مقررات ملی ساختمان چند مبحث دارد؟

طراحی و اجرای هرگونه عملیات های ساختمانی شامل تخریب، تعمیر، نوسازی، مرمت، تغییر کاربری و بهره برداری، نیازمند اجرای صحیح و دقیق کلیه ضوابط فنی، اجرایی و حقوقی موردنیاز است.

به مجموعه این ضوابط فنی و اجرایی که طبق ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، توسط وزارت مسکن و شهرسازی تدوین می شود، مقررات ملی ساختمان گفته می شود.

هدف از تهیه و اجرای این مقررات، برقراری ایمنی، آسایش، بازدهی بالا، صرفه اقتصادی و بهداشت است. در حقیقت مقررات ملی ساختمان، مجموعه ای از حداقل  استاندارد های موردنیاز برای یک ساخت وساز اصولی است که با در نظر گرفتن توان مهندسی کشور و آخرین فناوری های ملی و بین المللی تدوین شده است.

وزارت مسکن و شهرسازی موظف است با تشکیل کمیته های تخصصی، شرایط لازم را برای تدوین این مقررات بوجود آورد. مقررات ملی ساختمان در قالب ۲۲ مبحث تدوین شده است. در این مطلب سعی داریم در مورد مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان صحبت کنیم.

مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان

هریک از مباحث ۲۲ گانه ی مقررات ملی ساختمان پس از نگارش مقدماتی، توسط کمیته های تخصصی جداگانه، مورد بررسی قرار می گیرند و با اعمال نظرخواهی از مراجع ذیصلاح همچون سازمان های نظام مهندسی ساختمان استان ها و شهرداری ها در صورت نیاز اصلاح می شوند.

متن نهایی هر مبحث پس از تصویب در شورای تدوین مقررات ملی ساختمان و تأیید وزارت راه و شهرسازی، به شهرداری ها و دستگاه های اجرایی و جامعه مهندسی ابلاغ می گردد. مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان تحت عنوان طرح و اجرای ساختمان های فولادی، از مهمترین منابع آزمون نظام مهندسی علی الخصوص در رشته عمران محسوب می شود.

شما می توانید با دانلود مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان، این منبع را به صورت کامل در اختیار داشته و از این منابع برای شرکت در آزمون های نظام مهندسی استفاده نمایید.

کاربرد مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان

این مبحث در مورد ساختمان های فولادی و کاربری ذکرشده آن ها در نظام مهندسی و آئین نامه اجرایی آن کاربرد دارد. دانلود مبحث ۱۰، به آشنایی هر چه بیشتر شما دانشجویان و مهندسان عزیز با این مبحث کاربردی، کمک شایانی می کند.

لازم به ذکر است که در این مبحث، درباره ی سازه های خاص همچون پل و ساختمان های فولادی که نیازمند قوانین خاصی برای تحلیل، طراحی و اجرا هستند، صحبت نشده است.

هدف مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان

هدف از تدوین مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان، تعیین حداقل استاندارد های لازم برای تحلیل، طراحی و اجرای ساختمان های فولادی، به منظور تأمین ایمنی و بهره برداری مناسب است.

این مبحث همچنین الزامات مرتبط با ساخت، نصب، کنترل و طراحی لرزه ای را در برمی گیرد. در این مبحث برای طراحی تأمین الزامات حالت های حدی مقاومت، از روش ضرایب بار و مقاومت (LRFD) استفاده شده است.

این مبحث شامل الزامات عمومی (فصل ۱۰-۱) الزامات طراحی (فصل ۱۰ -۲) الزامات طراحی لرزه ای (فصل ۱۰ -۳) الزامات ساخت، نصب و کنترل (فصل ۱۰-۴) و پیوست های (۱) و (۲) می باشد.

مبانی طراحی طبق مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان

طبق این مبحث، مبانی طراحی سازه ها، حالات حدی جهت بدست آوردن ایمنی و قابلیت بهره برداری است.

