جای خالی برنامه مدون برای مدیریت پاندمی در دولت آینده؛ نامزدها درباره کرونا چه گفته‌اند؟
با گذشت بیش از ده روز از اوج گرفتن تبلیغات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و پایان مناظره‌های تلویزیونی، هنوز برنامه مشخصی برای مدیریت بحران کرونا از سوی آنان ارائه نشده یا در فضای رسانه‌ای مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است و بیشتر مطالب ارائه شده در این‌باره اظهارنظرهای انتقادی از وضعیت موجود و یا تاکید دوباره بر لزوم واکسیناسیون عمومی بوده است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا، بحران پاندمی در ایران و در همه کشورهای جهان مهمترین بحران پیش رو است.این بیماری همچنان روزانه جان تعداد زیادی از هموطنان ما را می‌گیرد و بسیاری از کسب‌وکارها تحت تاثیر شیوع این بیماری آسیب‌های جدی دیده‌اند.
دولت از زمان شیوع کرونا با ایجاد محدودیت‌های سیال در روند فعالیت‌های بازارها از یک سو تلاش کرد تا تجمعات کاهش پیدا کند و زنجیره انتقال کرونا منقطع شود و از سوی دیگر با انعطاف‌پذیری در بازگشایی‌ها تلاش کرد تا درآمد کاسبان و فعالان بازار از میان نرود. همچنین دراین بین بیش از ۷۷ هزار میلیارد تومان اعتبارات ویژه کرونایی به شکل‌های مختلف از جمله وام‌های ارزان قیمت کرونایی به کسب‌وکارها، خانوارها، مستاجرها، نهادهای درمانی و … پرداخت شد و همچنین بازپرداخت بسیاری از بدهی‌ها و تعهدهای مالی کاسبان بازار و آسیب دیدگان از کرونا امهال و تسهیل شد.
حمایت‌های کرونایی البته در شرایطی اتفاق افتاد که با توجه به تحریم‌های گسترده مالی، دست دولت را برای حمایت‌های بیشتر بسته بود. با این حال بسیاری از منتقدان دولت از جمله نامزدهای کنونی انتخابات و همچنین گروه‌های حامی آنان برنامه دولت در حمایت از آسیب دیدگان کرونا را مورد انتقاد قرار دادند. البته همچنان منتقدان دولت برنامه مشخص و مدونی برای عبور از کرونا و مدیریت آثار چندجانبه آن ارائه نکرده‌اند.
با ورود جهان به دومین سال همه‌گیری کرونا از چند ماه پیش، اقتصاد کشورها هنوز هم شدیداً تحت تأثیر این بحران عظیم قرار دارد و موضوع مدیریت این بیماری این روزها از تعیین‌کننده‌ترین اهرم‌ها در سرنوشت رقابت‌های سیاسی در جهان است.
گلایه‌ها در مناظره‌ها
در روزهای ثبت نام انتخابات کاندیداها، تقریبا تمام چهره‌های شاخص سیاسی داوطلب، در یک سخنرانی نسبتا جامع، اهداف و برنامه‌های کلی خود از ورود به کارزار ریاست جمهوری را بیان کردند. اما به جز اسحاق جهانگیری که اشاره گذرایی به بحران کووید ۱۹ کرد و البته متعاقبا البته احراز صلاحیت نشد، تقریبا هیچ یک از نامزدهای بالقوه انتخابات سیزدهم درباره موضوع کرونا و برنامه‌های واکسیناسیون سخنی نگفتند.
با اعلام نام تایید صلاحیت شدگان و آغاز تبلیغات نامزدها نیز مشخصا سخنی از مدیریت کرونا و برنامه نامزدها به میان نیامده است. در مناظره‌های تلویزیونی هم که در سه دوره و هر دوره به مدت سه ساعت برگزار شده ، برنامه مدونی ارائه نشده است. انتقادها از بی توجهی نامزدها به موضوع کرونا در دو مناظره نخست، باعث شد تا برخی از نامزدها در دور سوم مناظره‌ها، اظهار نظرهای بیشتری درباره کرونا داشته باشند.
امیرحسین قاضی‌زاده، محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی در مناظره دوم که روز سه شنبه ۱۸خرداد برگزار شد، درباره واکسیناسیون کرونا در کشور نظراتی را اظهار کردند.
مهرعلیزاده با بیان اینکه در زمینه مقابله با کرونا متاسفانه دولت خیلی کوتاهی کرده است، خاطر نشان کرد: «وزیر محترم باید به موقع عمل و واکسن وارد و بخش خصوصی را فعال می‌کرد؛ چندین شرکت خصوصی داریم که می‌توانند بدون انتقال ارز واکسن وارد کنند.
قیمت واکسن کرونا از دو الی ده دلار است که با قیمت آزاد می‌شود ۲۰۰ هزار تومان؛ بارها گفتم که اگر وزارت بهداشت از مافیا بازی‌ها دست برمی‌داشت و اجازه می‌داد حتی به قیمت آزاد واکسن وارد شود، امروز مردم واکسینه شده بودند و اینگونه نبود که وزیر بهداشت با پزشکان و پرستاران با شعر و شاعری برخورد کند و با قسم خوردن به حضرت عباس (ع)کار را تمام کند.
