خودکفایی ایران در مقابله بیولوژیک مگس مدیترانه ای

مرضیه امیری
عصر اقتصاد: مگس مدیترانه ای، یکی از زیانبارترین آفات کشاورزی جهان است که به بیش از ۲۵۰ گونه گیاهی از انواع درختان میوه مانند میوه های دانه دار و هسته دار شامل مرکبات، زیتون، انار، گلابی، هلو، انجیر و …، انواع جالیز و صیفی جات حمله می کند. کشور ایران با داشتن حدود ۱۹ میلیون تن محصولات باغی و ۲ میلیون و ۶۸۴ هزار هکتار باغ جزو بزرگترین تولیدکنندگان میوه در دنیاست و تاثیر قابل توجهی در اقتصاد و اشتغال کشود دارد. بنا به گفته مدیر عامل شرکت دانش بنیان ابزاردقیق کوهرنگ ورود میوه های خارجی باعث ورود آفات قرنطینه ای به کشور می شود و خسارت های جبران ناپذیر به تولید و اقتصاد ملی وارد می کند. پروتئین هیدرولیزات برای از بین بردن آفت مگس مدیترانه ای استفاده می شود در گذشته ۱۰۰ درصد این محصول از کشورهای همچون اسپانیا، کانادا، هند و … بطور رسمی و غیر رسمی وارد کشور می شد اما اکنون نیازی به واردات نیست و با تولید انبوه این محصول به خودکفایی رسیده ایم.

پروین برادران قهفرخی، مدیر عامل شرکت دانش بنیان ابزاردقیق کوهرنگ گفت: مگس مدیترانه ای، یکی از زیانبارترین آفات کشاورزی جهان است که به بیش از ۲۵۰ گونه گیاهی از انواع درختان میوه مانند میوه های دانه دار و هسته دار شامل مرکبات، زیتون، انار، گلابی، هلو، انجیر و …، انواع جالیز و صیفی جات حمله می کند.

وی افزود: هر مگس ماده در طول عمرش ۱۰۰ تخم می گذارد و جمعیت حاصل از یک جفت مگس در پایان نسل سوم به ۲۵۰ هزار عدد و نسل چهارم ۱ میلیون و ۲۵۰ هزار عدد می رسد و به این تعداد میوه خسارات وارد می شود. آفت در شرایط مساعد ۱۲ نسل تولید می کند و در شرایط آب و هوایی ایران تا ۵ نسل در سال گزارش شده است. اگر به موقع با این آفت مبارزه نشود بین ۵۰ تا ۹۰ درصد خسارت به باغات وارد می شود.
در تمام استان های کشور ردپای آفت مگس مدیترانه ای گزارش شده است

برادران قهفرخی تصریح کرد: امروزه مگس مدیترانه ای نسبت به جمعیت به یک آفت همگانی تبدیل شده است. در تمام استان های کشور ردپای آفت گزارش شده است، اما با توجه به شرایط آب و هوایی و اکوسیستم منطقه در برخی از استان ها همچون استان های مازندران، گیلان، گلستان، قزوین، کرمان و یزد حضور آفت پر رنگ تر است.

پیشگیری و مبارزه با آفت مگس مدیترانه ای از الزامات استان مازندران است

مدیر عامل شرکت دانش بنیان ابزاردقیق کوهرنگ بیان کرد: استان مازندران ۱۰۰ هزار هکتار باغات مرکبات کشور را داراست؛ پیشگیری و مبارزه با آفت مگس مدیترانه ای از الزامات این استان است. کشور ایران با داشتن حدود ۱۹ میلیون تن محصولات باغی و ۲ میلیون و ۶۸۴ هزار هکتار باغ جزو بزرگترین تولیدکنندگان میوه در دنیاست که تاثیر قابل توجهی در اقتصاد و اشتغال کشود دارد. اما در این میان ورود میوه های خارجی باعث ورود آفات قرنطینه ای به کشور می شود و خسارت های جبران ناپذیر به تولید و اقتصاد ملی وارد می کند.

