چالش بیمه برای خودروهای نوظهور، در صورت بروز حادثه مسئولیت برعهده کیست؟
معصومه عاروان
بازار خودرو آرام آرام میزبان مدل‌هایی می‌شود که تا همین چند سال پیش، حتی تصور حضورشان هم عجیب بود؛ از خودروهای برقی و هیبریدی گرفته تا نسخه‌های هوشمند و گذرموقت. اما یک نکته نگران‌کننده وجود دارد: صنعت بیمه کشور هنوز برای پوشش ریسک‌های این نسل تازه از خودروها آماده نیست.
این فاصله بین فناوری و خدمات بیمه‌ای، هم مصرف کننده را سردرگم کرده و هم در صورت وقوع حادثه، پای یک جدال حقوقی پیچیده را وسط می‌کشد. پرسش اصلی اینجاست که در چنین شرایطی، مسئولیت واقعی با چه کسی است؛ صاحب خودرو، شرکت بیمه یا خودروساز؟
ماشین‌ها تغییر کرده‌اند، بیمه‌ها نه!
به گزارش عصر اقتصاد، خودروهای هوشمند و برقی ویژگی‌ها و نیازهای متفاوتی نسبت به خودروهای بنزینی سنتی دارند. تعمیر یک خودروی برقی در صورت آسیب‌دیدگی باتری، می‌تواند چند برابر گران‌تر از تعمیر یک موتور معمولی تمام شود. همین‌طور، سیستم‌های هوشمند رانندگی، سنسورها و نرم‌افزارهای پیشرفته، نوع و میزان خسارت‌ها را کاملاً متفاوت کرده‌اند.
با این حال، اغلب شرکت‌های بیمه در ایران همچنان از همان الگوهای قدیمی بیمه بدنه و شخص ثالث استفاده می‌کنند که برای خودروهای نسل قبل طراحی شده است. این یعنی در زمان بروز حادثه، ممکن است بیمه نتواند هزینه‌ها را به طور کامل پوشش دهد یا حتی بهانه‌ای برای عدم پرداخت پیدا کند.
با ورود خودروهای برقی، هوشمند و گذرموقت به ایران، چالش تازه‌ای پیش‌روی صنعت بیمه شکل گرفته است در صورت بروز حادثه، مسئولیت بر عهده کیست
در چنین وضعیتی، مشتری یا باید از جیب خود خرج کند یا راهی دادگاه شود، که این خود یک مسیر طولانی و پرهزینه است.
حلقه مفقوده قانون و مسئولیت‌پذیری
یکی از دلایل اصلی این شکاف، نبود قوانین و دستورالعمل‌های شفاف برای بیمه خودروهای نوظهور است. برای مثال، اگر یک خودروی هوشمند به دلیل نقص نرم‌افزاری تصادف کند، آیا مقصر راننده است یا خودروساز؟ اگر باتری یک خودروی برقی در اثر شارژ در ایستگاه عمومی دچار انفجار شود، مسئولیت با مالک خودروست یا شرکت ارائه‌دهنده خدمات شارژ؟
کارشناسان بیمه می‌گویند تا زمانی که این مرزها مشخص نشود، صنعت بیمه نمی‌تواند پوشش واقعی و قابل اعتماد ارائه دهد. این مسئله نه‌تنها امنیت مالی خریدار را تهدید می‌کند، بلکه انگیزه خرید این نوع خودروها را هم کاهش می‌دهد. به بیان ساده، خریدار از خود می‌پرسد: چرا باید ریسک یک فناوری جدید را بپذیرم وقتی بیمه حتی تکلیف خودش را نمی‌داند؟
ورود خودروهای برقی، هوشمند و گذر موقت به ایران، فرصتی برای مدرن شدن ناوگان حمل‌ونقل کشور است، اما بدون همراهی صنعت بیمه، این فرصت می‌تواند به تهدیدی جدی تبدیل شود.
بیمه‌گذاران باید هرچه سریع‌تر طرح‌های ویژه‌ای متناسب با این نسل تازه از خودروها طراحی کنند و قانون‌گذاران هم وظیفه دارند با وضع مقررات روشن، مرز مسئولیت‌ها را مشخص کنند.
در غیر این صورت، هر حادثه‌ای می‌تواند به یک پرونده پیچیده و فرسایشی بین مالک، خودروساز و بیمه‌گر تبدیل شود؛ پرونده‌ای که در نهایت، بازنده اصلی آن مصرف‌کننده خواهد بود.
