نسخه روزمینی برای ناترازی انرژی صنایع

فرزین سوادکوهی

ناترازی انرژی در ایران می تواند به راحتی به یک بحران فراگیر تبدیل شود و شرایط را به گونه ای پیش ببرد که مقوله تولید ،آسیب هایی جدی را تجربه کند. تجربه ای تلخ که به تعطیلی واحدهای تولیدی می انجامد.

در این میان مشکل ناترازی گاز به علت سیاست های مختلف اعمال شده طی سال های گذشته، به خودی خود استعداد ابر چالش شدن را دارد و قادر است واحدهای تولیدی را به وضعیتی دچار کند که صنعت و تولید برای همیشه تعطیل شوند.

به موازات اصلاح الگوی مصرف، برای برون رفت سریع از این وضعیت در تمام بخش های صنعتی و خانگی، یک راهکار، احداث تجهیزات روزمینی ذخیره سازی گاز برای صنایع است که صاحبان و فعالان این بخش های ارزش آفرین را قادر خواهد کرد تا خوراکی که به هردلیلی در فصول سرد سال –ناچارا- از آنها دریغ شده را جبران کنند و چرخ تولید از حرکت باز نایستد.

در این شیوه شرایط به گونه ای فراهم شده که فعالان صنعتی بخش خصوصی و دولتی با همراهی نهادهای حاکمیتی برای کمبود گاز مصرفی خود چاره اندیشی می کنند.

باید به یاد داشته باشیم که متولیان تولید و عرضه گاز کشور اکنون به بیش از ۳۱ میلیون واحد خانگی و تجاری و صنعتی ،سوخت یا خوراک مورد نیاز را تحویل می دهند و این در حالیست که کشور نمی تواند کمبود گاز را روی بخش خانگی سرشکن کند و ناچار است در صورت کمبود، پیش از هر اقدامی برای بخش صنعتی محدودیت ایجاد کند.

در چنین شرایطی چه بخواهیم و چه نخواهیم باید چاره ای بیندیشیم که هم تولید دچار مشکل نشود و هم بخش خانگی با کمبود گاز در فصول سرد روبرو نشود بنابراین همواره و در همه حال، گاز پایدار باید به اقصی نقاط کشور و همه صنایع مولد برسد تا آن‌ها بتوانند تولید، اشتغال و ارزش افزوده برای اقتصاد کشور خلق کنند.

ذخیره سازی گاز توسط صنایع اقدامی شبیه به احداث نیروگاه برای تامین برق مورد نیاز بخش تولید است تا ناترازی گاز در فصل سرما را با عدم نفع کمتری بگذرانند

در حقیقت ذخیره سازی گاز توسط صنایع شاید اقدامی شبیه به احداث نیروگاه برای تامین برق مورد نیاز بخش تولید باشد با این فرق که چون برق را نمی توان ذخیره کرد خود صاحبان صنایع با ساخت نیروگاه انرژی الکتریکی مورد نیاز خود را تامین میکنند و در کنار آن برای ذخیره سازی گازی که شرکت ملی گاز ایران با قیمت معمول و متعارف تحویلشان می دهد می توانند تاسیسات ذخیره سازی گاز را نیز عملیاتی کنند تا در ناترازی ها جبران مافات کرده باشند.

صنایع پیشنهاد وزارت نفت را چکش کاری کنند

در آخرین اقدامات وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران در جهت کمک به صاحبان صنایع برای گذر از کمبود گاز، هم اکنون شرایط به گونه ای فراهم شده که در فصل بهار و تابستان که مصرف بخش خانگی به حداقل ممکن می رسد گاز مورد نیاز صنایع با تعرفه فعلی در اختیار آنها قرار داده می شود تا بتوانند خوراک تحویلی را به انواع LNG،CNG و LNG تبدیل کنند و این در حالیست که اگر صنایع برای احداث چنین واحدهایی پیشنهادهای منطقی به شرکت ملی گاز ایران ارائه دهند سرمایه گذاری در این بخش تسهیل خواهد شد و آنها خواهند توانست در فصول سرد سال، گاز تولید شده را مجددا به نهادها و واحد های متقاضی گاز بفروشند.

از دیگر فواید این طرح آنست که صنایع تولیدی قادر خواهند بود در کنار مجموعه خود بخش هایی بوجود بیاورند که گاز ارزان خریداری شده را به پروژه های کوچک مقیاس مینی ال ان جی و مینی سی ان جی اختصاص دهند و چنین واحدهای خردی را احداث کنند تا از گرفتاری های کمبود گاز در فصل سرد در امان باشند.