وی ادامه داد: اگر آفات بطور غیر عمد وارد شده باشد، سازمان حفظ نباتات کشور در زمینه پیشگیری، کنترل و مهار اقدامات لازم را انجام می دهد اما شاید بتوان این خسارات را در زمره جنگ بیولوژیک و بیوتروریسم نیز مطرح کرد که این آفات در پاره ای موارد به طور عمدی وارد کشور می شود و موضوع در حوزه پدافند غیرعامل قابل پیگیری است.

در کشور ما انواع میوه از مبادی رسمی و غیر رسمی انوا وارد می شود

برادران قهفرخی بیان کرد: در استرالیا ورود انواع میوه و سبزی حتی در چمدان مسافر ممنوع است و در صورت مشاهده در فرودگاه ضبط می شود و افراد خاطی جریمه های سنگین پرداخت می کنند اما در کشور ما از مبادی رسمی و غیر رسمی انواع میوه وارد می شود که در بسیاری موارد بدون طی مسیر قرنطینه کامل، وارد بازار شده و خود عامل اصلی ورود انواع آفت می شود.

برای کنترل آفت از روش های کنترل بیولوژیکی یا روش کنترل شیمیایی استفاده می شود

مدیر عامل شرکت دانش بنیان ابزاردقیق کوهرنگ اظهار کرد: برای کنترل آفت از روش های کنترل بیولوژیکی یا روش کنترل شیمیایی استفاده می شود. استفاده از محلول های جلب کننده تغذیه ای پروتئین هیدرولیزات به روش تله در پیشگیری و جلب بیولوژیکی کارایی مناسبی دارد. تعداد ۷۰ تا ۱۰۰ تله در هر هکتار استفاده می شود و به راحتی تله ها از محلول پروتیین هیدرولیزات با رقت دادن توسط کشاورز، قابل توسعه و استفاده است. وی افزود: در روش طعمه پاشی محلول مسموم پروتئین هیدرولیزات جمعیت آفت را به صورت ادواری کاهش می دهند. تا سال گذشته ۱۰۰ درصد محلول های جلب کننده پروتئین هیدرولیزات به مقدار بیش از ۱۰۰ تن از کشورهایی همچون اسپانیا، کانادا، هند و … بطور رسمی و غیر رسمی وارد کشور می شد که نمونه های اسپانیایی از کیفیت مرغوبتر و نمونه های هندی نامرغوب نیز در بازار یافت می شد.

برادران قهفرخی اظهار کرد: نیاز کشور به پروتئین هیدرولیزات در سال ۹۷ به میزان ۷۰ تن در سال اعلام شده است اما با توجه به افزایش حجم آسیب مگس مدیترانه ای و انواع مگس میوه، جالیز و صیفی این نیاز تا دو برابر نیز قابل افزایش است. شرکت های وارد کننده بخشی از محصول را به دلیل استفاده از ارز دولتی با قیمت تعزیراتی در مناقصه های دولتی شرکت می کردند اما بیشتر این محصول با افزایش قیمت چشمگیر در بازار آزاد به فروش می رسید.

افزایش قیمت ارز و عدم تامین مالی باعث شد واردکنندگان نتوانند پروتئین هیدرولیزات را وارد کشور کنند

وی ادامه داد: از نیمه دوم سال ۹۷ ، به دلیل افزایش قیمت ارز و عدم تامین مالی، واردکنندگان نتواستند پروتئین هیدرولیزات را وارد کشور کنند و به دلیل پیش بینی حجم بالای آسیب احتمالی توسط مگس مدیترانه ای خصوصا در شمال کشور نیاز فناورانه محصول توسط سازمان حفظ نباتات کشور اعلام و شرکت دانش بنیان ابزاردقیق کوهرنگ که بطور تخصصی در طراحی و تولید محصولات پروتئینی، آمینو اسیدهای چپگرد و فناوری های وابسته راه تحقیقات  ۱۳ ساله را طی کرده و به تولید انبوه رسیده است، به این نیاز به سرعت پاسخ داده است.

