مدیران شرکت‌های حمل‌ و نقل هوایی تشریح کردند: راز بقای هواپیمایی‌ها در رکود کرونایی/ جزئیات پرداخت ۲۵۵۰ میلیارد تومان تسهیلات به ایرلاین‌ها

شیوع ویروس کرونا و لغو صدها پرواز سبب ورود آسیب بسیار شدید به صنعت حمل و نقل هوایی شد و بسیاری از شرکت‌های فعال در این حوزه را تا مرز ورشکستگی پیش‌ برد اما تمهیدات دولت برای حمایت از این شرکت‌ها با پرداخت بیش از ۲ هزار و ۵۵۰ میلیارد تومان تسهیلات ویژه توانست مسیر ادامه فعالیت را برای کارکنان و شاغلان این صنعت فراهم کرد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا شیوع جهانی ویروس کرونا و لغو هزاران پرواز در جهان، آینده بقای شرکت‌های هواپیمایی را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرد و ایرلاین‌های ایرانی نیز از این قاعده مستثنی نبودند. شرایط سخت اقتصادی ناشی از تحریم در سال‌های اخیر مشکلات بسیاری برای شرکت‌های هواپیمایی ایرانی ایجاد کرده بود که کرونا مشکلات را چند برابر کرد.

چندی پیش، اسعدی سامانی دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، درباره میزان خسارات وارد شده به شرکت‌های هواپیمایی ناشی از شیوع ویروس کرونا گفت:‌ برآوردهای صورت گرفته نشان داد که تا ۱۵ فروردین‌ماه سال ۹۹ شرکت‌های هواپیمایی ایرانی حدود ۳ هزار میلیارد تومان و تا پایان فروردین‌ماه حدود ۴ هزار میلیارد تومان زیان دیدند و این خسارت در ماه‌های بعدی نیز ادامه پیدا کرد.

به گفته سامانی به صورت تقریبی شرکت‌های هواپیمایی ایرانی پس از فروردین‌ماه حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان به صورت ماهانه عدم‌النفع (خسارت ناشی از انجام نشدن پروازها) داشته‌اند.

حمایت از این شرکت‌ها با توجه به وضعیتی که کارشناسان این حوزه توصیف می‌کردند، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر بود و در نتیجه بخشی از تسهیلات حمایتی دولت برای کسب و کارهای متضرر از کرونا به شرکت‌های هواپیمایی ایران اختصاص داده شد. چنانچه وزیر راه و شهرسازی نیز در اواخر سال گذشته گفت: ایرلاین‌های کشور تاکنون ۲ هزار و ۵۵۴ میلیارد تومان تسهیلات ناشی از کرونا دریافت کرده‌اند.

این آمار مربوط به تسهیلات همه شرکت‌های هواپیمایی به جز ۴ شرکتی است که هنوز موفق به نهایی کردن فرایند دریافت تسهیلات خود نشده‌اند.

زمان بازپرداخت تمدید شود

در همین رابطه اصغر عبدالله پور رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل هواپیمایی تابان در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا گفت: ما در هواپیمایی تابان ۶۰ میلیارد تومان تسهیلات کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا را دریافت کرده ایم که کمک خوبی برای ادامه فعالیت ما بوده است و در واقع باید بگویم که این صنعت را نجات داد.

او ادامه داد: البته این تسهیلات به صورت کامل و یکجا پرداخت نشد و در چند بخش تا پایان سال تکمیل شد. اولین قسط بازپرداخت ما اردیبهشت است اما توان پرداخت، با توجه به ادامه شرایط کرونایی وجود ندارد. امیدواریم حداقل تا پایان همه‌گیری کرونا بازپرداخت تسهیلات متوقف شود.

عبدالله پور توضیح داد: قبل از شیوع کرونا وضعیت شرکت‌های هواپیمایی مطلوب نبود و در شرایط سخت اقتصادی ناشی از تحریم ها فعالیت می‌کردند که با شیوع کرونا مشکلات تشدید شد. لغو سفرها درآمد شرکت های هواپیمایی را به شدت کاهش داد. در این بین ظرفیت پرواز ها هم به ۶۰ درصد در هر پرواز کاهش یافته که معظل جدی همه ایرلاین‌ها است.

او ادامه داد: این محدودیت در پروازها فقط مختص پروازهای داخلی ایران است و پروازهای خارجی چنین محدودیتی ندارند .برای مثال در چند روز اخیر پرواز شیراز به مسقط فول مسافر پرواز کرد و منعی هم نداشت اما پرواز داخلی  فقط با ۶۰ درصد ظرفیت امکان پذیر است.

مدیرعامل هواپیمایی تابان گفت: سود ۱۲ درصدی بازپرداخت این تسهیلات به اندازه کافی شرایط بازپرداخت را سخت کرده است اگر هزینه دیرکرد هم قرار باشد اضافه شود واقعا توانی برای بازپرداخت وجود نخواهد داشت و امیدواریم اینگونه نشود.

چک برگشتی و تعهدات ارزی مانع دریافت تسهیلات بود

یونس دقیق کیا، مدیر عامل شرکت هواپیمایی فلای پرشین نیز در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا گفت: دریافت تسهیلات کرونایی که برای حمایت از کسب و کارهای متضرر از کرونا مصوب شد، شرایط پیچیده‌ای داشت و ما تا کنون نتوانسته‌ایم آن را دریافت کنیم. البته فقط ۴ ایرلاین تاکنون موفق به دریافت نشده‌اند که دلیل آن مشکلات خود ایرلاین‌ها بوده است.

