رکورد شکنی یا حباب؟
یاسمین بلوردی
بازار بورس تهران در روزها و هفتههای اخیر با نوسانات قابل توجهی روبهرو بوده است. این نوسانات و تغییرات در شاخصهای کلیدی، نظیر شاخص کل بورس تهران (TEDPIX) و شاخص هموزن، بیانگر روند پیچیدهای است که میتوان آن را به عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی و حتی روانی بازار ربط داد.
به گزارش عصراقتصاد، در این گزارش با نگاهی به آمار و دادههای اخیر بورس تهران سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که روند بازار در ماههای پایانی سال ۱۴۰۳ چگونه خواهد بود و چه عواملی در این روند دخیل هستند.
همچنین به دنبال این هستیم که آیا این رکورد شکنی ها به ویژه شکستن رکورد ۱۹ ماه ارزش بازار در دیروز واقعی است و یا با ورود بی محابای پول های خرد، شاهد حباب سازی در بورس هستیم؟
دیروز، شاخص کل بورس تهران با رشدی ۲٫۳ درصدی نسبت به روز گذشته اش، به رقم ۲,۶۸۶,۶۸۸ واحد رسید. این رشد بهویژه از افزایش ارزش سهام شرکتهای بزرگ و صادراتی مانند پتروشیمیها، فولاد و نفت وام گرفته بود.
همچنین شاخص هموزن بورس تهران نیز با افزایش ۱٫۷ درصدی همراه بود، که نشاندهنده بهبود وضعیت سهام شرکتهای کوچکتر نیز بود. در مجموع، حجم معاملات در این روز به بیش از ۲۹.۵ هزار میلیارد تومان رسید که افزایش چشمگیری نسبت به میانگین معاملات روزانه در هفتههای گذشته محسوب میشود.
آمار یک هفته اخیر بورس
در یک هفته گذشته، بازار بورس تهران بهرغم نوسانات کوتاهمدت، در مجموع روندی صعودی را طی کرد. شاخص کل در این مدت بیش از ۴ درصد افزایش یافت و به نظر میرسد روند بازگشت بازار به مدار رشد ادامه داشته باشد.
این افزایش عمدتاً به دلیل افزایش تقاضا در بخشهای صادراتی، نظیر پتروشیمیها، فولاد و محصولات معدنی بوده است. همچنین رشد قیمت جهانی نفت و فلزات گرانبها نیز بر این افزایش تاثیرگذار بوده است.
با این حال نباید از یاد برد که اوضاع انرژی چندان مناسب نبوده و گاز رسانی به واحدهای بزرگ محدود شده و کمبود برق نیز باعث تعطیلی خیلی از واحدهای صنعتی شده است.
با این حال در این مدت، سهامهایی نظیر “فولاد”، “پالایش” و “فارس” که از جمله شرکتهای بزرگ با سهم عمده در بازار هستند، رشدهای قابل توجهی را تجربه کردند. این روند، برخلاف ماههای گذشته که بازار با فشار عرضه و کمبود نقدینگی مواجه بود، نشاندهنده بازگشت احتمالی اعتماد به بازار بورس است.
نگاهی به آمار های بورس در یک ماه گذشته
در یک ماه گذشته، بورس تهران روند پیچیدهای را تجربه کرد. در ابتدا، شاخص کل بورس تهران با کاهشهای قابل توجهی همراه شد و بسیاری از سرمایهگذاران خرد از بازار خارج شدند.
اما از اوایل آذرماه، بازار توانست از یک اصلاح بزرگ خارج شده و رشدهای قابل توجهی را به ثبت برساند. در این دوره یکماهه، شاخص کل بیش از ۵ درصد افزایش یافت. این افزایش عمدتاً ناشی از ورود پولهای جدید به بازار و بهبود وضعیت بخشهای صادراتی بوده که با حذف ارز نیما و جایگزینی ان با ارز توافقی محقق شده است.
سهام شرکت های کوچک بیشتر از بزرگان بورس رشد کرد
شاخص هموزن نیز در این مدت افزایش تقریباً ۴ درصدی را نشان داد که به معنای رشد سهام شرکتهای کوچکتر نسبت به بزرگترهاست. این موضوع نشاندهنده تنوع در روند صعودی بازار است و میتواند به عنوان یک نشانه مثبت در نظر گرفته شود.