کیفیت محصول از بهترین برندهای تجاری معروف در بازار نیز بالاتر است

مدیر عامل شرکت دانش بنیان ابزاردقیق کوهرنگ بیان کرد: نمونه های ارسالی در شمال و جنوب کشور آزمایش شد و نتایج بسیار مطلوب حاصل شد و کیفیت محصول از بهترین برندهای تجاری معروف در بازار نیز بالاتر است. خوشبختانه با درایت مدیریت سازمان حفظ نباتات کشور و معاونت کنترل آفات و همکاران ایشان و اعتماد به یک شرکت دانش بنیان داخلی، مجوز تولید داده شد و شرکت ابزاردقیق کوهرنگ اقدام به تولید انبوه محصول پروتئین هیدرولیزات سراتل با توانایی تولید بیش از ۱۰۰ تن در ماه را آغاز کرد و  این محصول را در سطح کشور توزیع کرد.

وی افزود: تمام مواد اولیه محصول، بومی کشور است و نیازی به خروج ارز برای تامین مواد اولیه نیست. قیمت محصول کاملا رقابتی با انواع برندهای خارجی با قیمت هر لیتر ۵۰۰ هزار ریال است اما با رسیدن به تولید انبوه قیمت نیز تا حدود ۲۵ درصد کاهش یافت. همچنین سراتل در انواع ظروف ۱ لیتری، ۵ لیتری و ۲۰ لیتری توزیع می شود.

محصول سراتل بطور مستمر تحت نظارت مسئولان و کارشناسان نظارت بر کیفیت قرار گرفته است

برادران قهفرخی تصریح کرد: محصول سراتل بطور مستمر تحت نظارت مسئولان و کارشناسان نظارت بر کیفیت قرار گرفته است و هر بار کیفیت محصول بسیار مناسب اعلام شده است به طوری که می توان با افتخار اذعان کرد که ایران در تولید پروتئین هیدرولیزات به خودکفایی رسیده است و با توجه به توان تولیدی بیش از ظرفیت کشور، با حمایت مسئولان می توان راه صادرات محصول به ویژه در کشورهای منطقه را باز کرد. اگر کنترل خسارت ناشی از مگس با همکاری بین المللی کشورهای منطقه و همسایه انجام بگیرد از حجم خسارت داخلی آفت نیز به میزان زیادی کاسته می شود.

مدیر عامل شرکت دانش بنیان ابزاردقیق کوهرنگ عنوان کرد: گزارش ها حاکی از آن است که برخی واردکنندگان فرصت یافتند تا تامین مالی و محصول را وارد کنند اقدام و برخی دیگر نیز با توزیع محصولات تاریخ گذشته خارجی، بدون برچسب و بی هویت و حتی با برچسب بدون تاییدیه سازمان حفظ نباتات با قیمت های پایین تر بازار را آشفته کنند و با وجود ممنوعیت اعلام برند به ویژه برند خارجی بتوانند در مناقصات دولتی برخی خریدهای پروتئین هیدرولیزات یارانه ای را توسط استان ها در سایت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت ستاد همچنان ثبت درخواست کنند.

سوال اینجاست در سال رونق تولید و حمایت از کالای ایرانی  در شرایط تحریم و اقتصاد مقاومتی که توسط مقام معظم رهبری تأکید می شود و با توجه به وجود قوانین مرتبط در زمینه حمایت از محصولات دانش بنیان داخلی که تاثیر شگرفی در اقتصاد دانشی، اشتغال، جلوگیری از خروج ارز، خروج از اقتصاد تک محصولی و تولید ناخالص داخلی داشته است؛ واردات این محصول نیز خود خسارتی جبران ناپذیرتر از خسارت مگس مدیترانه ای به کشور وارد می کند.