امیرعلی رمدانی
دکتری صنایع و مشاور سازمانی
۱۵ ژوئن بروز جهانی گل نامگذاری شده و در این روز جوامع مختلف با برنامه‌ریزی‌های از پیش تدوین‌شده، سعی می‌کنند با برگزاری نشست‌ها و همایش‌هایی درباره این موضوع، جنبه‌های اقتصادی، فرهنگی، بازاری و مسائل صنعت گل و گیاه را بررسی کنند. به طورکلی، اهمیت گیاهان به حدی است که در برخی کشورها شاهدیم که تصویر درختی خاص به عنوان نماد آن کشور به ثبت رسیده است. این وضع در کشورهایی مانند کانادا، لبنان، آلمان مصداق دارد.
علاوه بر آثار مثبت گل و گیاه بر روح و روان انسانی، تقاضای بالای آن به عنوان یکی از کالاهای زینتی پرمصرف در دنیا همواره مورد توجه کارآفرینان بوده است و جوامع مختلف درصددند برای پرورش، تولید و صادرات آن اقدام کنند. دولت‌ها نیز سعی دارند با ارائه تسهیلات و تسهیل در فرایندهای کاری، مسیر این صنعت را بیش از پیش هموار کنند. امروزه در اکثر نقاط دنیا، صنعت گل و گیاه از جمله صنایع مهم و پردرآمد محسوب می‌شود.
طبق گزارش سازمان توسعه تجارت، ارزش صادرات پنج گروه کالایی شامل ۱) محصولات پتروشیمی و میعانات گازی ۲) صنایع معدنی فلزی ۳) خشکبار ۴) میوه و تر‌بار ۵) محصولات پلیمری؛ در مجموع به میزان ۲۸ میلیارد و ۲۶۲ میلیون دلار در سال ۱۳۹۹ است که ۸۰ درصد کل صادرات سال گذشته شامل می‌شود. این در حالی است که صادرات کشور در بخش کشاورزی و صنایع غذایی در سال ۱۳۹۹ با رشد ۲۶ درصدی وزنی و افزایش ۸ درصدی به لحاظ ارزشی روبه‌‌رو بوده است. آنچه از صادرات ایران در این بخش ثبت شده است، نشان می‌دهد ۸ میلیون و ۸۳۸ هزار تن محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به ارزش ۶ میلیارد و ۱۷۳ میلیون دلار در سال گذشته به بازارهای هدف صادر شده است. این بخش شامل هفت گروه کالایی است که به ترتیب ارزش عبارتند از: «خشکبار»، «میوه و تره‌بار»، «صنایع‌تبدیلی»، «شیرینی و شکلات و فرآورده‌ها»، «محصولات حیوانی و صنایع وابسته»، «محصولات لبنی» و «گل و گیاه دارویی، خوراکی و زینتی».
صنعت گل و گیاه در کشور ما به عنوان صنعتی ارزآور همواره سعی دارد با رویکرد صادرات‌محوری در راستای پیشبرد اهداف خود گام بردارد که در طی این مسیر دارای موانع و مشکلاتی است. بی‌شک ایجاد مزیت رقابتی در کالاهای تولیدی یکی از مولفه‌های اصلی در جذب بازارهای بین المللی است که این مزیت رقابتی می‌تواند از نوع کیفیت باشد.
به منظور رونق گرفتن صادرات در این عرصه باید از همان ابتدای تولید، هدف‌گذاری‌های صحیحی برای صادرات انجام شود تا از طریق ایجاد سازوکارهای مناسب بتوان کیفیت محصولات را افزایش داد. باید توجه کرد که کشورهای همسایه با ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس می‌توانند از بازارهای هدف قابل توجه باشند. طبق اطلاعات به‌دست‌آمده سالانه حدودا ۳ میلیارد شاخه گل در کشور تولید می‌شود که به میزان یک‌سوم آن به دلایل گوناگونی از جمله نبود تقاضا از بین می‌رود. فقط همین آمار نشان می‌دهد که توانایی و پتانسیل تولید در کشور موجود است و کافی است با هدایت آن از نظر شناخت بازار، هدف‌گذاری فروش، استراتژی‌های بازاریابی، افزایش کیفیت، کاهش قیمت و … نسبت به رونق هرچه بیشتر این صنعت اقدام شود.
