گفتگوی اختصاصی اکوپرشین با رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار: کند و کاوی در کودتای کرونا، کیمیای کاسه آجیل و کسب و کار خشکبار ایران
ارزانی ممقانی، کاسه آجیل نه حالا، قدیم‌ترها جزئی جدا نشدنی از جیره خوراک ایرانیان بود. مثل حالا نبود که گرانی‌اش این خوشمزه‌های خوش آب و رنگ را به “گونه‌ای نادر” از انواع خوردنی ها تبدیل کند که سال به سال چشم بدوزیم به شب عید و یلدا … مگر می‌شد در گنجه خانه مادربزرگ‌ها و در جیب های پدربزرگ ها گردو و کشمش پیدا نکرد!
اکوپرشین، نفیسه آذرخش: ایرانیان، فقیر و غنی، از هر طبقه اجتماعی فرقی نداشت، آجیل را با تنوع انواع و اقسام مغزهای مقوی و نشاط آور، به عنوان بخش اصلی در سبد غذای روزانه قرار می‌دادند و آلوچه و قیصی و گردو و بادام و پسته، فندق و تخمه و انجیر خشک و کشمش، هر کدام بسته به اقلیم و آیین، کوهستانی و سردسیر یا خشک و کویری، ساحلی و مرطوب، بنا به نیاز طبیعی مردمان همان خطه، با آگاهی نسبت به ارزش غذایی و تامین انرژی روزانه و حفظ سلامتی در فصول گرم و سرد آجیل و خشکبار تناول می‌کردند.
پسته‌ای ران نمادی شکوهمند از سفره و سلیقه و هنر کشاورزی و باغداری ماست که محصولی بی نظیر و یگانه در همه دنیاستکه‌ای ن کیفیت بی نظیر و تولید تاریخی، آن را برای ما به عنوان محصولی استراتژیک، انحصاری و حتی سیاسی تبدیل کرد.
زمان گذشت و به دلایل گوناگون اقتصادی و اجتماعی، کم کم سایه آجیل سنگین شد تا همین روزها که بحرانی به نام کرونا بی امان و سرزده، سنت‌ها، کسب و کارها و … همه چیز را تحت تاثیر قرار داد و در این میان کیمیای خشکبار نیز به دام مرگ بار کرونا گرفتار شد و به نفس تنگی افتاد.
صنف آجیل و خشکبار، قربانی واقعی هم زمان کولاک کرونا و کم توجهی دولت به رکود
محمد ارزانی ممقانی، رییس اتحادیه صنف آجیل و خشکبار ایران در توصیف شرایط صنف تحت نظرش می‌گوید: بیماری کرونا در بدترین زمان به‌ای ران آمد! اسفندماه پر رونق ترین ماه صنف خشکبار است و هجوم کرونا، تقریبا معادل چهار پنج ماه کاسبی صنف ما در شب عید را تحت تاثیر منفی قرارداد.
همزمان افزایش نرخ ارز هم از همان اسفندماه شروع شد و به دو برابر رسید…و بعد از آن قرنطینه‌های پشت سر هم و تعطیلی‌ها، بنیاد کسب و کار این صنف را به شدت تحت تاثیر رکود و ضرر قرار داد.
وی در توصیف شرایط اعضای صنفش می‌گوید: در شرایط قرنطینه بانکها باز بودند به‌ای ن معنی که مبادلات نقدینگی و سررسید چک ها و پرداخت اقساط وام و … سرجای خودش ،اما مغازه‌ها به اجبار بسته! برای اصناف هم بحث درآمد یک طرف قضیه بود، اما بحث پاس شدن چک‌ها که آبروی صنفی آنها محسوب می‌شود و حفظ اعتبار که برای ادامه حیات در بازار است آن طرف دیگر سکه و حتی مهم تر از درآمد.
