رشد هوشمند و تصاعدی فین تک ها در بازارهای مالی
مهرین نظری
فینتک‌های ایرانی با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، راهکارهای مالی متنوعی ارائه کرده و نقش کلیدی در بهبود خدمات مالی کشور ایفا می‌کنند.
فین تک (فناوری مالی) به مجموعه‌ای از نوآوری‌ها و فناوری‌ها اطلاق می‌شود که خدمات مالی سنتی را به شکل دیجیتالی و هوشمند ارتقاء می‌دهد. در سال‌های اخیر، فین تک‌ها در ایران توانسته‌اند تحولات چشمگیری در صنعت مالی ایجاد کنند. این شرکت‌ها با ارائه خدماتی همچون پرداخت الکترونیکی، وام‌دهی آنلاین، مدیریت دارایی‌ها و بیمه، نیازهای متنوع افراد و کسب‌وکارها را برطرف می‌کنند. در این مقاله، مدل‌های کسب‌وکار فین تک‌های ایرانی را بررسی کرده و با ارائه آمار و ارقام به تحلیل روند رشد این صنعت خواهیم پرداخت.
در ادامه به چهار مدل عمده کسب و کارهای فین تک های ایرانی بیشتر می پردازیم و انها را معرفی می کنیم:
پرداخت الکترونیکی (Payment Processing): پایه‌ای‌ترین مدل فینتک‌ها
یکی از پایه‌ای‌ترین و موفق‌ترین مدل‌های کسب‌وکار فین تک‌های ایرانی، پردازش پرداخت است. شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات به کسب‌وکارها و مشتریان این امکان را می‌دهند که از طریق پلتفرم‌های آنلاین و اپلیکیشن‌ها پرداخت‌های الکترونیکی انجام دهند. از جمله موفق‌ترین استارتاپ‌های فعال در این حوزه می‌توان به شرکت‌هایی مانند زرین‌پال، آی‌دی‌پی و پی‌پینگ اشاره کرد. این شرکت‌ها با ارائه راه‌حل‌های پرداخت، باعث تسهیل در خرید و فروش آنلاین و همچنین کاهش هزینه‌های تراکنش‌های مالی شده‌اند.
طبق گزارش مرکز آمار ایران، بیش از ۹۰ درصد از تراکنش‌های مالی آنلاین کشور از طریق پلتفرم‌های فینتک انجام می‌شود که این نشان‌دهنده اهمیت فزاینده این کسب‌وکارها در اکوسیستم مالی کشور است.
وام‌دهی آنلاین (Online Lending): تسهیل دسترسی به اعتبار
یکی دیگر از مدل‌های موفق فینتک‌های ایرانی، وام‌دهی آنلاین است. در این مدل، فین تک‌ها به عنوان واسطه‌ای بین وام‌گیرنده و وام‌دهنده عمل کرده و از طریق الگوریتم‌های پیچیده، فرآیند اعتبارسنجی و تخصیص وام را تسهیل می‌کنند. برای مثال، پلتفرم‌هایی مانند لندو و بای‌چک با استفاده از فناوری‌های نوین به افراد و کسب‌وکارهای کوچک این امکان را می‌دهند که به سرعت و بدون نیاز به ضامن‌های سنتی وام دریافت کنند.
بر اساس آمار منتشر شده توسط بانک مرکزی ایران، حجم وام‌های ارائه شده توسط فین تک‌ها در سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۰ درصد کل تسهیلات بانکی کشور بوده است. این روند رو به رشد نشان می‌دهد که فین تک‌ها توانسته‌اند بخش مهمی از بازار مالی کشور را به دست آورند.
مدیریت دارایی‌ها (Asset Management): هوشمندسازی سرمایه‌گذاری
مدیریت دارایی‌ها یکی دیگر از مدل‌های کسب‌وکار فین تک‌های ایرانی است که به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا به صورت دیجیتالی و با استفاده از تحلیل‌های هوشمند به مدیریت دارایی‌های خود بپردازند. شرکت‌هایی مانند آگاه و فیروزه در این حوزه فعال هستند و با ارائه راهکارهای هوشمندانه و تحلیل‌های تخصصی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا تصمیمات بهتری در زمینه سرمایه‌گذاری اتخاذ کنند.
طبق گزارش منتشر شده توسط مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات و ارتباطات، بیش از ۴۰ درصد از سرمایه‌گذاران در بازار بورس ایران از ابزارهای فینتک برای مدیریت دارایی‌های خود استفاده می‌کنند. این آمار نشان‌دهنده نفوذ گسترده فناوری‌های مالی در بازار سرمایه کشور است.
بیمه آنلاین (Insurtech): تحول در صنعت بیمه
یکی دیگر از مدل‌های کسب‌وکار فین تک‌های ایرانی که توانسته است رشد چشمگیری داشته باشد، بیمه آنلاین یا اینشورتک است. شرکت‌های فین تک در حوزه بیمه با استفاده از فناوری‌های دیجیتال، فرآیندهای پیچیده خرید و مدیریت بیمه را برای مشتریان ساده کرده‌اند. از جمله استارتاپ‌های موفق در این حوزه می‌توان به بیمه‌بازار و بیمیتو اشاره کرد.
این شرکت‌ها با ارائه پلتفرم‌هایی که به مشتریان امکان مقایسه و خرید آنلاین بیمه را می‌دهند، نقش کلیدی در دیجیتالی کردن فرآیندهای بیمه‌گری ایفا کرده‌اند. طبق آمار ارائه شده توسط سازمان بیمه مرکزی، حجم فروش بیمه‌های آنلاین در ایران در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان رسیده است که این رشد چشمگیری نسبت به سال‌های گذشته داشته است.
آینده روشن فین تک‌های ایرانی
فینتک‌های ایرانی با ارائه مدل‌های کسب‌وکار متنوع و نوآورانه توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد دیجیتال کشور پیدا کنند. این شرکت‌ها با استفاده از فناوری‌های نوین، خدمات مالی را هوشمندتر و در دسترس‌تر کرده‌اند. آمار و ارقام نشان می‌دهد که فینتک‌ها به سرعت در حال رشد هستند و نقش مهمی در تحول صنعت مالی ایران دارند.
با ادامه این روند و با حمایت‌های لازم از سوی نهادهای دولتی، می‌توان انتظار داشت که فینتک‌ها در آینده نزدیک به یکی از بخش‌های کلیدی اقتصاد کشور تبدیل شوند.