نگاهی به آینده
با توجه به آمار و روندهای اخیر، به نظر میرسد که بازار بورس تهران در مسیر بازگشت به روند صعودی قرار دارد، زیرا همواره کارشناسان بورسی از ارزنده بودن سهام و کاهش و افت شدید پی بر ای شرکت ها سخن گفته اند. با این حال نباید از یاد برد که بازار سهام ، بازار پیچیده متاثر از عوامل متعدد داخلی، خارجی و روانی است.
برخی از مهمترین عوامل اثر گذار در چشم انداز بازار بورس تا پایان امسال را می توان به شرح زیر برشمرد:
وضعیت اقتصادی داخلی:
تورم و نرخ ارز: نوسانات نرخ ارز بهویژه در بازار آزاد میتواند همچنان بر بازار بورس تأثیرگذار باشد. در صورتی که قیمت دلار افزایش یابد، ممکن است شاهد فشار بر سهام شرکتهای وارداتی و افزایش قیمت سهام شرکتهای صادراتی باشیم. از طرف دیگر، اگر نرخ ارز در وضعیت ثابتی باقی بماند، میتوان امیدوار بود که بازار بتواند روند خود را با ثبات بیشتری ادامه دهد.
تورم داخلی: با توجه به تورم بالای کشور، و ارزات ارز توافقی که به زودی روی کالاها نمود خواهد داشت، بخشهای تولیدی و مصرفی بورس ممکن است تحت فشار قرار گیرند، اما بخشهای صادراتی از آن منتفع خواهند شد. این مسأله ممکن است به رشد شرکتهای پتروشیمی و فولاد کمک کند اما قیمت تمام شده را برای تولیدات داخلی افزایش خواهد داد.
وضعیت سیاسی و مذاکرات هستهای
توافقات سیاسی و روابط بینالمللی: یکی از بزرگترین عوامل تأثیرگذار بر بازار، وضعیت سیاسی کشور است. اگر مذاکرات هستهای به نتیجهای مثبت برسد و روابط اقتصادی ایران با جهان بهبود یابد، نه تنها میتوان انتظار ورود سرمایههای خارجی به اقتصاد کشور که انتظار ورود به بازار بورس را داشت. این امر میتواند باعث تقویت روند صعودی بورس شود.
تنشهای سیاسی: اما این سکه روی دیگری هم دارد، هرگونه افزایش تنشهای بین المللی یا بیثباتیهای داخلی میتواند باعث کاهش اعتماد سرمایهگذاران و کاهش ورود نقدینگی به بازار شود.
وضعیت جهانی
افزایش قیمت نفت و فلزات: روند افزایشی قیمت نفت و فلزات گرانبها، به ویژه در صورتی که این روند ادامه یابد، میتواند به رشد شرکتهای صادراتی، به ویژه در بخش پتروشیمی و فولاد، کمک کند.
این امر احتمالاً باعث افزایش تقاضا در بازار بورس و رشد شاخصها خواهد شد. البته روز گذشته قیمت نفت قله سه هفته ای خود را پس گرفت. و حالا باید دید در زمستان چه اتفاقی در بازارهای جهانی رقم خواهد خورد؟
نقدینگی و دسترسی به منابع مالی
تزریق نقدینگی به بازار: یکی از نگرانیهای موجود، کمبود نقدینگی در بازار است که میتواند مانع از رشد پایدار بورس شود. اگر دولت بتواند سیاستهای حمایتی و تزریق نقدینگی را در دستور کار قرار دهد، میتوان انتظار داشت که بازار همچنان به روند صعودی خود ادامه دهد.
به گزارش عصر اقتصاد با توجه به موضوعات و عواملی که بیان شد و نیز با توجه به آمار یک هفته و یک ماه اخیر بورس تهران، به نظر میرسد که بازار در حال بازگشت به روند صعودی است. اگرچه همچنان عوامل زیادی میتوانند بازار را تحت تأثیر قرار دهند، ولی پیشبینی میشود که روند رشد بازار تا پایان سال ۱۴۰۳ ادامه یابد، به ویژه در صورتی که تحولات سیاسی و اقتصادی به نفع بازار پیش بروند.
در عین حال توصیه می شود که سرمایهگذاران باید به دقت تحولات اقتصادی، سیاسی و جهانی را دنبال کنند و استراتژیهای خرید خود را بر اساس این تحولات و نیز رصد نرخ ارز تنظیم کنند و از تصمیمگیریهای شتابزده پرهیز کنند.