 او توضیح داد: دریافت وام شروطی داشت که برخی شرکت‌ها نتوانستند تامین کنند، برای مثال ما چون تعهدات ارزی تسویه نشده داشتیم، نتوانستیم وام را دریافت کنیم.

دقیق‌کیا افزود: باتوجه به مبالغ بالای تسهیلات و دشواری تامین وثیقه، قرار شد هواپیماهای هر شرکت به عنوان وثیقه در رهن بانک قرار گیرند.

او گفت: در این بین هم هزینه کارشناسی برای تعیین قیمت هر هواپیما وجود دارد، هم هزینه ثبت در دفترخانه که حداقل ۲ تا ۳ میلیارد هزینه ثبت هر هواپیما است. تیم یکی از موانع است چون هزینه بالایی صرف ثبت می‌شود اما تنها مانع این نیست.

شرایط بازپرداخت ها هم یک مانع است. در اصل باز پرداخت این تسهیلات با ۱۲ درصد سود است اما اگر پرداخت نشود،یعنی تاخیر در بازپرداختوجود داشته باشد، با سود ۲۶ درصد دریافت خواهد شد. در چنین شرایطی بازپرداخت وام‌ها کار سختی است و طبیعتا ریسک دریافت تسهیلات بالاست .

کاهش ۴۰ درصد ظرفیت مشکل جدی ماست

او افزود: مشکلات شرکت‌های هواپیمایی زیاد است اما کاهش ظرفیت پروازهای داخلی به ۶۰ درصد مشکل جدی ما است. در حالی که پروازهای خارجی فول هستند و در سفر چندساعته خارجی خبری از کاهش تعداد مسافر نیست در ایران این کاهش ۴۰درصدی به یک مشکل جدی تبدیل شده‌ است.

دقیق کیا همچنین گفت: اگر مانند کشورهای خارجی وام بلاعوض به ایرلاین‌ها پرداخت نمی‌شود حداقل محدودیت پرواز با ۶۰ درصد ظرفیت لغو شود. درحالی که مترو و بی‌آرتی  و اتوبوس‌ها مملو از مسافر است فقط پرواز با ۱۰۰ درصد ظرفیت مشکل آفرین خواهد بود؟

او در پایان گفت: بنابراین مهمترین درخواست ما رفع محدودیت در ظرفیت پروازها و تمدید مهلت استمهال وام‌ها است.

بر نحوه تخصیص تسهیلات انتقاد داریم

سید رضا موسوی، مدیر عامل اجرایی شرکت هواپیمایی ایران ایرتور، نیز در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا گفت: پرداخت تسهیلات به شرکت‌های هواپیمایی متضرر از کرونا تصمیمی تاثیرگذارو مثبت بود و با استقبال ایرلاین‌ها روبه‌شد، هرچند شرایط دریافت آن راحت نبود.

موسوی گفت: یکی از مواردی که مابه آن معترض بودیم نحوه تخصیص تسهیلات بود. قرار شد سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان متولی تخصیص تسهیلات، براساس تعداد ناوگان هوایی، تعداد مسافر، ساعت پرواز و نیروی مشغول به کار این تقسیم بندی را انجام دهد اما در عمل اینگونه نشد و اگر شرایط تخصیص اعتبار به درستی در نظر گرفته می‌شد، تسهیلات عادلانه تر توزیع می‌شد.

وی افزود: ما با داشتن ۱۳ هواپیما ۱۳۰ میلیارد تومان وام گرفتیم و اما برخی شرکت های دیگر با تعداد هواپیمای کمتری به میزان ما تسهیلات دریافت کرده اند.

او ادامه داد: در مسیر دریافت تسهیلات، ستاد ملی مقابله با کرونا همکاری بسیار خوبی با ما داشت  که جای تشکر دارد، زیرا هرجا به مشکل برمی‌خوردیم مسوول پیگیری که معرفی شده بود پاسخگوی تماس‌های ما بود و راهنمایی و پیگیری لازم را نجام می‌داد.

او افزود: برخی ایرلاین‌ها از عدم همراهی بانک‌ها گله داشتند اما بانک تجارت با ما همکاری خوبی داشت. برخی بانک‌ها شرط افتتاح حساب و پرداخت حقوق پرسنل  ایرلاین را مطرح کرده بودند اما خوشبخانه بانک تجارت چنین شرطی را مطرح نکرد و با همراهی خوب خود، سبب رضایت ما در مسیر دریافت تسهیلات شد. البته ما هم ۲۰ روز بعد از دریافت وام، اولین قسط را پرداخت کردیم و تا امروز حتی یک روز هم دیرکرد نداشته‌ایم.

موسوی همچنین گفت: با توجه به ادامه شرایط سخت کرونایی و کاهش ظرفیت پروازهای داخلی به ۶۰ درصد، امکان بازپرداخت تسهیلات واقعا سخت است ای کاش حداقل تنفس ۶ ماهه درنظر می‌گرفتند تا با فروکش کردن همه گیری کرونا، پروازها به حالت عادی بازگردد و امکان بازپرداخت وام‌ها فراهم شود.

او درپایان گفت: در حال حاضر پرواز‌ها با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی انجام می‌شود .حضور مسافر در پرواز خارجی باید همراه با تست منفی پی سی آر باشد اگر مسافر تست پی سی آر منفی نداشته باشد به هیچ عنوان اجازه پرواز نخواهد یافت.