نخبگان ایران به عنوان سرمایه‌های انسانی و گره‌گشای موانع، همواره از مهمترین موضوعات مورد توجه دلسوزان کشور به ویژه رهبر معظم انقلاب بوده است با توجه به بمباران القائات منفی و یاس آور سال‌های اخیر علیه کشور؛ رهنمودهای ایشان درباره تهدیدات و ظرفیت‌های نخبگی باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
به گزارش ایرنا، نخبگان و استعدادهای برتر کشور روز گذشته مهمان رهبر معظم انقلاب بودند تا هم آنها درباره مهمترین مشکلات خود و کشور با رهبری سخن گویند و هم رهبر انقلاب درباره فرصت‌های نخبگی در کشور و تهدیداتی که می‌تواند آینده این استعدادهای برتر و نیز کشور را تحت تاثیر قرار دهد؛ رهنمودهایی را ارائه کنند. تاکید بر گره‌گشایی از مشکلات کشور و یافتن راه حل‌های علمی برای مشکلات مختلف به کمک نخبگان داخلی از مهمترین این رهنمودها بود.
یادآوری جنگ نرمی که با هدف تحقیر ملت ایران آغاز شده و شدت یافته است، هم از دیگر محورهایی بود که رهبری درباره آن هم به خود نخبگان و هم مسوولان هشدار دادند. تمرکز بر مفهوم مسئله محوری از سوی نخبگان و نیز مسوولان هم از نکات مهمی بود که رهبری آن را مورد توجه قرار دادند. رهبر معظم انقلاب در ارزیابی موانع توسعه فرهنگی کشور؛ ناامیدی، بی حوصلگی و بی آیندگی را از مهمترین این موانع دانستند.
حل مشکلات تمرکز و احساس مسولیت نخبگان را می‌طلبد
جمهوری اسلامی ایران در شرایط کنونی و در عرصه‌های مختلف و حوزه‌های گوناگون؛ چالش‌هایی را تجربه می‌کند که مرور تلاش‌های انجام شده برای رفع این چالش‌ها، حکایت از آن دارد که بهترین و بنیادی‌ترین روش رفع آن، اتکا به توان داخلی و تکیه بر استعداد ایرانی است.
رهبر معظم انقلاب در دیدار خود با نخبگان ضمن یادآوری این موضوع از آنها خواستند تا درباره مشکلات موجود در کشور احساس مسولیت داشته و در مسیر رفع آنها با حداکثر توان خود تلاش کنند. ایشان در این زمینه با تاکید بر لزوم تمرکز جامعه علمی و نخبگان برای یافتن راه‌حل‌های علمی مشکلات مختلف افزودند: «هم مسوولان باید به وظایف خود درباره نخبگان عمل کنند، هم جوان نخبه باید در قبال مسائل کشور احساس مسولیت کند و ضمن مبارزه با موانع و پذیرش برخی سختی‌های گاه اجتناب‌ناپذیر، اجازه ندهد نامهربانی‌هایی که در برخی دستگاه ها به نخبگان می‌شود، او را از ادامه راه و تلاش و احساس مسئولیت باز دارد.»
احساس مسولیت دربرابر مشکلات کشور گرچه از سوی تک تک ایرانیان، نیاز امروز کشور است اما نخبگان و استعدادهای برتر فکری می توانند در این زمینه پیشگام دیگر گروه‌ها و اقشار باشند. در صورت وجود چنین احساس مسولیتی، تمرکز و توان این نخبگان در مسیر حل مسائل متمرکز شده و از یک بستر رفع چالش‌های و بهبود شرایط را به وجود می‌آورد و از سوی دیگر به جوانان نخبه، اعتماد و امید به فردای کشور را می دهد.
هدف جنگ نرم القای ناتوانی ملتها است
ظهور استعمار نوین در قرن بیست و یکم؛ تنها محدود به حضور فیزیکی در یک سرزمین و بهره برداری و غارت منابع آن سرزمین نیست و این مفهوم؛ در سده اخیر، جلوه‌های جدیدی یافته و از راه‌های متنوع‌تری، ابتدا ذهن و فکر ملتی را به انقیاد گرفته و سپس منابع طبیعی و مواهب خدادادی آنها را غارت می‌کنند. در این جنگ نرم مهمترین سلاح؛ بمباران یاس و ناامیدی فکر و روان یک ملت است و وقتی مردمان کشوری به هر دلیلی در سرزمین خود نتوانند آینده را ترسیم و تصور کنند؛ برای حراست از داشته‌های آن جغرافیا نیز تلاشی انجام نخواهند داد.
به همین دلیل است که رهبر معظم انقلاب، گام ابتدایی در غارت ملتی را غافل ساختن آن ملت از توانایی های خود توصیف می کنند. فرمانده کل قوا در دیدار با نخبگان، غفلت و غارت را دو هدف مکمّل استعمارگران از القای ناتوانی در ملتها برشمردند و افزودند: «وقتی ملتی از توانایی‌های خود غفلت کرد، غارت او آسان می‌شود. در واقع غفلت، مقدمه غارت و غارت، افزایش‌دهنده غفلت ملتها از توانایی‌ها و استعدادهای درونی است.»
