یارانه‌ای که دولت برای آرد و نان اختصاص می‌دهد در برخی شرایط توسط دلالان منحرف می‌شود، برخی نانواها آرد یارانه‌ای را با قیمتی بالاتر از قیمت‌هایی که دریافت کرده‌اند به کارخانه آرد می‌فروشند و کارخانه هم به ۱۰ برابر قیمت می‌فروشد.
خبرگزاری فارس در گزارشی نوشت: دولت گندم را به سه نرخ مختلف به نانوایان و صنایع غذایی می‌دهد، هر کیلو گندم وارداتی برای کشور حدود ۱۳ هزار تومان تمام می‌شود اما کیلویی ۶۵۰ تومان به نانواهای دولتی، کیلویی ۹۰۰ تومان به نانواهای آزادپز و هر کیلو ۲۵۰۰ تومان به صنایع غذایی تحویل می‌دهد.
قرار شده است امسال دولت گندم را کیلویی ۱۱۵۰۰ تومان از کشاورزان خریداری کند و حدود یک بیستم این قیمت به نانواها و یک پنجم قیمت به صنایع دهد.
هر جا تفاوت قیمتی باشد فساد هم مکن است ایجاد شود و بدین ترتیب یارانه‌ای که با هدف تعدیل قیمت و کمک به اقشار کم درآمد پرداخت می‌شود به سر سفره آنها نیاید.
نتیجه پرداخت یارانه به گندم این شده که برخی کارخانه‌های ماکارونی گندم یارانهدار می‌گیرند و آنرا به کشورهای دیگر صادر می‌کنند مفهوم آن این است که آنها یارانه دولتی را به جیب مردم خارج می‌ریزند.
برخی نانواها هم آرد دولتی را می‌گیرند و به نرخ بالاتر به کارخانه‌ها داده و آنها هم به نرخ آزاد یعنی ۱۰ برابر قیمت می‌فروشند. فروش آرد برای نانوایان آنقدر سود دارد که اگر بفروشند بیشتر از پخت نان برایشان سود دارد.
و این پایان کار نیست خبرهایی اخیرا وجود داشت مبنی بر اینکه آرد ایران به کشورهای افغانستان و عراق قاچاق می‌شود؛ اشتیاق به قاچاق و یا دلیل خروج آرد از مرز تنها به دلیل تفاوت قیمت است.
در چند روز گذشته خبرهایی از استان‌ها وجود داشت که در برخی از استان‌ها پخت نان زمان بندی شده است شاید دلیل آن تعطیلات نوروز و احتمالا مشکلاتی در حمل و نقل باشد اما نباید چشم را روی مشکلات و در روهای صنعت آرد کشور بست.
کارخانه‌های ماکارونی ارز دولتی را به جیب خارجی‌ها می‌ریزند
رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران با اشاره به بخشی از این مشکلات گندم یارانه‌ای افزود: دولت هر تن گندم را ۵۵۰ دلار می‌خرد آرد را ۱۰۰ دلار در اختیار صنف و صنعت قرار می‌دهد و کارخانجات هر تن ماکارونی را ۴۰۰ دلار صادر می‌کنند یعنی کشور ما بابت صادرات هر تن ماکارونی ۳۰۰ دلار ضرر می‌دهد اما کارخانه‌داران ماکارونی سود می‌برند.
صادرات پشتوانه تولید است اما اگر تولید با ارز دولتی و یارانه‌ای باشد، صادرات آن حمایت از کشور واردکننده است و به همین دلیل است که در همه کشورها برای صادرات محصولاتی که یارانه می پردازند، قوانین خاصی دارند.
کشور سالانه ۳۰۰ هزار تن صادرات ماکارونی به کشورهای مختلف از آسیایی گرفته تا اروپایی و آمریکایی صادر می‌کند، قیمت‌های ایران به دلیل دریافت گندم یارانه دار برای مشتریان خارجی جذاب است و به همین دلیل حتی کشورهای اروپایی و آمریکایی هم از ایران ماکارونی می خرند؛ ماکارونی ایران به کشورهای عراق، افغانستان، آذربایجان و کشورهای اروپایی از جمله آمریکا و کانادا صادر می‌شود.
تحویل گندم یارانه دار فقط در بخش صنایع ماکارونی نیست بلکه برای کارخانه‌های تولید نشاسته و گلوکز هم گندم دولتی به نرخ کیلویی ۲۵۰۰ تومان داده می‌شود.
رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی در این‌باره می‌گوید: « کارخانه‌های تولید نشاسته و گلوکز هر کیلو گندم را ۲۵۰۰ تومان از دولت می‌گیرند اما شیرینی الان در بازار کیلویی کمتر از ۷۰ هزار تومان نیست و یا بیسکویت کیلویی ۴۰ هزار تومان است.»
مرتضوی ادامه داد: واقعا زمانی که قیمت های داخل اینقدر گران است پس هدفی که ما دنبال می کردیم محقق نشده است و چه لزومی دارد که سیاست تحویل گندم یارانه دار را همچنان ادامه دهند.