برنامه من این است که اگر رئیس جمهور شدم در عرض ۳ ماه همه مردم ایران را واکسینه می‌کنم؛ بخش خصوصی می‌تواند واکسن وارد کند و ما مردم را واکسینه کنیم. من همچنین درباره مهارت افزایی جوانان و همچنین وضعیت بازنشستگان هم برنامه‌هایی دارم.»
همتی هم در بخشی از سخنانش گفت : «جوانان تحصیلکرده بیکار به خاطر رشد منفی تولید و بعد به خاطر شیوع کرونا این وضعیت بیکاری را دارند که باید در دولت آینده این موضوع مورد توجه قرار گیرد و امر کاهش شیوع کرونا با واکسیناسیون حل شود»
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نیز با انتقاد از وضعیت واکسیناسیون کرونا در کشور، گفت: « صداوسیما از کشورهایی که وضعیت بدی دارند گزارش می دهد اما از کره جنوبی و چین و ویتنام نمی گوید که کرونا را بدون واکسیناسیون کنترل کرده. رمز موفقیت آن ها یک مدیریت مقتدر است. شخصی در کلاب هاوس گفت ۱۸ میلیون واکسن می توانستم بیاورم اما دولت همراهی نکرده است. این خیلی حرف سنگینی است که ما امکان وارد کردن واکسن را داشته ایم اما چنین کاری نکرده ایم.» این در حالی است که زهرا شیخی رئیس ستاد قاضی‌زاده هاشمی قبلا در مخالفت با واکسیناسیون در کشور، گفته‌بود که «سازمان بهداشت جهانی با واکسیناسیون کرونا می‌خواهد ۱۵درصد جمعیت را کم کند».
محسن رضایی هم در بخشی از سخنانش گفت: «آیا می شود تورم را کاهش داد و کرونا را مهار کرد و ارزش پول ملی را حفظ کرد؟ بله. ملت های دیگر این کار را کردند، چطور ما نمی توانیم این کار را کنیم؟ بحث ما نمی توانیم چند سال گذشته آمده و نسل جوان ما را هم تحت تاثیر قرار داده، آنهایی که با دست خالی کارهای بزرگ را پیش می بردند، آنها را هم به حاشیه برده است. معتقدم امید دیدنی و گفتنی است و ان شاءالله سال ۱۴۰۰ سال گشایش خواهد بود.»
انتقاد کاربران شبکه های اجتماعی از شعارهای نامزدها درباره کرونا و عدم ارائه برنامه روش‌مند براری مهار کرونا، تاحدی رویکرد نامزدها را برای اظهار نظر درباره کرونا در مناظره سوم تغییر داد.
قاضی زاده همچنین در مناظره سوم اعلام کرد: «بحث کرونا و واکسیناسیون را تا ۲۲ بهمن به اتمام خواهیم رساند. بر اساس برنامه دولتی افراد بالای ۷۰ سال فرانشیز کاملاً رایگان دریافت خواهند کرد، همچنین نظام جامع شفافیت را در دولت مستقر خواهیم کرد.»
همچنین ابراهیم رییسی نیز در سومین دوره از مناظره‌ها اشاره گذرایی به موضوع کرونا کرد و گفت: «ما در نظام سلامت دو مشکل داریم. علی رغم زحمات بسیاری که در این زمینه کشیده شد و باید به زحمات کادر درمان و وزارت بهداشت ارج نهاد، اما مردم و کسب و کارها دچار آسیب شدند و مشکلات اقتصادی جدی به کشور وارد شد. ما در نظام سلامت با مشکل تعارض منافع روبرو هستیم.
تعارض منافع تصمیم گیری را سخت می‌کند. در حوزه سلامت به نظر من باید منافع را کنار گذاشت. کسب و کارها و مستاجر ها بسیار آسیب دیدند ما باید در پساکرونا کاری کنیم تا مردم احساس کنند فکر اساسی برای آسیب دیدگان کسب و کار دیده شده است نه اینکه بگوییم در یک مقطع این قدر وام می‌دهیم. این مشکل در کشور معضل ایجاد کرده و مردم را در زمینه کسب و کار با معضل مواجه کرده است.
مطلب دیگر این است که در ارتباط با کرونا علی رغم همه زحمات کشیده شده، معتقدم هم در حوزه جلوگیری از زیان و خسارت مردم هم حوزه درمان جای بررسی جدی وجود دارد. سازمان بازرسی هم در حوزه بهداشت و درمان و هم آسیب‌های وارده به بخش‌های مختلف بررسی‌های جدی انجام داده است. ما در برخی موارد واقعاً با برخی بی تدبیری‌ها مواجه هستیم که اگر نبودند خسارت مردم بسیار کمتر بود.»
اظهار نظرها در فضای غیررسمی
در توییتر که در این دوره به یکی از اصلی‌ترین عرصه‌های اظهارنظر هفت نامزد ریاست جمهوری و فضای حمله آنها به یکدیگر بدل شده است، باز هم اثری از توضیح برنامه‌شان درباره کرونا نیست.
