کاهش ریسک‌های پولشویی با اجرای کنترل های داخلی در شرکت ها

حمید محمدعظیمی؛ کارشناس آموزش مبارزه با پولشویی

پولشویی یک تهدید جدی برای اقتصاد جهانی محسوب می‌شود که به مجرمین اقتصادی و سازمان‌های جنایی امکان می‌دهد منابع مالی غیرقانونی خود را تطهیر کرده و در سیستم مالی رسمی وارد کنند.

شرکت‌ها، به‌ویژه مؤسسات مالی و سازمان‌های در معرض ریسک، باید از طریق ایجاد یک سیستم کنترل داخلی کارآمد، از وقوع این تخلفات جلوگیری کنند. کنترل داخلی در مبارزه با پولشویی شامل سیاست‌ها، فرآیندها و رویه‌هایی است که به شناسایی و کاهش ریسک‌های مرتبط با تخلفات مالی کمک می‌کند.

عدم رعایت این استانداردها می‌تواند به از دست رفتن اعتماد مشتریان، کاهش ارزش برند، تحریم‌های قانونی و حتی از دست دادن سهم بازار منجر شود. در این مقاله، بر نقش کنترل داخلی در فرآیندهای مبارزه با پولشویی (AML) تمرکز شده و راهکارهایی برای پیاده‌سازی آن در شرکت‌ها ارائه می‌شود.

اهمیت کنترل داخلی در مبارزه با پولشویی

کنترل داخلی به شرکت‌ها کمک می‌کند تا:

●        از سوءاستفاده مجرمان از خدمات مالی جلوگیری کنند.

●        ریسک‌های قانونی، مالی و اعتباری مرتبط با پولشویی را کاهش دهند.

●        از جریمه‌ها و تحریم‌های قانونی در امان بمانند.

●        اعتماد سهامداران، مشتریان و نهادهای نظارتی را حفظ کنند.

●        از آسیب‌های اعتباری جلوگیری کنند و وجهه شرکت را در بازار حفظ نمایند.

پیامدهای عدم اجرای صحیح کنترل داخلی AML

شرکت‌هایی که کنترل داخلی مؤثری در زمینه AML ندارند، با تهدیدات جدی مواجه می‌شوند :

●     آسیب به اعتبار و شهرت شرکت: شهرت و اعتبار یکی از مهم‌ترین دارایی‌های هر کسب‌وکار است. در صورتی که یک شرکت درگیر پرونده‌های پولشویی شود، این امر می‌تواند منجر به از دست رفتن اعتماد عمومی و کاهش ارزش برند شود. مشتریان و شرکای تجاری معمولاً از همکاری با شرکت‌هایی که درگیر تخلفات مالی هستند، اجتناب می‌کنند.

●     جریمه‌ها و تحریم‌های قانونی: نهادهای نظارتی معمولاً قوانین سخت‌گیرانه‌ای در زمینه مبارزه با پولشویی اعمال می‌کنند. شرکت‌هایی که این مقررات را رعایت نکنند، ممکن است با جریمه‌های مالی سنگین و حتی محدودیت‌های قانونی مواجه شوند که می‌تواند فعالیت آن‌ها را به شدت مختل کند.

●     از دست دادن بازار و مشتریان: اگر مشتریان احساس کنند که یک شرکت در برابر تخلفات مالی آسیب‌پذیر است یا ممکن است درگیر فساد و پولشویی باشد، احتمال دارد که به سمت رقبا متمایل شوند. این امر به کاهش فروش، از دست دادن بازار و حتی ورشکستگی در موارد شدید منجر خواهد شد.

●     مشکلات تأمین مالی و سرمایه‌گذاری: شرکت‌هایی که به دلیل ضعف در کنترل‌های AML با ریسک بالا شناخته شوند، ممکن است در جذب سرمایه و تأمین مالی با مشکل مواجه شوند. بانک‌ها و سرمایه‌گذاران تمایلی به همکاری با کسب‌وکارهایی که درگیر مسائل پولشویی هستند، ندارند.

اجزای اصلی کنترل داخلی در AML :

برای جلوگیری از این تهدیدات، شرکت‌ها باید یک سیستم کنترل داخلی مؤثر داشته باشند که شامل موارد زیر است:

●     سیاست‌ها و رویه‌هایAML :  شرکت‌ها باید دستورالعمل‌های شفاف و مدونی برای پیشگیری و کشف پولشویی داشته باشند. این سیاست‌ها باید با قوانین ملی و بین‌المللی هماهنگ باشند.

●     شناسایی مشتریان (KYC): فرآیند شناخت مشتری (KYC) شامل احراز هویت مشتریان، تعیین سطح ریسک آن‌ها و بررسی تعاملات مالی آنان است. این مرحله از ورود افراد دارای سوابق مشکوک به سیستم مالی جلوگیری می‌کند.

●     نظارت بر تراکنش‌ها و گزارش‌دهی موارد مشکوک: شرکت‌ها باید با استفاده از نرم‌افزارهای تحلیل تراکنش، فعالیت‌های غیرعادی را شناسایی و در صورت لزوم به نهادهای نظارتی گزارش کنند.

●     آموزش و توانمندسازی کارکنان: کارکنان باید به‌طور منظم آموزش ببینند تا بتوانند نشانه‌های پولشویی را شناسایی کرده و به درستی گزارش دهند.

●     ارزیابی و حسابرسی داخلی: حسابرسی‌های دوره‌ای برای بررسی میزان اثربخشی کنترل‌های داخلی ضروری هستند. این فرآیند نقاط ضعف سیستم را شناسایی و امکان اصلاح آن‌ها را فراهم می‌کند.

راهکارهای پیاده‌سازی کنترل داخلی AML در شرکت‌ها

برای اجرای موفق کنترل داخلی، شرکت‌ها می‌توانند اقدامات زیر را انجام دهند:

●        تعیین یک واحد مستقل برای مدیریت AML.

●        استفاده از فناوری‌های نوین برای مانیتورینگ تراکنش‌ها.

●        انجام ارزیابی‌های مستمر ریسک.

●        همکاری با نهادهای نظارتی و اجرای الزامات قانونی.

●        به‌روزرسانی سیاست‌ها و دستورالعمل‌ها بر اساس تغییرات قانونی و تهدیدات جدید.

نتیجه‌گیری

کنترل داخلی در مبارزه با پولشویی یک ضرورت برای شرکت‌ها است که به آن‌ها کمک می‌کند تا از جرایم مالی جلوگیری کرده و از شهرت و ثبات مالی خود محافظت کنند.

عدم رعایت استانداردهای AML می‌تواند تبعاتی مانند جریمه‌های قانونی، از دست دادن مشتریان، کاهش اعتماد عمومی و حتی ورشکستگی را در پی داشته باشد.

پیاده‌سازی یک سیستم کارآمد AML نه‌تنها از الزامات قانونی است، بلکه موجب افزایش اعتماد عمومی به شرکت‌ها نیز می‌شود. بنابراین، شرکت‌ها باید با اتخاذ رویکردی جامع و به‌کارگیری فناوری‌های نوین، به بهبود کنترل‌های داخلی خود در زمینه مبارزه با پولشویی بپردازند.