های تحلیلی از مشاوران و تحلیل‌گران، همچنین دریافت پرسش‌های تحلیل‌گران از ناشران در راستای برگزاری کنفرانس خبری است.
وزارت اقتصاد به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه، در راستای گسترش شفافیت و هوشمندی بازار سرمایه و توجه به حوزه تحلیل، این درگاه را در تاریخ ۲۸خرداد ۱۳۹۴ به منظور ارائه تحلیل‌های مناسب و قابل اعتماد بر روی اطلاعیه‌های سامانه کدال راه‌اندازی کرد. از این رو مراجعه‌کنندگان به سامانه کدال، در مقابل نام هر نماد که گزارشی از آن منتشر شده است، آیکون جدیدی می‌بینند که صرفا نتایج پاسخگویی به سوالات در آن نشان داده می‌شود اما سرمایه‌گذاران مستقیما نمی‌توانند سوالات خود را مطرح کنند.
عزیزی این پرسش را مطرح می‌کند که اگر هدف شفاف‌سازی برای عموم است چرا باید گروه عمده فعالان بازار سرمایه یا دسترسی مستقیم نداشته باشند یا محروم باشند؟
وی می‌افزاید: نیاز بورس ما برای حرکت به سوی اطلاع‌رسانی لحظه‌ای است و تاریخ مصرف توقف نمادها یا اقتضایی رفتارکردن ناظر بازار گذشته است.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: ارائه گزارش‌های سه‌ماهه و شش‌ماهه حسابرسی، جوابگوی نیاز فعالان بازار سرمایه نیست و این رویه قدیمی سازوکاری مربوط به چند دهه قبل است که زیرساخت‌ها نظیر امروز پیشرفت نکرده بود.
عزیزی در پاسخ به منتقدان اطلاع‌رسانی آنلاین به بهانه هزینه‌هایی که به شرکت‌ها تحمیل می‌کند، با یادآوری درآمد بالای شرکت‌های بورسی ادامه داد: اکنون شرکت‌هایی در بازار سرمایه حضور دارند که سالانه ۳۰هزار میلیارد، ماهانه ۲هزار و ۵۰۰میلیارد و روزانه ۱۰۰میلیارد تومانی سود دارند.
به گفته وی، این در حالی است که هزینه‌های حسابرس مقیم حتی شرکت‌های بین‌المللی نظیر «KPMG» کمتر از ۵میلیون دلار در سال است.موسسه بین المللی KPMG یک شبکه خدمات حرفه‌ای چندملیتی و یکی از سازمان‌های حسابداری بزرگ جهان است. KPMG که دفتر مرکزی آن در هلند مستقر است، شبکه‌ای از شرکت‌ها در ۱۴۷ کشور جهان است که با بیش از ۲۱۹هزار کارمند در زمینه ارائه سه خدمت: حسابرسی مالی ، مالیاتی و مشاوره فعالیت می‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه تاکید می‌کند: توقف نمادها و بسته‌بودن حتی چند ساعت سبب کاهش نقدینگی فعالان بازار سرمایه می‌شود.
به گفته عزیزی، در بازار سرمایه ایران به ارزش زمانی اطلاعات در بورس توجهی نمی‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه در پایان یادآورشد که کمبود‌های زیرساختی نظیر کمبود شرکت‌های حسابرسی و نیروهای متخصص را می‌توان با صدور مجوزهای جدید و آموزش تامین کرد.