دوری از انگ مازوت سوزی

در چنین سازوکاری کارخانه های تولید سیمان نیز دیگر انگ مازوت سوزی در فصول سرد را از خود دور خواهند کرد و گامی بزرگ در سلامت محیط زیست بر خواهند داشت چرا که برآوردها نشان داده احداث واحدهای مینی ال‌ان‌جی و سی‌ان‌جی بخصوص برای صنایعی که در نزدیکی شهرها قرار دارند و از مصرف نفت کوره منع شده اند آورده های موجهی بدنبال خواهد داشت.

عملیات احداث تأسیسات تولید و ذخیره‌سازی رو زمینی ال‌ان‌جی که طی قراردادی بین شرکت ملی گاز ایران و شرکت آهن و فولاد ارفع شهرستان اردکان استان یزد، با هدف توسعه دانش فنی در حوزه صنایع نفت و گاز کشور و به‌منظور افزایش تولید و ذخیره‌سازی گاز طبیعی مایع اجرا شده نمونه بارزی از موفقیت این رویکرد است که می تواند به همین ترتیب دیگر صنایع فعال در کشور را به انجام آن ترغیب کند.

اجرای این طرح که براساس امضای قرارداد ارائه خدمات فناورانه طرح تولید و ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی بین طرفین تحقق یافت نشان می دهد دیگر واحدهای صنعتی بزرگ نیز می توانند یکی پس از دیگری این الگو را در دستور کار خود قرار دهند.

مسئولان ارشد شرکت ملی گاز ایران به بهانه اجرای این پروژه در فولاد ارفع اعلام کرده بودند که در مرحله نخست این طرح بزرگ، راه‌اندازی ۳۰ واحد مینی‌ال‌ان‌جی را پیش‌بینی کرده اند که در پاسخ به نیاز صنایع انرژی‌بر و شهرک‌های صنعتی است؛ زیرا با توجه به اعمال تحریم‌ها و نبود سرمایه‌گذاری لازم در حوزه بالادستی، اکنون مصرف از تولید پیشی گرفته و آنها را مجبور به ایجاد محدودیت گازرسانی به صنایع در فصل سرد سال کرده تا عمده مصارف به بخش خانگی و تجاری هدایت شود.

این تاکید از آنجاست که با توجه به شرایط خاص ناترازی تولید و مصرف، راهبران حوزه گازی کشور باید به راه‌حل‌هایی ویژه بیاندیشند تا کشور دچار مشکل نشود. بنابراین یکی از طرق این استراتژی همان است که در کنار صنایع انرژی‌بر، طرح‌های ذخیره‌سازی رو زمینی که ابلاغیه وزیر نفت را با خود دارد، اجرایی شود.

شواهد امر نشان می دهد در ابلاغیه وزیر نفت به راه‌اندازی طرح‌های ذخیره‌سازی روزمینی اشاره شده که شیوه‌های مختلفی از جمله ال‌ان‌جی، اس‌ان‌جی، سی‌ان‌جی و ال‌پی‌جی قابلیت اجرایی دارد که البته باید به تناسب شرایط محیطی از آن‌ها بهره برد.

در حال حاضر یکی از بهترین ترفندهایی که می توان در قبال ناترازی گازی کشور بکار برد همین است که صنایع دست بجنبانند و از موقعیتی که برایشان ایجاد شده بهره برداری کرده و مخازن و واحدهای ذخیره سازی گاز را هرچه زودتر احداث کنند.

۱۴ شرکت متقاضی احداث واحدهای مینی ال ان جی

شاهد مثال دیگر در توفیق چنین طرحی آنجاست که بخش مدیریت سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار شرکت ملی گاز ایران در آن اعلام کرده که خود متولی حوزه ال‌ان‌جی است و طبق آماری که این مدیریت ارائه داده، اکنون ۱۴ شرکت متقاضی احداث واحدهای مینی‌ال‌ان‌جی در کنار صنایع خود هستند.

بنابراین بنظر می رسد در حال حاضر یکی از بهترین ترفندهایی که می توان در قبال ناترازی گازی کشور بکار برد همین است که صنایع دست بجنبانند و از موقعیتی که برایشان ایجاد شده بهره برداری کرده و مخازن و واحدهای ذخیره سازی گاز را هرچه زودتر احداث کنند.

بدون تردید در این مقطع زمانی دیگر نمی توان به بهانه های مختلف، حل مشکل کمبود گاز صنایع در فصول سرد را به زمانی دیگر احاله داد.برای صنایع بستر مناسبی فراهم شده تا از این موقعیت مخاطره انگیز به سلامت عبور کنند.