در این میان عبدالناصر همتی در توییتر از این که در مناظره تلویزیونی پرسشی درباره کرونا نشده، اظهار تأسف کرد و نوشت:«تاسف‌آور است که در ساختار بد و پرسش‌های شانسی مناظره، کسی نپرسید برنامه نامزدها درباره دو مساله مهم چیست». او این دو مسئله را «اثر شدیدترین جنگ تحریمی تاریخ جهان بر اقتصاد ایران» و «اثر کرونا که ده‌ها هزار نفر از هم‌وطنان‌مان را از ما گرفته است» اعلام کرد.
با این حال برخی کاربران در زیر همین پست به همتی یادآوری کرده‌اند که او در مدت حضور خود در مناظره برای پرداختن به این موضوع زمان داشته، اما ترجیح داده از وقت خود برای نقد دیگر رقبایش استفاده کند.
محسن مهرعلیزاده نیز پس از تأیید صلاحیتش با اشاره‌ای گذرا به برنامه‌اش برای «اصلاح» مدیریت بحران کرونا در توییتر نوشت:«مدیریت کرونا تاکنون یک فاجعه تمام عیار بوده است، بنده به همه قربانیان کرونا تسلیت می‌گویم، بحران‌ها فرصتی برای اصلاحات هستند، رفع تعارض منافع و کنار گذاشتن تزهای غیرعلمی مثل ایمنی گله‌ای و… برنامه سریع بنده است.»
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی پیش از اعلام فهرست نامزدهای تأییدصلاحیت شده، درباره کرونا در توییتر نوشته بود:«کرونا فقط عارضه ویروسی نیست، بیماری مدیریتی در ایران است که ماه‌هاست گریبان مردم را گرفته و آسیب‌های اجتماعی و روانی که تحمیل شده کمتر از تلفات انسانی آن نبوده است. وقتی رییس جمهور شدم نظام مدیریت کرونا و واکسن را به نفع مردم تغییر خواهم داد.»
سعید جلیلی، دیگر نامزد این دورهاز انتخابات درباره واکسن کرونا گفته است که ایران می‌تواند واکسن‌های تولیدی خود را به سایر کشورها از جمله اروپا صادر کند.در مطلب نسبتا بلندی که در پایگاه اطلاع‌رسانی جلیلی درباره نظام سلامت نوشته شده، تنها این جمله درباره کرونا آمده است:«در حال حاضر برخی کشورهای اروپایی از ایران واردات دارو دارند. ما در زمینه تولید واکسن اگر بتوانیم به حد مطلوب تامین نیاز داخلی برسیم، به دلیل آنکه جز چند کشور تولیدکننده هستیم، می‌توانیم فرصت بسیار مناسبی برای صادرات واکسن کرونا داشته باشیم.»
پاسخ به اظهارنظرها
پس از انتشار برخی اظهارنظرها و توئیت‌ها، واکنش‌هایی از سوی مسئولان و البته کاربران شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت نسبت به ادعای دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری درباره واکسن کرونا واکنش نشان داد و گفت: «اظهار فضل نمایشی برای ۴ تا رأیی که قطعا حاصل نخواهد شد و وعده و وعید پوشالی ناشی از عدم شناخت، دردی را دوا نخواهد کرد. کرونا و واکسن که هیچ، این بزرگواران اگر می‌توانند همین دو سه هفته ستاد انتخاباتی خودشون رو اداره کنند، واردات واکسن تقلبی و آمار کرونا بماند برای بعد!»
او همچنین در توئیت دیگری نوشت: استحضار دارید جایی واکسن کرونا ده تا و صدتا و هزارتا نمی‌فروشد مگر در بازار سیاه و واکسن فیک و مافیای قاچاق!برای روشن شدن مطلب، منتظر می‌مانیم نامزد مدعی فهرست مدعیان واردات واکسن مورد نظر خود، مستندات اصالت کالای ادعایی و پروفرم‌ها را ارائه کنند.
غیر از این وزارت بهداشت نیز با انتشار یک بیانیه در پاسخی رسمی به اظهار نظر برخی نامزدها نوشت: « پیرامون ادعاهایی در مورد واردات واکسن و مشارکت بخش خصوصی هم می‌دانند که بیش از ۳۸ مجوز برای شرکت‌های بخش خصوصی صادر شده است و البته تاکنون به ثمر ننشسته، واقعیت‌های بازار جهانی واکسن نیز مشخص است چنان‌که برای آن سه ماهی که نامزد محترم وعده دادند، هم ریل گذاری شده است، لذا روغن ریخته را نذر امامزاده می‌کنند.
از ۱۸ میلیون دز واکسن در مردادماه گذشته صحبت می‌کنند در حالی‌که کشور سازنده مورد ادعا تا آبان ماه حتی یک میلیون دز واکسن نداشته است. در حالی که نزدیکترین افراد و افکار به ایشان تا دیروز خرید واکسن را همگامی با توطئه جهانی علیه جمعیت مردمان اعلام می‌کردند، اما جور دیگر وانمود می‌کنند.»
