دارو نداریم!

مریم ابونیا

نایب رئیس انجمن داروسازان ایران با اشاره به اینکه بیمه تأمین اجتماعی هنوز یارانه مرداد و شهریور را پرداخت نکرده‌ است، از احتمال قطع همکاری داروخانه‌ها با این سازمان بیمه‌گر خبر داد.

به گفته علی فاطمی، به دلیل افزایش قیمت واقعی دارو، اگر بدهی سازمان تامین اجتماعی به داروخانه‌ها پرداخت نشود، احتمال قطع همکاری آن‌ها با این سازمان وجود خواهد داشت.

از دیگر سو، شهرام غفاری مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی هفته گذشته اعلام کرد، با پرداخت هزار میلیارد تومان از مطالبات داروخانه‌ها کل مطالبات این واحدها که مربوط به شهریور و مهرماه است به ۲هزار میلیارد تومان رسیده است.

وی همچنین به این نکته اذعان کرده بود که این حق برای داروخانه‌های طرف قرارداد با سازمان تامین اجتماعی محفوظ است که پیگیر مطالبات خود باشند و نهایت تلاش خود را خواهیم کرد که مطالبات به موقع پرداخت شوند.

قرار بر این است که با همکاری سازمان برنامه و بودجه به زودی هزار میلیارد تومان دیگر از این مطالبات پرداخت شود.

میدان مناقشه‌ای به نام “دارویار”

طرح دارویار که از تیرماه ۱۴۰۰اجرایی شد، افزایش تعداد داروهای تحت پوشش بیمه را با هدف کاهش هزینه‌های مربوط به بیماران مد نظر قرار داد.

بنا به اعلام وزارت بهداشت در این طرح یارانه داروها به انتهای زنجیره درمان منتقل شده و از طریق بیمه‌ها به مصرف‌کننده نهایی تخصیص می‌یابد.

همچنین بنا به اعلام این وزارتخانه، این اقدام در راستای سیاست‌های کلی نظام سلامت مبنی بر مدیریت منابع از طریق نظام بیمه‌ای صورت می‌گیرد.

از جمله مزیت‌های اجرای این طرح، توزیع یارانه دارو متناسب با نیاز بیماران، بهره‌مندی همه دهک‌ها از یارانه، تغییر نکردن پرداخت از جیب بیماران، اجرای بیمه همگانی برای آحاد مردم، برقراری پوشش بیمه‌ای برای داروهایی که پیش از این تحت شمول حمایت‌های بیمه‌ای نبوده‌اند، اصلاح الگوی مصرف دارو و کاهش تقاضای القایی، کنترل قاچاق معکوس و رشد صادرات رسمی دارو، حمایت ویژه از داروهای مصرفی بیماران خاص و صعب‌العلاج، می‌شود.

در عین حال، تا قبل از اجرای طرح دارویار، صنعت دارویی کشور مشمول دریافت ارز ترجیحی بود تا قیمت دارو برای بیماران گران نشود. علاوه بر این، دولت سیزدهم تصمیم گرفت ارز ترجیحی دارو را از طریق بیمه‌ها به عنوان یارانه دارو، به داروخانه‌ها بدهد تا قیمت واقعی دارو، برای بیماران افزایش نداشته باشد.

حال به گفته نایب رئیس انجمن داروسازان ایران هدف اصلی طرح دارویار که به حداقل رساندن کمبودهای دارویی و به حداکثر رساندن دسترسی مردم به دارو و ارزان بودن قیمت آن برای بیماران بود، توفیق چندانی نیافته است. چرا که هدف ارزان بودن دارو محقق شده، اما هزینه این ارزانی را داروخانه‌های خصوصی پرداخت می‌کنند و به جای دولت خود در حال پرداخت یارانه دارو هستند.

به گفته این مقام مسئول در انجمن داروسازان، اگر بیمه تأمین اجتماعی اقدامی نسبت به پرداخت به موقع مطالبات داروخانه‌ها نداشته باشد، احتمال قطع این همکاری وجود خواهد داشت.