جنگ نرمی که استعمارگران به ویژه در چهاردهه گذشته علیه مردم ایران و جوانان و استعدادهای برتر آن به راه انداخته اند؛ هزاران جلوه و آیین داشته و با ابزارهای متنوعی به صحنه اجرا آورده می شود. دشمن مدت‌هاست به این قطعیت دست یافته است که جمهوری اسلامی ایران را نمی‌تواند با جنگ سخت و روش های کلاسیک آن شکست دهد و این آگاهی را درتجربه‌هایی چون جنگ هشت ساله و حتی تحریم های بیست ساله دریافته است. بر همین اساس، تلاش های خود را در سنگر نابودی اعتماد به نفس جوانان ایرانی متمرکز کرده است تا از این مسیر بسترهای شکست ملت ایران را فراهم سازد.
هشدار رهبری در این زمینه باید مورد توجه ویژه دستگاه‌های مسوول در این حوزه قرار گیرد تا ضمن اعلام و انعکاس دشواری‌های موجود در جامعه، از پیشرفت‌ها و استعدادهای کشور هم سخن بگویند. این مهم در پیشگیری از پدیده مهاجرت بدون بازگشت نخبگان ایران کارساز خواهد بود. گرچه رهبری مهاجرت برای کسب دانش و به شرط بازگشت و خدمت به کشور را منع نکردند اما درباره مایوس‌سازی جوانان نخبه از آینده کشور و مهاجرت آن ها را خیانت به کشور توصیف و تصریح کردند: «مهاجرفرستی و اینکه عناصری در بعضی دانشگاه ها، جوان نخبه را از آینده مایوس، و او را به ترک میهن تشویق می‌کنند، صریحاً خیانت به کشور و دشمنی با آن است و دوستی با آن جوان هم نیست.»
موانع فرهنگی پیشرفت از زبان رهبر انقلاب
بخش برجسته دیگر از بیانات رهبر انقلاب درباره نخبگان و مسولیت‌های آنان در کشور پرداختن به موضوع تولید و موانع آن بود. رهبری در کنار تمام موانع اقتصادی و سیاسی و اجتماعی، به موانع فرهنگی موجود در مسیر پیشرفت کشور هم اشاره کردند. موانعی که بخشی از دلیل ایجاد و گسترش آنها، خارجی و بخش دیگری داخلی هستند. رهبرمعظم انقلاب با تاکید بر مسئله مانع‌زدایی از تولید، مهمترین موانع تولید در کشور را موانع فرهنگی همچون «ناامیدی، احساس بی‌آینده بودن، بی‌همتی، بی‌حوصلگی، راحت‌طلبی، سرگرمی‌های مضرّ، احساس ناتوانی و خطرپذیر نبودن» برشمردند.
مفهوم امید یکی از مهمترین دغدغه‌های مسوولان نظام است به طوری که آیت الله «سیدابراهیم رییسی» رییس جمهوری هم روز سه شنبه در جلسه دفاع از وزیر پیشنهادی در مجلس به اهمیت حراست از امید مردم پرداخته و یکی از مهمترین اولویت‌ها و اهداف دولتش را تلاش برای تثبیت و تحکیم امید و سپس اعتماد مردم اعلام کرد.
با وجود منابع عظیم و ظرفیت های بزرگ موجود در کشور، القای حس بی آینده بودن به جوانان کشور هم از تریبون‌های مختلف؛ افزایش یافته است و توصیف رهبر انقلاب از این پدیده به عنوان یکی از موانع تولید از آن جهت است که اگر تولیدکننده، سرمایه گذار یا کارفرمایی به آینده سرمایه و اندوخته خود در داخل کشور اعتماد نداشته باشد؛ آن سرمایه را به تولید گره نزده و یا انباشه کرده و در مسیر غیرمولد به کار می گیرد یا از کشور خارج می کند. حال اگر چنین سرمایه ای مغز و تفکر و توانایی و دانش فردی هم باشد؛ موضوع تلخ تر هم خواهد شد؛ زیرا بخش عظیمی از سرمایه های کشور برای تربیت آن سرمایه صرف شده است و خروج یا بی استفاده ماندن آن، کشور را متضرر می کند.
راحت طلبی و بی انگیزگی مورد اشاره رهبری هم در بخش‌هایی از جامعه به وضوح دیده می‌شود و واقعیت آن است که برخی از جوانان از تلاش و صبوری برای رسیدن به هدف خود گریزان هستند که این مهم نیازمند واکاوی جامعه و روانشناسان از یک سو و توجه ویژه نهادهای مسوول به نتایج این واکاوی ها از سوی دیگر است.
در نهایت دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب در صیانت از سرمایه‌های انسانی ایران، باید برای محور برنامه‌های نهادها و قوای مسئول در این زمینه باشد تا کشور بیش از این به دلیل کم توجهی‌های صورت گرفته به نخبگان، آسیب نبیند و آنها نیز برای خدمت به کشور مسیر تسهیل شده ای را پیش پای خود ببینند.