ارزانی ممقانی در حمایت از صنف آجیل و خشکبار تاکید میکند: خیلی از کسبه ما برایشانمهم است که چک هاحتما در سررسید تاریخ مورد نظر پاس بشود به لحاظ اینکه ورودی‌ها یعنی همان جنسی که به فروش می‌رسد در نهایت با درآمد حاصل از فروش اجناس قبلی به دست می‌آید و طی این مدت دو سر معادله با هم، همخوانی نداشت و قسمت تلخ ماجرا این است که باعث شد خیلی از اصناف آبرومند با چک‌های برگشت خورده روبرو شوند و این در حالی بود که دولت در حمایت از اصناف وعده داده بود که چک‌های برگشتی به دلیل شرایط بحرانی کرونا مورد اعمال قانونی قرار نمی‌گیرد و وعده های دیگری از این دست که اگر چه اجرا هم نشد، اما برای اصناف این وعده‌ها چندان مهم نبود، مهم این بود که برای خیلی از کسبه اخلاق حرفه‌ای ایجاب می‌کرد چک برگشتی نداشته باشند که با وجود این اصرار نه تنها چک‌ها برگشت خورد که هیچ حمایتی هم از سوی دولت انجام نشد.
رییس صنف آجیل و خشکبار کشور در ادامه عدم حمایت دولت را نشانه می‌گیرد: به عنوان مثال، وامیکه قرار بود بابت هر کارگر حدود شش میلیون تومان وام به کسبه تعلق بگیرد که تا این زمان یعنی اول زمستان، تقریبا زیر هفت درصد از اصناف موفق به دریافت این وام شده اند.
چون در هجوم کرونا موضوع سلامت مردم در میان بود و مردم هم به حق خیلی حساس شده بودند، دولت قرنطینه را ناقص انجام می‌داد،برای اینکه هزینه‌ای متقبل نشود و در واقع بار این هزینه را به نوعی روی دوش اصناف انداخت و تا امروز هم در اثر تصمیمات نادرست اصناف، متضرر می‌شوند. وی تجربه رویارویی با دولت را اینگونه تشریح میکند:
من همیشه معتقدم اصناف بره دم کارد دولتی ها هستند، در عزا و عروسیها سرشان را می‌برند و قربانی می‌کنند.
کرونا بی امان کسب و کار خشکبار را به نفس تنگی بی عدالتی در تعطیلی صنف دچار کرد
ارزانی ممقانی در ادامه با نگاهی موشکافانه و دقیق تر به نکاتی اشاره میکند که می‌توانست به ضرر کمتری برای کسبه و مردم منجر شود؛ وی می‌گوید: طبق اعلام دولت شیوع کرونا از طریق اصناف ۱۱ درصد است. اینیازده درصد هم که با توجه به دلایل علمی شیوع ویروس مشخص است که از سوی صنف‌هایی مثل نانوایی‌ها و بعضی صنف‌ها که واقعا شلوغ هستند یا بعضیاز فروشگاههای زنجیره‌ای که مردم برای مرغ و روغن و چه و چه به صف می‌کشند، شیوع می‌یابد. نه در واحدهای صنفی مثل آجیل خشکبار!!
وی دلایل خود را برای مظلوم ماندن صنفش در تعطیلی های طولانی و اثبات عدم تاثیر آن در شیوع بیماری بیان می کند: صنف ما شامل نوعی خوراکی است که اولا بیرون‌بر است یعنی جنس خریداری شده همان لحظه استفاده نمی شود.
دوم آنکه در هر ساعت نهایتا دوتا سه نفرمشتری، بیشتروارد مغازه های خشکبار نمی‌شود و این صنف شامل صف‌های طولانی فروشگاههای کالاهای اساسی نیست.
