یکی از ضعیف‌ترین کشورها در اخذ مالیات و عوارض دخانیات هستیم

به گفته نایب رییس کمیسیون بهداشت مجلس، در همه دنیا جبران خسارات وارده ناشی از مصرف دخانیات با صنایع دخانی است اما در کشور ما چنین نیست و حتی از سویی گاه با لابی و حرکات موذیانه این صنایع روبرو هستیم. سود سرشار دخانیات را شرکت‌های چندملیتی می‌برند و ما یکی از ضعیف‌ترین کشورها در اخذ مالیات و عوارض دخانیات هستیم.

به گزارش عصراقتصاد، دکتر خاتمی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان و رئیس فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس شورای اسلامی در همایش دانشگاه بدون دخانیات، گفت: بنده به عنوان یک دغدغه‌مند در حیطه دخانیات می‌توانم بگویم چقدر این موضوع مهجور مانده است و این در حالی است که تلاش اقشار مختلف جامعه که دل در گرو سلامت آحاد جامعه دارند، به ثمر ننشسته است.

خاتمی ادامه داد: در همه دنیا جبران خسارات وارده ناشی از مصرف دخانیات با صنایع دخانی است اما در کشور ما چنین نیست و حتی از سویی گاه با لابی و حرکات موذیانه این صنایع روبرو هستیم. سود سرشار دخانیات را شرکت‌های چندملیتی می‌برند و یکی از ضعیف‌ترین کشورها در اخذ مالیات و عوارض دخانیات ما هستیم. ۱۲ دستگاه در برگزاری چنین همایشی نقش دارند اما در عمل این دستگاه‌ها اگر وظایف خود را ایفا کرده بودند ما در نقطه خیلی بهتر قرار می‌گرفتیم.

از سال ۱۳۸۵ تاکنون حدود ۵۰ هزار پروانه فروش سیگار در کشور صادر شده است اما آیا صدور سایر پروانه‌های فروش و کسب هم به همین راحتی است؟ در عرض کمتر از هشت سال کارخانجات تولید دخانیات در ایران دو برابر شده است‌.

خاتمی با تاکید بر اهمیت فرهنگسازی، ادامه داد: معتقدیم اگر سیگار بد است باید حتی در فیلم‌ها هم نمایش داده نشود. بنابر آمار در کاهش مصرف دخانیات تا ۱۶ درصد آموزش، ۱۶ درصد قانون و ۶۸ درصد تشویق و ترغیب نقش دارد. دو اشکال عمده در قانون برنامه داریم؛ دوره گذشته در تدوین برنامه ششم حضور داشتم و آن زمان آنهایی که وارد بودند با ظرافت تمام این پیش نویس که وضع مالیات باید بر خرده فروشی باشد را جا کردند و به وضع مالیات درب کارخانه بردند و این زیان‌های بزرگی داشت.

وی گفت: از طرفی وضع مالیات بر کالاهای آسیب رسان بر سلامت باید به درستی انجام شود. اگر صنعت و وزارت صمت پای کار نیامد باید وزارت بهداشت بتواند بر کالای آسیب رسان مالیات وضع کند، این به رفتارسازی و فرهنگسازی کمک می‌کند.

تبلیغ دخانیات غیر قانونی است

دکتر رنجبر، مدیر دفتر بیماری‌های غیرواگیر و سلامت روان سازمان بهداشت جهانی نیز در این همایش، گفت: روند استعمال دخانیات در نوجوانان و جوانان افزایشی است.

در فاصله پنج ساله سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ شیوع استعمال دخانیات در گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال ۸۸ درصد در خانم‌ها و ۱۹ درصد در آقایان افزایش یافته است و همچنین در فاصله سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶ شیوع استعمال دخانیات در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال در دختران ۱۳۳ درصد و در پسران ۱۳ درصد افزایش یافته است. مصرف قلیان در دوره ۱۰ ساله ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ نیز ۵۷ درصد در زنان و ۱۷ درصد در مردان افزایش یافته است.