وی افزود: دولت سالانه ۲.۵ میلیون تن گندم یارانه ای به بخش صنعت می‌دهد که تقریبا یک دهم قیمتی است که از بازارهای جهانی خریداری می‌کند اما بخش صنعت محصولات خود را صادر می‌کنند یعنی یارانه به جیب مردم کشورهای دیگر واریز می‌شود.
وی تاکید کرد: دهه‌ها است دولت یارانه به برخی کالاها می پردازد و خودشان هم به این نتیجه رسیدهاند که این یارانه به سر سفره مردم نمی‌آید بنابراین وقت آن رسیده که این یارانهها قطع شود.
گندم یارانه‌ای در بخش نان هم برخی مواقع به مقصد اصلی خود یعنی سر سفره مردم نمی‌رسد، بررسیهای خبرنگار فارس حاکی است که برخی نانوایان، آرد دولتی را به نرخ آزاد می‌فروشند؛ آنها با کارخانه های آرد زد و بند می کنند بخشی از آرد دولتی سهمیه‌ای خود را به نرخ بالاتری به کارخانه دار می‌فروشند.
مدیرعامل یک کارخانه آرد گفت: برخی نانواها حاضر هستند که بخشی از سهمیه خود را به نرخ بالاتری به کارخانه بفروشند.
وی گفت: حتی برخی هم سهمیه‌ای که با کیسه دولتی دریافت کرده‌اند را بعدا به قیمت بالاتری به کارخانه تحویل می‌دهند و کارخانه هم گونی که آرم دولتی خورده را تعویض می‌کند و در گونی که نشانگر «آرد آزاد» است می ریزد و گرانتر می‌فروشد.
این کارخانهدار گفت: هر کیسه آرد دولتی ۳۳ هزار تومان و آرد آزاد ۴۰۰ هزار تومان است یعنی بیش از ۱۰ برابر اختلاف قیمت است و این تفاوت قیمت هر کسی را وسوسه می‌کند.
خبرنگار فارس با یکی از کارمندان این کارخانه هم صحبت کرد، وی گفت: فروش آرد دولتی به نرخ آزاد توسط کارخانه‌ها روال معمول شده و نانوایان و کارخانه‌ها با هم گاوبندی می‌کنند و آرد دولتی را به نرخ آزاد می‌فروشند.
وی در پاسخ به اینکه آیا بر میزان آردهایی که به نانوایان می دهند نظارتی نمی شود؟ گفت: نظارت ها دقیق نیست و نمی توانند تشخیص دهند و یا نانواها کاری می‌کنند که بازرسان چشم پوشی می‌کنند.
این منبع آگاه حتی این را هم گفت که اگر نظارتها دقیق باشد این همه کمفروشی در نانواییها وجود نداشت، صدای مردم هم در آمده است اما بازرس و ناظری جلوی آنها را نمیگیرد.
راهکار جلوگیری از فروش آرد دولتی
قیمت اندک آرد یارانه‌ای نه تنها سرمایه کشور را به باد می‌دهد بلکه به دلیل تفاوت قیمتی که با بازار دارد به سر سفره مردم نمی‌رسد و با به عبارتی دقیق‌تر به جیب خارجی‌ها میرود، پس راهکار چیست؟
محمدرضا مرتضوی فعال صنعت غذا که اتفاقا خودش صادر کننده اقلام غذایی از جمله ماکارونی است، در این‌باره می‌گوید: صادرات محصولی که کشور به پای آن یارانه ریخته برای صادر کننده بسیار سودآور است و من خودم هم از این منظر سود می برم اما باید اعتراف کنم که به ضرر اقتصاد کشور است و پیش وجدان خودم راضی نیستم و از دولت میخواهم که هر چه زودتر این یارانه دولتی را حذف کند.
وی افزود: دولت ۴۰ سال است میبیند که یارانه های دولتی به سر سفره مردم نمی‌آید پس چه لزومی دارد که این سیاست شکست خورده را که برخی برای این کشور رقم زدند را ادامه دهد.
ایران امسال ۷.۵ میلیون تن گندم وارد کرد تا با ۴.۵ میلیون تنی که از کشاورزان خریداری کرده بود، نیاز کشور را تامین کند، صادرات ماکارونی که در آن از آرد یارانه ای استفاده می‌شود و یا آرد و گندمی که به کشورهای دیگر قاچاق می‌شود شاید این معادله را به هم بزند در این صورت باید به میزان واردات اضافه کند.
پیشبینیهایی که مسئولان از تولید گندم امسال میگویند نشان می‌دهد که امسال هم حداقل باید ۵ میلیون تن گندم و ارد کنیم، این در حالی است که بزرگترین تامینکنندگان گندم ما یعنی روسیه و اوکراین درگیری نظامی دارند و تقریبا صادرات این کشورها مختل شده است.
از سوی دیگر کشورها واردات این محصول اساسی را بیشتر کرده‌اند و در انبارهای خود برای روز مبادا ذخیرهسازی می‌کنند به طوری که ۵۰ درصد گندم صادراتی در انبارهای چین جا خوش کرده است و همه اینها نشان می‌دهد که باید به فکر گندم و آرد کشور باشیم و اجازه ندهیم این گندم و آرد، به غیر از تامین امنیت غذایی مردم به مجاری دیگری برود.
