پلیس  و تکنولوژی

دکترغلامحسین بیابانی؛ دانشیار گروه کشف جرایم دانشگاه جامع علوم انتظامی امین

پیشرفت‌های فناورانه در سال‌های اخیر به شیوه‌های مختلف و مهمی به فعالیت پلیسی شکل داده است. تنها باید ملاحظه کرد که راهبرد اصلی پلیس در بیشتر قرن بیستم در پاسخ به اختراع خودرو، ارتباطات رادیویی دوطرفه و سیستم‌های رایانه ای بوده است.

در دهه‌های اخیر، پیشرفت‌های زیادی در زمینه فناوری اطلاعات، سیستم‌های تحلیلی، سیستم‌های نظارت ویدیویی، تست دی ان ای و دیگر فناوری‌ها اتفاق افتاده است که تاثیرات عظیمی بر روی ادارات پلیس داشته است.

تصمیمات مربوط به استفاده از فناوری از موضوعات با اولویت بالا برای پلیس هستند زیرا ادارات مجری قانون در حال پرداخت هزینه‌های زیادی به امید بهبود کارایی و کارآمدی خود هستند.

اما مطالعات در مورد فناوری‌های پلیسی کم هستند و شواهد حاضر نشان می‌دهند که  تاثیرات تکنولوژی بر روی کارآمدی پلیس ممکن است تا حدود زیادی توسط عواملی متعدد محدود شود.

برای گسترش مطالعه در مورد این مسئله و اطلاع‌رسانی برای تصمیمات پلیسی در مورد به کارگیری فناوری، این مقاله نتایجی از یک مطالعه چندعاملی و چندوجهی از پیامدهای رفتاری، سازمانی و اجتماعی فناوری‌های مربوط به پلیس را ارائه می‌کند.

هدف این مطالعه بهبود درک موارد زیر است:

 ۱- شیوه‌های تعمدی یا غیرتعمدی که تکنولوژی بر روی ادارات پلیس تاثیر می‌گذارد.

 ۲- جنبه‌های زمینه‌ای مختلف ادارات پلیس و محیط آن‌ها که به استفاده از تکنولوژی‌های پلیسی و کارآمدی آن‌ها شکل می‌دهد.

پیشرفت‌های تکنولوژیکی در فعالیت پلیسی یک جنبه‌ حیاتی از فعالیت پلیسی مدرن است اما اغلب تکنولوژی برای مقاصد دیگری ساخته شده است و سپس برای کاربرد پلیسی سازگار شده است.  این امر به این معناست که مجرمان هم‌اکنون در استفاده از تکنولوژی یک گام جلوتر هستند. رشد تکنولوژی باعث تقویت واکنش‌های پلیسی کارآمد و کارا می‌شود، شامل:

●      راه کنش ها(تاکتیک‌ها) و اسلحه‌های کمتر مرگبار باعث کاهش آسیب‌ها هم به متخلفان و هم به افسران می‌شود.

●      سیستم‌های موقعیت‌یابی جهانی (GPS) برای مکان‌یابی مجرمان و وسایل نقلیه و همچنین برای مدیریت خدمه و منابع افسران و وسایل نقلیه پلیس مورد استفاده قرار می‌گیرند.

●      سیستم‌های اطلاعاتی جغرافیایی (GIS) کمک می‌کند به نقشه‌یابی و تشخیص خوشه‌های جرم و نواحی خطرناک.

●      دوربین‌های نصب شده بر روی لباس و وسایل نقلیه، دوربین‌های سرعت و دوربین‌های مداربسته، روشهایی برای کشف و اثبات حوادث و پیشگیری از جرم فراهم می‌سازند.

●      پیشرفت‌هایی در عملیات کارآگاهی به‌خصوص در بهبودهایی در آنالیز DNA سریع‌تر، کارآمدتر و ارزان‌تر شده‌اند.

●      دستگاه‌های تشخیص اتوماتیک پلاک خودرو  برای کمک به تشخیص، پیشگیری و اختلال در جرم شامل جمع‌آوری مدارک و رسیدگی به مجرمان در حال سفر، تروریست‌ها و گروه‌های مجرمین به کار می‌روند.

●      اپلیکیشن‌های تلفن همراه به عموم مردم اجازه می‌دهند تا به توصیه‌ها و خدمات به طور سریع‌تر و موثرتر دسترسی یابند.

اطلاعات و تحلیل در فعالیت پلیسی به میزانی هرچه بیشتر پیچیده می‌شوند. سال‌ها است که کسب‌وکارها از تحلیل داده استفاده می‌کنند تا شرایط بازار یا روندها و راهبرد‌های فروش را پیش‌بینی کنند.

پلیس می‌تواند از آنالیز داده‌ مشابهی استفاده کند تا فعالیت خود را کارآمدتر سازد. پلیس اطلاعات‌محور  حدود ۲۰ سال است که در حال فعالیت است. این فعالیت باعث افزایش تبادل اطلاعات، پاسخگویی و برنامه‌ریزی راهبردی شده است.

همان طور سرتیپ کارآگاه دکتر محمد قنبری رئیس پلیس آگاهی کشور نشان دادند که این امر می‌تواند از طریق یک مدل فعالیت پلیسی مبنی بر پیش بینی گامی فراتر بردارد که می‌تواند زمان‌ها، مکان‌ها و ویژگی‌های پیش‌بینی شده را نشان دهد که در آن‌ها احتمال وقوع جرم بیشتر است.

این اطلاعات می‌تواند از پیشگیری، جمع‌آوری اطلاعات، آموزش و سیاست‌گذاری فعالیت پلیسی حمایت کند. اما استفاده‌ هرچه بیشتر از تکنولوژی، نظارت و اطلاعات، چالش‌های قانونی جدیدی را با خود به همراه می‌آورد، به‌ویژه مربوط به توازن بین کنترل جرم و منافع خصوصی شهروندان و حقوق بشر را در بر میگیرد.