فاصله ایران از ابرتورم

اکرم رضائی نژاد

عصراقتصاد: ایران برای اولین بار در تاریخ بیش از چهار سال است که با تورم بالاتر از ۳۵ درصد روبروست و همین موضوع، بحث از راه رسیدن ابرتورم در اقتصاد ایران را جدی‌تر کرده است.

ماه گذشته بود که گزارشی از پرفسورمحمدهاشم پسران، اقتصاددان برجسته ایرانی منتشر شد مبنی بر اینکه ایشان از وقوع ابرتورم در ایران ابراز نگرانی کرد.

این استاد سرشناس اعلام کرد که یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باید در دستورکار سیاستگذار قرار بگیرد، جلوگیری از وقوع ابرتورم است.

پسران گفت که سال‌ها کاهش مستمر ارزش ریال موجب شکل‌گیری انتظارات قابل‌توجهی در مردم شده است. این استاد اقتصاد انتظارات تورمی در ایران را متاثر از شوک‌های سیاسی دانست.

وی درباره سناریوی وقوع ابرتورم و دلاریزه شدن اقتصاد ایران توضیح داد و گفت: تا اینجا نیز من متعجبم که چگونه هنوز در اقتصاد ایران ابرتورم رخ نداده است.

علت این مساله به تداوم صادرات نفت و محصولات پتروشیمی ایران و دسترسی کشور به دلار بازمی‌گردد. صورتی که رشد کم اقتصاد ایران تداوم پیدا کند و صادرات نیز شاهد افزایش نباشد، رسیدن سطح تورم به ۶۰ یا ۷۰درصد دور از انتظار نیست.

پس از انتشار این مطالب، موضوع وقوع ابرتورم به بحثی داغ در میان اقتصاددانان و فعالان اقتصادی تبدیل شد.

مجید رضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در گفت وگو با عصراقتصاد وقوع ابرتورم در اقتصاد ایران را منتفی دانست و گفت: به طور کلی نوع اقتصاد ایران، فضای کشور، منابع زیر زمینی، صنایع بیشمار و ظرفیت‌های مختلف در بخش‌های متنوعی که وجود دارد قادر به رفع حداقل نیاز مردم است به این خاطر ایران مثل سایر کشور‌ها به سرعت دچار ابر تورم نمی‌شود.

حریری افزود: چون امکان تامین برخی از نیاز‌ها در داخل کشور وجود دارد نمی‌توان گفت که دچار ابرتورم می‌شویم، ضمن اینکه اصولا اقتصاد ایران از بسیاری از تحولاتی که در عرصه اقتصاد جهانی رخ می‌دهد آنچنان که سایر کشور‌ها تاثیر می‌گیرند، متاثر نمی‌شود، البته بدین معنا نیست که این یک امتیاز است، اما چون از بحران‌های جهانی کمتر تاثیر می‌پذیریم در این مساله که بخشی از تورم ناشی از وقایع خارجی در ایران کمتر تاثیر می‌گذارند، مطلوب است.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین با تاکید بر تکرار تورم در بازه بین ۴۵تا ۵۰ درصد در سال جاری، اظهار کرد: هر چند این عدد هم رقم بالایی است و بودن این عدد در اقتصاد خبر خوبی نیست، اما در شرایط فعلی نمی‌توان گفت بنا به موقعیت‌ها و ظرفیت‌هایی که در اقتصاد داریم، نشانه‌هایی از وجود ابرتورم را مشاهده می‌کنیم، پس صحبت‌هایی که درباره ابرتورمی شدن اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۲ می‌شود قابل تایید نیست.

غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز معقتد است هیچ گاه ظرفیت برای ابرتورم وجود نداشته است.

به گفته مصباحی‌مقدم، بعضی کارشناسان اقتصادی سال گذشته نیز ابرتورم را پیش بینی می کردند اما ابرتورم محقق نشد. به نظر می آید کارشناسانی که این طور پیش بینی می کنند با شرایط اقتصادی داخلی و بین المللی ما آشنا نیستند.

بهتر است کارشناسانی که می خواهند اظهارنظر کنند، تجربیات کشورهای مختلف را بررسی کنند. تجربه ایران نیز از ۵ دهه قبل تاکنون نشان می دهد که هیچ گاه ظرفیت برای ابرتورم وجود نداشته است.

این در حالیست که آکادمی دانایان گزارشی درباره متغیرهای پولی و تورم به امضای رییس اسبق سازمان بورس ، حسین عبده تبریزی تدوین کرده و هشدار داده که ایران بیش از همیشه در معرض وقوع ابرتورم است.

در این گزارش نیز با اشاره به اینکه این اولین بار است اقتصاد ایران طـی چهـار سـال متـوالی تـورمی بـالاتر از ۳۵ %را تجربـه می کنـد، تاکید شده است: این شـواهد آماری در کنار نبود دورنمایی روشن از وضعیت اقتصادی کشور، نشان می‌دهد که تهدید خطر ابرتورم برای اقتصاد ایران جدی‌تر شده است.