وی همچنین با اشاره به اینکه یکی از اهداف طرح دارویار افزایش دسترسی مردم به داروی باکیفیت است، اعلام کرده بود که اکنون به جای اینکه کمبودهای دارویی کمتر شود، این کمبودها به علت نارضایتی شرکت‌های تولید کننده از قیمت گذاری دارو و کاهش تولید، بیشتر شده است.

در مقابل، مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی نیز در یک گفتگوی تلویزیونی اعلام کرد که سازمان تأمین‌اجتماعی برای اجرای طرح دارویار از تمامی امکانات و ظرفیت‌ها استفاده کرده و هر ماه مبلغی بیش از مبلغ تخصیص یافته توسط سازمان برنامه و بودجه به داروخانه‌ها پرداخته است.

وی به این نکته هم اشاره کرده بود که به موجب تفاهم‌نامه بین سازمان تامین اجتماعی و داروخانه‌ها در قالب طرح دارویار قرار بود در ابتدای اجرای طرح، در مجموع ۷ هزار میلیارد تومان به سازمان‌های بیمه‌گر ازجمله سازمان تأمین‌اجتماعی پرداخت شود.

همچنین به موجب بندی دیگر از تفاهم‌نامه یادشده، قرار بود ۵ هزار میلیارد تومان هم به صورت نقدی یا در قالب سهام و برای پرداخت مطالبات قبلی صرفاً به تأمین‌اجتماعی پرداخت شود و در مجموع سهم سازمان تأمین‌اجتماعی از این اعتبارات حدود هفت تا هشت هزار میلیارد تومان بود که از این مبلغ تنها ۲۴۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده است.

به گفته غفاری، سازمان تأمین‌اجتماعی در اجرای طرح دارویار ۲۴۰۰ میلیارد تومان از سازمان برنامه و بودجه اعتبار دریافت کرده که هزار میلیارد تومان هم از منابع خود به این مبلغ اضافه کرده و ۳۵۰۰ میلیارد تومان به داروخانه‌های طرف قرارداد پرداخت کرده است.

هزار میلیارد تومان نیز طی روزهای گذشته به داروخانه‌ها پرداخت شده است. البته وی به این موضوع اشاره‌ای نکرده است که بین ۲۴۰۰ میلیاردتومان سازمان برنامه و هزار میلیارد سازمان تامین اجتماعی ۱۰۰میلیارد تومان فاصله هست تا رقم رند ۳۵۰۰ میلیارد تومان اعلام شود و این مبلغ از کجا و چگونه تامین شده است.

وی همچنین با تاکید بر اینکه مفاد تفاهم‌نامه طرح دارویار به صورت کامل اجرا نشده، اعلام کرده بود که هزار میلیارد تومان نیز طی روزهای گذشته به داروخانه‌ها پرداخت شده است.

بنابراین با استناد به گفته های این مقام مسئول در سازمان تامین اجتماعی، تاکنون۴۵۰۰ میلیارد تومان برای طرح دارویاربه داروخانه‌های طرف قرارداد پرداخت شده است.

کودکان قربانی این مناقشه

کمبود دارو برای کودکان یکی از معضلات امروز صنعت دارویی کشور است. به گفته نایب رییس انجمن داروسازان ایران، امروزه علاوه بر کمبودی که در حوزه آنتی‌بیوتیک‌ها وجود دارد، داروی کودکان در داروخانه‌ها پیدا نمی‌شود.

به گفته فاطمی، در حال حاضر عمدتا شربت کودکان مانند شربت سرماخوردگی، دیفن‌هیدرامین، شربت استامینوفن و بروفن به اندازه کافی وجود نداشته و تبدیل به اقلام خیلی کمیاب شده و وارداتی هم در این زمینه انجام نشده است.

این کمبود حتی در داروهای خیلی ساده مانند قطره نمکی شست‌وشوی بینی نیز که برای کودکان استفاده می‌شد هم کاملا محسوس است.

در هر صورت کمبود محسوس دارو در کشور که ناشی از مدیریت نادرست این حوزه است، منجر به نگرانی‌های زیادی در کشور به خصوص در حوزه کودکان شده است.