در مطالعه دیگری که در بین ۲۰۰۰ خانم در استان البرز در سال ۱۴۰۰ انجام شد، شیوع مصرف قلیان ۱۰.۵ درصد بوده است. سایر مطالعات نیز نشان دهنده دو برابر شدن  شیوع مصرف دخانیات در پسران و دختران است.

وی افزود: قلیان دروازه شروع مصرف دخانیات و سیگار دروازه شروع مصرف مواد مخدر است. متاسفانه شیوع مصرف قلیان در خانم‌ها و نوجوانان در حال افزایش است.

رنجبر ادامه داد: صنعت دخانیات در هر فضایی که بتواند تبلیغ می‌کند که خلاف قانون است. صنعت کاری کرده است که استعمال دخانیات به عنوان ارزش شناخته شود که این غلط است.

اضافه کردن عطر و طعم به دخانیات ممنوع بود اما در چند دوره نمایندگان مجلس در این رابطه مطالبه‌گری و پرسش کرده‌اند؟ یا وزارت بهداشت  چقدر مبارزه با دخانیات را به اولویت اصلی خود تبدیل کرده است؟ چرا وزارت آموزش و پرورش همراهی نمی‌کند که مطالب آموزشی پیرامون عوارض دخانیات ذیل طرح «پاد» ارائه شود؟

تبلیغات کالاهای دخانی نگران‌کننده است

مهندس بهزاد ولی‌زاده نیز در این همایش، گفت: تلاش‌ها سبب شد تا ایران یکی از کشورهای موفق در حیطه قانون گذاری در مبارزه با دخانیات باشد؛ اما در زمینه اجرای قانون ما آنچه که انتظار داشتیم اتفاق نیفتاد.

البته شاید اگر قانون و کنوانسیون نبود، وضعیت ما الان از نظر شیوع مصرف دخانیات بسیار بالاتر می‌بود؛ چنانچه در منطقه کشورهایی با شیوع مصرف بسیار بالا داریم.

وی افزود: هنوز هم مصرف دخانیات در ایران در مقایسه با برخی کشورها کمتر است؛ ولی این خطر افزایش مصرف این پیش‌بینی را به ما می‌دهد که اگر اقدام جدی انجام نشود در سالیان آتی ممکن است ما جزو کشورهای با شیوع بالای مصرف دخانیات شویم که در شان جمهوری اسلامی ایران نیست.

او تاکید کرد: در بحث قانون، ستاد کشوری کنترل دخانیات مصوباتی داشته است که طی ۱۰ جلسه ستاد تدوین و به تایید ریاست جمهوری رسیده است و به دستگاه‌های اجرایی هم ابلاغ شده است، اما من به عنوان یک مسئول خودم رضایتی از اجرای این مصوبات در سطح کشور ندارم و این درحالی است که وزرای صمت،‌ ارشاد، آموزش و پرورش و فرماندهی نیروی انتظامی و… عضو ستاد هستند اما مصوبات باز هم اجرا نمی‌شود و باید پیگیر مکاتبات اداری با وزرا و سایر صاحب منصبان هم باشیم.

رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه میزان تبلیغات برای مصرف کالاهای دخانی نگران کننده شده است،‌ اظهار کرد: به همین دلیل شعار امسال را “حفظ سلامت عمومی با ممنوعیت جامع تبیلغات” انتخاب کردیم تا جلوی تبلیغات را بویژه در شبکه‌های نمایش خانگی بگیریم.

هر آنچه که ما برای کاهش مصرف تبلیغ کنیم، اما به سهولت مصرف دخانیات در این شبکه‌ها نمایش داده شود، زحمات ما هدر می‌رود. دنیا مطالعه و اعلام کرده است که یک سوم نوجوانان و جوانان فقط به دلیل تبلیغات به سمت مصرف دخانیات می‌روند.