۴ آوریل ۲۰۲۵ ( دیروز)، پنجاه سال از تأسیس مایکروسافت می‌گذرد؛ شرکتی که دو جوان جاه‌طلب به نام‌های بیل گیتس و پل آلن در سال ۱۹۷۵ پایه‌گذاری کردند و حالا به یکی از تأثیرگذارترین بازیگران دنیای فناوری تبدیل شده است.
به بهانه این سالگرد تاریخی، نگاهی می‌اندازیم به مهم‌ترین دستاوردهای مایکروسافت در نیم‌قرن گذشته و آینده‌ای که این غول نرم‌افزاری در پی ساختن آن است.
دهه ۸۰ میلادی، آغاز نفوذ مایکروسافت به دنیای رایانه‌های شخصی بود. همکاری تاریخی با IBM در سال ۱۹۸۰ منجر به خلق سیستم‌عامل MS-DOS شد؛ سیستم‌عاملی که به‌سرعت جایگاه خود را به‌عنوان استاندارد صنعت رایانه‌های خانگی تثبیت کرد. این موفقیت مقدمه‌ای بود بر توسعه ویندوز، که اولین نسخه آن در سال ۱۹۸۵ منتشر شد.
اگرچه ویندوز اولیه بیشتر یک پوسته گرافیکی برای MS-DOS بود، اما به‌سرعت تکامل یافت و در سال ۱۹۹۵ با عرضه ویندوز ۹۵، نقطه عطفی در تاریخ رایانش شخصی رقم زد. صف‌های طولانی برای خرید نسخه فیزیکی آن، نشانه‌ای روشن از نفوذ مایکروسافت به خانه‌های مردم بود. دسکتاپ، منوی استارت، سطل بازیافت و دیگر عناصر کلیدی رابط کاربری ویندوز، همه در همین نسخه متولد شدند.
در کنار ویندوز، مجموعه نرم‌افزارهای اداری مایکروسافت نیز رشد کرد. بسته نرم‌افزاری مایکروسافت آفیس که نخستین بار در سال ۱۹۸۹ برای مک عرضه شد، به‌سرعت تبدیل به ستون فقرات بهره‌وری دیجیتال شد. امروز، آفیس نه‌تنها روی ویندوز و مک بلکه به‌صورت ابری از طریق مرورگر نیز در دسترس است و همچنان یکی از سودآورترین محصولات مایکروسافت محسوب می‌شود.
موفقیت در نرم‌افزار اما پایان ماجرا نبود. مایکروسافت در سال ۲۰۰۱ وارد دنیای بازی شد و با معرفی ایکس‌باکس، پای خود را به بازار کنسول‌های خانگی باز کرد. در ادامه، این برند به رقیبی جدی برای پلی‌استیشن سونی تبدیل شد و با سرویس‌هایی مثل Game Pass، تجربه بازی را به سطح جدیدی برد. در سال ۲۰۰۸، با ورود به عرصه رایانش ابری از طریق پلتفرم Azure، مایکروسافت قدم بزرگی برای آینده برداشت؛ آینده‌ای که امروز به یکی از پایه‌های اصلی درآمد این شرکت تبدیل شده است.
در همان سال‌ها، موتور جستجوی بینگ نیز به عنوان رقیب گوگل معرفی شد و هرچند هیچ‌گاه نتوانست سلطه گوگل را بشکند، اما اکنون با ادغام فناوری‌های هوش مصنوعی، بخت تازه‌ای پیدا کرده است.
در حوزه سخت‌افزار، خانواده Surface که از سال ۲۰۱۲ معرفی شد، نقش vitrin یا ویترین برای نمایش هماهنگی ویندوز با سخت‌افزار را ایفا کرد.
لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌های سرفیس، علاوه بر زیبایی و طراحی منحصربه‌فرد، حالا بستری برای آزمایش فناوری‌های نوآورانه مایکروسافت از جمله هوش مصنوعی شده‌اند. نسخه‌های جدید این دستگاه‌ها، با پردازنده‌های ویژه و قابلیت‌های بومی‌سازی‌شده برای Copilot، تجربه تازه‌ای از کار با رایانه شخصی ارائه می‌دهند.
در پنجاهمین سال تأسیس، تمرکز اصلی مایکروسافت بر هوش مصنوعی است. ابزار هوشمند Copilot اکنون در حال تبدیل شدن به عنصری جدایی‌ناپذیر از محصولات این شرکت است؛ از آفیس گرفته تا ویندوز و Azure. مصطفی سلیمان، مدیر تازه‌نفس بخش هوش مصنوعی مایکروسافت، اعلام کرده این شرکت در تلاش است Copilot را به یک دستیار شخصی تمام‌عیار با حافظه، قدرت استدلال، دید رایانه‌ای و توانایی انجام وظایف پیچیده تبدیل کند. بسیاری از این ویژگی‌ها اکنون در نسخه‌های اولیه عرضه شده‌اند و انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۵ شاهد جهش بزرگی در تجربه کاربران باشیم.
مایکروسافت در مراسمی ویژه که امروز در مقر اصلی این شرکت در ردموند، واشنگتن برگزار شد، از گذشته پر افتخار خود یاد کرد و چهره‌هایی همچون بیل گیتس در آن حضور یافتند. گیتس برای بزرگداشت این مناسبت، کد منبع اولین نرم‌افزار مایکروسافت یعنی Altair BASIC را به‌صورت عمومی منتشر کرد؛ یادگاری از روزهایی که دو جوان با آرزویی بزرگ، در گاراژی ساده آینده فناوری را پایه‌گذاری کردند.
مایکروسافت حالا نه‌فقط یک شرکت فناوری، بلکه سازنده بخشی از حافظه جمعی دنیای دیجیتال است. از صف‌های خرید ویندوز ۹۵ تا ابزارهای هوش مصنوعی امروزی، این شرکت همیشه نقش پررنگی در تحول تکنولوژی داشته و به نظر می‌رسد نیم‌قرن دوم آن، حتی جسورانه‌تر از اولی خواهد بود.
