واگرایی ۲ شاخص کل و هم‌وزن

مسعود وطنخواه

شاخص کل بورس روز گذشته در حالی حدود ۱.۶درصد واحد کاهش یافت که شاخص کل هم‌وزن بازدهی مثبت یک درصد را ثبت کرد؛ به عبارت دیگر، روند حرکتی دو شاخص کل و هم وزن با واگرایی همراه است.

اگر مجموع و برآیند حرکتی بازار سرمایه را در دو هفته گذشته واکاوی کنیم، می‌بینیم که تمایل بازار سرمایه برای نزول بیشتر از صعود است. این امر به خوبی در آمار معاملات قابل مشاهد است. روزهای گذشته شاید در گروهی از شرکت‌های با سرمایه کم، نظیر دارویی‌ها با استقبال سرمایه‌گذاران مواجه شده‌اند، اما شرکت‌های با ارزش بالای بازار، این روزها روند نزولی را تجربه می‌کنند. این سیر نزولی در شرکت‌های با سرمایه بالا از یک‌سو، سبب کاهش شاخص کل بورس و از سوی دیگر، موجب خروج پول حقیقی از این شرکت‌ها شده است. هر چند حضور بازارگردان‌ها در این شرکت‌ها مشهود است و فروشندگان برای نقد کردن دارایی خود مشکل ندارند،  خریدهای بازارگردان‌ها، آن هم در قیمت‌های نزولی، افت قیمتی این شرکت‌ها را تشدید می‌کند که همین امر در مرحله اول ترس معامله‌گران حقیقی و حقوقی‌های خرد سهامدار این شرکت‌ها را افزایش می‌دهد و در مرحله بعدی این هراس موجب رشد فشار فروش در روزهای بعدی می‌شود.

شاخص کل بورس روز گذشته در حالی کاهش ۲۴هزار و ۳۵۱واحدی (بازدهی منفی ۱.۶درصدی) را تجربه کرد که شاخص کل هم‌وزن ۴هزار و ۹۶۳واحد (بازدهی مثبت ۱.۰۶درصدی) را ثبت کرد؛ رشد نامتوازن دو شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن گویای توجه فعالان بازار سرمایه به شرکت‌های با سرمایه کمتر است

در شاخص کل تاثیر شرکت‌ها بر اساس بزرگی (تعداد سهام و مبلغ سرمایه) آنهاست؛ بنابراین ارزش تمام شرکت‌ها برابر نیست و وزن شرکت‌ها و مقدار در شاخص کل متفاوت است. برای نمونه، نمادهای بزرگی همچون فملی، فولاد، فارس، خودرو، شستا، که تعداد سهام و معامله بیشتری دارند تاثیرگذارتر از شرکت‌های کوچک‌اند.

اما در محاسبه شاخص کل (هم‌وزن)، وزن و اندازه شرکت‌ها تاثیرگذار نیست و سرمایه آنها یکسان در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین تاثیر افزایش و کاهش سود و قیمت سهام شرکت‌ها در این شاخص به یک میزان اثر دارد.

شرکت‌های پتروشیمی فارس با ۳هزار و ۹۰۸، ملی مس ایران با ۳هزار و ۱۷۷، فولاد مبارکه با ۲هزار و ۴۷۷، سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی با ۲هزار و ۷۸ و نفت‌وگازوپتروشیمی تامین با هزار و ۱۹۲واحد بیشترین تاثیر منفی و در نقطه مقابل پتروشیمی پردیس با ۷۵۵، فولاد خراسان با ۳۲۷، پتروشیمی بوعلی سینا با ۲۸۳ و سرمایه‌گذاری دارویی تامین با ۲۲۹واحد بالاترین تاثیر مثبت را در رشد شاخص کل داشتند.