بنابراین تعیین پیکربندی، ابعاد و مشخصات اعضای سازه باید بگونه ای باشد که مجموعه سازی به هیچ یک از حالت های حدی زیر نرسد:

• حالت های حدی مقاومت
• حالت های حدی بهره برداری

مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان را چگونه بخوانیم؟

همان طور که می دانید مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان، یکی از پرکاربرد ترین مباحثی هستند که مهندسین عمران باید جهت یادگیری آن تلاش ویژه ای کنند. همچنین از نظر آزمون نظام مهندسی، این مبحث اهمیت ویژه ای دارد.

چرا که بررسی سؤالات آزمون نظام مهندسی در سال های گذشته نشان می دهد که بطور متوسط حدود ۱۰ سؤال از مبحث دهم مقررات ملی ساختمان مطرح می شود که تقریباً ۱۷ درصد کل سؤالات را تشکیل می دهد.

از این جهت مطالعه تمامی صفحات مبحث دهم را به داوطلبان آزمون نظام مهندسی توصیه می کنیم بگونه ای که با تمامی مطالب آشنایی داشته باشند و هیچ عنوانی از این مبحث برایشان غریبه نباشد. در ادامه قصد داریم شما را با موضوع تمام فصول این مبحث به طور اجمالی آشنا کنیم.

فصل اول: الزامات عمومی

این فصل شامل توضیحات اولیه همچون هدف و دامنه کاربرد، مبانی طراحی، اصول تحلیل و غیره است. پیشنهاد می کنیم حداقل یک بار آن را مرور کنید.

فصل دوم: الزامات طراحی

موضوع این فصل، تعیین الزامات طراحی مجموعه سازه شامل اعضا و اتصالات آن بر اساس حالت های حدی است. عمده توجه این مبحث به کنترل معیار های پایداری، سختی و مقاومت معطوف می شود. با توجه به تحلیلی بودن سؤالات آزمون مهر ۹۸، مطالعه این فصل نیاز به توجه بیشتری دارد.

فصل سوم: الزامات طراحی لرزه ای

در این فصل کنترل معیار شکل  پذیری نیز علاوه بر معیارهای بحث شده در فصل دوم، مورد توجه قرار می گیرد. هدف اصلی این فصل تعیین تناسب اعضای یک سازه و اتصالات آن به گونه ای است که در صورت رخ دادن زلزله های شدید، علاوه بر حفظ ایستایی سازه، تلفات جانی نیز به حداقل خود برسد.

فصل چهارم: ساخت، نصب و کنترل

این فصل به انواع روش های تهیه مصالح، برشکاری، مونتاژ، جوشکاری، حمل، پیش نصب، برپاداشتن، نصب، کارهای تکمیلی جوشکاری و محکم کردن پیچ ها می پردازد.

پیوست ۱: ضریب طول مؤثر اعضای فشاری

این پیوست نحوه محاسبه ضریب طول مؤثر (k) اعضا فشاری را نشان می دهد.

پیوست ۲: تحلیل مرتبه دوم از طریق تحلیل الاستیک مرتبه ی اول تشدید یافته

این پیوست، الزامات روش مرتبه دوم از طریق تحلیل الاستیک مرتبه ی اول تشدید یافته را بیان می کند. گرچه تاکنون در آزمون های دوره های گذشته از مباحث پیوست ۱ و ۲ سؤالی مطرح نشده است، اما با توجه به این که آزمون نظام مهندسی غیرقابل پیش بینی است، نمی توان مطالب این دو مبحث را صد در صد از منابع آزمون حذف نمود. پس پیشنهاد می کنیم مطالب این دو پیوست را حداقل یک بار مرور کنید.

کلام آخر

ممکن است مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان در نگاه اول کمی دشوار به نظر بیاید، اما با داشتن یک برنامه مطالعاتی دقیق و منظم، به راحتی می توانید بر روی مطالب مبحث دهم مسلط شوید.

همچنین با مرور سؤالات آزمون های گذشته و تست زدن، تسلط بر مطالب این مبحث آسان تر خواهد شد.