سوم آنکه کالای عرضه شده به مشتری آجیل خشکبار است که اتفاقا به خوبی می‌تواند از ویروس پاکسازی شود، زیرا نوع محصول به گونه‌ای است که در دمای ۴۰۰ درجه تفت داده می‌شود و هر نوع ویروسیا آلودگی داشته باشد از بین می‌رود، بعد از خرید هم خود مشتری‌ها می‌توانندمحصولات را در منازل، توسط ماکروفر، سولاردی،یا حتی قابلمه و تابه، تابه داغ کنند. طبق اعلام مراجع پزشکی این ویروس در دمای چهل -پنجاه درجه از بین می‌رود، داغ کردن آجیل هم باعث تردی و خوش طعمی آن می‌شود و هم ویروس باقی مانده را در صورت وجود، از بین میبرد.
با این همه، با یک بررسی منصفانه در مورد نوع محصول و نوع فروشگاه‌ها، دلایل درست و کافی برای باز ماندن صنف وجود داشت که متاسفانه کسب و کار متضرر شده ما را به نفس تنگی کرونایی از نوع اقتصادی دچارکرد.
بستن واحدهای صنفیاز یک سو و ساعات منع تردد از ساعت ۹شب راهکاری برای منع شیوع اعلام شده است با این وجود، مردم صبح تا شب در متروهاو اتوبوس‌ها رفت و آمد دارند، سوال اینجاست که این ترددهای روزانه به انتشار کرونا منجر نمی شود؟ اما اگر ساعت ۹ شب به بعد با خودروی شخصی تردد صورت بگیرد، شیوع گسترده‌تر می‌شود ؟؟
ارزانی ممقانی با این وجود و با همه گلایه‌ها از نحوه تصمیمات و قوانین می‌گوید:هرچند این تصمیمات دولتی واقعا به نوعی اصناف را متضرر کرده اما به حرحال وقتی پای قانون به میان می‌آید و موضوع رعایت سلامت هموطنان مطرح می‌شودبه اجبار شرایط را پذیرفته و با اوضاع کنار می‌آییم البته به تازگی در گروه یک قرار گرفته‌ایم و اجازه داریم مغازه‌ها را باز کنیم و حالا امیدواری به بهبود وضعیت، شرایط را بهتر خواهد کرد.
تولید دروازه امید در رونق بازار آجیل و خشکبار
ارزانی ممقانی که خود وارث چند نسل متوالی از کسب و کار خشکبار است و متولی اصلی گنجینه‌ای ن محصولات نفیس و طلایی و نیز جلودار صادرات بهترین و باکیفیت‌ترین محصولات غیرنفتی و ایجاد درآمد ارزی و توسعه ثروت ملی، وقتی از رونق تولید در سال جاری صحبت میکند، همچنان خبرهای خوبی همراه دارد.
وی می‌گوید: ما در تولید خشکبار در خیلی از محصولات رتبه‌های خوبیداریم و معمولا رتبه‌های جهانی بین اول تا پنجم را به دست می‌آوریم.
دومین تولیدکننده پسته دنیا هستیم بعضی سالها هم اول می‌شویمدر این رقابت پیوسته، بعضی سالها امریکا اول می‌شود، این سالهای آخر تقریبا امریکا بیشتر اول می‌شود و ما در رتبه دوم تثبیت شده‌ایم.
سومین کشور تولیدکننده کشمش و خرما در جهان هستیم و این یعنی جایگاه خاصی در تولید خشکبار جهان به خود اختصاص داده‌ایم . زعفران، کشمش، پسته، زرشک، بادام، گردو و انجیر مخصوصا انجیر تولیدی در استهبان که انحصار تولیدش در ایران است و ارگانیک‌ترین محصول خشکبار دنیاست. با این اعداد و ارقام که نشان از جایگاه ویژه و مزیت نسبی کشور در تولید آجیل خشکبار دارد اهمیت و آن برای تولیدکننده، فروشنده و مصرف کننده کاملا معلوم است و نکته اصلی امکان توسعه و رونق تولید و تجارت جهانی این محصولات است که حمایت‌های دولتی را نیز می‌طلبد.
